Lidia Poët
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Lidia Poët (ur. 26 sierpnia 1855 w Perrero, zm. 25 lutego 1949 w Diano Marina) – włoska prawniczka, pierwsza kobieta we Włoszech zarejestrowana w Izbie Adwokackiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Przyszła na świat w rodzinie waldensów: Giovanniego Pietro i Marianny Richard, bogatych właścicieli ziemskich. Była najmłodszym dzieckiem w rodzinie. Miała czterech braci i trzy siostry. Po spędzeniu dzieciństwa w Traverse przeniosła się z bratem Enrico, prawnikiem, do Pinerolo. Tam uzyskała dyplom nauczycielski. Potem rodzina wysłała ją do Aubon nad Jeziorem Genewskim, by uczyła się niemieckiego i angielskiego[1].
W 1877 zdała maturę w gimnazjum im. Giovanniego Battisty Beccaria w Mondovì. W 1878 porzuciła studia medyczne i zapisała się na Wydział Prawa Uniwersytetu w Turynie. Zdała egzamin z prawa[1] i napisała pracę na temat sytuacji kobiet, szczególnie w kontekście prawa wyborczego[2]. Dyplom uzyskała 17 czerwca 1881. Po ukończeniu studiów odbyła dwuletni staż w kancelarii Cesare Bertea w Pinerolo[1].
W 1883 zdała teoretyczny i praktyczny egzamin radcowski w Turynie. Złożyła wniosek o wpis do rejestru radców prawnych. Była to pierwsza tego typu sprawa w Królestwie Włoch. W dniu 9 sierpnia 1883, w wyniku głosowania (45 na 50 głosów za) została wpisana na listę osób z uprawnieniami adwokackimi[1]. Debata na temat tego historycznego wydarzenia wykroczyła poza granice kraju[3]. Jednak wynik głosowania wzburzył prokuratora generalnego przy Sądzie Apelacyjnym w Turynie. Mimo argumentacji odwołującej się m.in. do jej uprawnień zdobytych na uniwersytecie oraz przykładów prawniczek pionierek z innych krajów (np. Clara S. Foltz), prokurator generalny stał na stanowisku, że porządek publiczny i, co było prawdą, włoskie prawo zabrania kobietom wykonywania zawodu prawniczego. W rezultacie sąd apelacyjny 11 listopada 1883 usunął ją z listy adwokackiej[1]. Poët odwołała się do Sądu Kasacyjnego w Turynie, ale ten oddalił jej apelację[3].
Sprawa skreślenia Lidii Poët z listy osób o uprawnieniach adwokackich wywołała we Włoszech debatę publiczną: 25 z 28 gazet poparło umożliwienie kobietom pełnienia dowolnych ról zawodowych[1]. Prawnik z Turynu Santoni De Sio w 1884 opublikował książkę broniącą praw kobiet, apelując o zmianę w mentalności włoskiej wzorem USA. Zarząd Izby Adwokackiej w Wenecji wezwał polityków do zmiany ustawodawstwa w celu zrównania praw kobiet i mężczyzn. Jednocześnie rosnące w siłę ruchy feministyczne i postępowe apelowały o rewizję kodeksu i jego egalitaryzację, zbijały też argumenty o szowinistycznym i niemerytorycznym podłożu[4], których nie brakowało. Choć we Włoszech dopuszczono kobiety do studiów wyższych na równi z mężczyznami, to nie ustalono zasad dopuszczenia ich do praktyki w zawodzie. Gdy pierwsze absolwentki studiów prawniczych zaczęły zgłaszać chęć pracy w zawodzie, rząd włoski został zmuszony do zajęcia się kwestią, choć nadal pojedyncze przypadki rozpatrywano indywidualnie[5]. Sprawa Poët nie była więc wyjątkiem. Prawniczkę wspierała gazeta „La donna”. Lidia Poët prowadziła działalność prawniczą mimo braku możliwości występowania w sądzie[4].
Zaczęła być aktywna w krajowym i międzynarodowym ruchu na rzecz praw kobiet. Wstąpiła do Krajowej Rady Kobiet Włoskich, która powstała w 1903 – już wtedy powierzono jej kierowanie sekcją prawną. Brała udział w kongresach kobiet włoskich w 1908 i 1914. W Turynie 4 kwietnia 1914 wygłosiła referat, przygotowanie przed spotkaniem Międzynarodowej Rady Kobiet w Rzymie. W broszurze, którą wydano, napisała o działalności i pracy prawniczej[6]. W 1922 została przewodniczącą turyńskiego komitetu popierającego prawa wyborcze kobiet[1].
