Ligol
 Owoce odmiany Ligol w okresie zbioru | |
| Rodzaj |
Jabłoń (Malus) |
|---|---|
| Gatunek | |
| Mutanty |
'Ligol Red', 'Ligol Spur', 'Ligol Redspur'[1] |
| Rodzice |
'Linda' x 'Golden Delicious' |
| Najstarsza nazwa |
XIX-148-D1 |
| Hodowca |
Wacław Dzięcioł, Stanisław Zagaja, Andrzej Przybyła i Jan Krzewiński |
| Data wyhodowania |
1963, 1972 |
| Właściciel |
ISK |
| Data zarejestrowania |
1997[2] |
| Pochodzenie |
Polska, Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana Pieniążka |
Jabłoń domowa 'Ligol' – odmiana uprawna (kultywar) jabłoni domowej (Malus domestica 'Ligol'), należąca do grupy odmian zimowych[3]. Odmiana wyselekcjonowana w Polsce w 1972 roku[4] w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach przez Stanisława Zagaję, Andrzeja Przybyłę i Jana Krzewińskiego, z populacji siewek powstałych ze skrzyżowania odmian 'Linda' i 'Golden Delicious'. Siewki pochodziły z krzyżowań wykonanych przez Wacława Dzięcioła w 1963 roku[3][5]. W Polsce odmiana jest bardzo popularna[6] od końca lat 80. XX wieku. W 1997 roku została wpisana do Rejestru Odmian Uprawnych w Polsce[2], a później także na Litwie[1]. Polecana do uprawy w sadach towarowych[7] oraz w nasadzeniach amatorskich[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewo rośnie umiarkowanie silnie, po wejściu w okres owocowania wzrost trochę słabnie. Tworzy piramidalną koronę o mocnej konstrukcji, nieco zagęszczoną z powodu licznych krótkopędów wyrastających na konarach oraz dużych liści, gęsto osadzonych na pędach[3][5].
- Owoce
- Duże lub bardzo duże kształtu kulisto-stożkowatego. Przy kielichu wyraźnie żebrowane, często niewyrównane pod względem wielkości. Skórka mocna, gładka i błyszcząca, zielonkawożółta, od strony nasłonecznionej pokryta intensywnym, rozmytym rumieńcem o karminowym zabarwieniu[1][4]. Przetchlinki są liczne, małe i jasnoszare. Szypułka średniej długości i grubości, wystająca ponad zagłębienie szypułkowe. Miąższ soczysty, długo pozostający jędrny[8], chrupiący, słodki, delikatnie kwaskowaty, w testach smakowych wysoko oceniany przez konsumentów[1].
Rozwój[edytuj | edytuj kod]
W okres owocowania wchodzi wcześnie, na ogół w drugim lub trzecim roku po posadzeniu. Owocuje obficie, corocznie, zarówno na długo-, jak i na obficie wyrastających krótkopędach. Dobrze owocuje na podkładkach karłowych[3][1]. Kwitnie w średniej porze kwitnienia jabłoni. Jest diploidem i dobrym zapylaczem dla odmian o podobnej porze kwitnienia. Polecany jako zapylacz dla triploidalnego 'Jonagolda' i jego mutantów[4].
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
- Pielęgnacja
- Wymaga intensywnego cięcia i formowania drzew w celu poprawienia wybarwienia owoców[1]. Ze względu na obfite owocowanie odmiana na ogół wymaga przerzedzania zawiązków poprawiających równomierność jej owocowania. Plonuje obficie, z tendencją do przemienności, zwłaszcza jeśli jest uprawiana na podkładkach silnie rosnących[4][5].
- Zbiór i przechowywanie
- W warunkach polskich dojrzałość zbiorczą osiąga w I dekadzie października[4], a dojrzałość konsumpcyjną kilka tygodni później[3]. Przechowuje się bardzo dobrze, wyróżniając się wysoką odpornością na choroby przechowalnicze, oraz spowolnioną w porównaniu z innymi popularnymi odmianami, utratą jędrności[8]. W zwykłej chłodni można ja przechować do przełomu lutego – marca[8], a w chłodni z atmosferą kontrolowaną do kwietnia[5].
Zdrowotność[edytuj | edytuj kod]
Ligol jest odmianą podatną na zarazę ogniową[5]. Na parcha jabłoni i na mączniaka jest średnio wrażliwy[1]. Na choroby kory oraz gumowatość drewna stosunkowo odporny. Owoce są podatne na gorzką plamistość podskórną, szczególnie często uwidaczniającą się przy słabym plonowaniu spowodowanym przymrozkami wiosennymi[8]. Odmiana wyróżnia się wysoką odpornością na mróz[5].
Mutanty[edytuj | edytuj kod]
U odmiany Ligol mutanty nie pojawiają się równie spontanicznie, jak u takich odmian jak Gala czy Fuji, ale i tu znaleziono nowe formy. W uprawie od kilku lat znajduje się sport o intensywniejszym rumieńcu 'Ligol Red'. Ponadto w sadach doświadczalnych Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa znaleziono mutanty wyróżniające się słabszym wzrostem (mutanty krótkopędowe) i lepszym wybarwieniem: 'Ligol Redspur', 'Ligol Spur'[9]. Powyższe sporty zostały zarejestrowane w 2012 roku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Dorota Kruczyńska: Nowe odmiany jabłoni. Warszawa: Hortpress, 2008. ISBN 978-83-89211-49-1.
- ↑ a b c Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych: Lista Odmian Roślin Sadowniczych wpisanych do Krajowego Rejestru w Polsce. [dostęp 2017-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-18)].
- ↑ a b c d e Mikołaj Ugolik: Odmiany jabłoni. Kraków: Plantpress, 1996. ISBN 83-85982-11-6.
- ↑ a b c d e Aleksander Rejman: Pomologia. Warszawa: PWRiL, 1994. ISBN 83-09-01612-3.
- ↑ a b c d e f Joanna Miszczak (red.): Ilustrowany katalog odmian jabłoni. Skierniewice