Współpracowała z bratem Giovannim Enrico Poëtem, koncentrując się na prawie wyborczym kobiet, obronie praw nieletnich, zepchniętych na margines i więzionych. W 1883, za radą wdowy po wydawcy Giuseppe Pombie[1], Poët zapisała się na I Międzynarodowy Kongres Penitencjarny w Rzymie w 1883[7]. W 1885 brał udział w III Międzynarodowym Kongresie Penitencjarnym w Rzymie. W 1890 była delegatką Włoch na IV Międzynarodowy Kongres Penitencjarny w Petersburgu. Była członkinią Sekretariatu Międzynarodowego Kongresu Penitencjarnego zajmującego się prawami więźniów i nieletnich, nagłośnieniem sprawy sądów dla nieletnich oraz problematyką resocjalizacji więźniów przez edukację i pracę. Reprezentowała Włochy jako wiceprzewodnicząca sekcji prawnej[1]. Uczestniczyła w kongresach w latach 1885–1925. Nie była tylko na spotkaniu w Waszyngtonie w 1910. W 1895 prezydent Francji Faure nadał jej wyróżnienie Officier d'Académie za pracę w ramach kongresu penitencjarnego w Paryżu[7]. Poznała wówczas Paula Verlaine'a, Victora Hugo i Guya de Maupassanta[1].
W czasie I wojny światowej była pielęgniarką Włoskiego Czerwonego Krzyża i została odznaczona srebrnym medalem za pracę na froncie[1].
Dopiero w 1920, zgodnie z ustawą z 17 lipca 1919[8], która umożliwiała kobietom zajmowanie niektórych stanowisk urzędniczych, Poët ponownie wpisano na listę adwokacką. Miała wówczas 65 lat[9].
Nie wyszła za mąż[10].
Została pochowana na cmentarzu San Martino w Perrero.
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- L. Poët, Studio sulla condizione della donna rispetto al diritto costituzionale e al diritto amministrativo nelle elezioni. Dissertazione per la laurea in giurisprudenza, Pinerolo, Chiantore & Mascarelli, 1881.
- L. Poët, Ricorso all'Eccellentissima Corte di Cassazione in Torino della signorina Lidia Poët laureata in leggi contro la decisione dell'Eccelentissima Corte d'Appello in data 14/11/1883, Torino, Stamperia dell'Unione Tipografica Editrice, 1883.
- L. Poët, Conferenza della sig.na Lidia Poët, dottoressa in giurisprudenza, Torino, Tipografia Il Risorgimento, 1914.
- L. Poët, Rapport présenté par M.lle Lydia Poët, docteur en droit à Pignerol (Italie). Congrés pénitentiaire international de Saint-Pétersbourg. Travaux Prèparatoires, 1890.
- L. Poët, Assistence morale et legale des mineurs en Italie, in Atti del Congresso Internazionale Femminile, Roma, 16–23 maggio 1914, Torre Pellice, 1915[1].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W dniu 28 lipca 2021 w ogrodach Pałacu Sprawiedliwości w Turynie odsłonięto pamiątkowy kamień poświęcony Lidii Poët. Ufundowała go Rada Izby Adwokackiej[9].
Biblioteka oraz Państwowe Gimnazjum w Pinerolo noszą jej imię[11].
W kulturze popularnej[edytuj | edytuj kod]
W 2023 Netflix wyprodukował serial Prawo Lidii Poët[12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Lidia Poët [online], www.studivaldesi.org [dostęp 2023-02-18].
- ↑ Gli scritti di Lidia Poët [online], Lidia Poët [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ a b L'avvocatura di Lidia Poët [online], Lidia Poët [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ a b Lidia Poët | enciclopedia delle donne [online] [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ Karolina Dzimira-Zarzycka, „Adwokat rodzaju żeńskiego”, czyli „Prawo Lidii Poët” [online] [dostęp 2023-02-21] (pol.).
- ↑ Lidia Poët ai Congressi Femministi [online], Lidia Poët [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ a b Lidia Poët ai Congressi Penitenziari [online], Lidia Poët [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ LEGGE 17 luglio 1919, n. 1176 - Normattiva [online], www.normattiva.it [dostęp 2023-02-18].
- ↑ a b Marcello Longhin, Un giardino per celebrare Lidia Poët – CittAgorà [online] [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ Lidia Poet. Pierwsza włoska prawniczka i jej historia [online], HISTORIA.org.pl, 18 lutego 2023 [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Lidia Poët la prima avvocata italiana [online], Dol's Magazine, 24 października 2013 [dostęp 2023-02-18] (wł.).
- ↑ „Prawo Lidii Poët” - powstał serial o pierwszej włoskiej prawniczce [online], histmag.org [dostęp 2023-02-18].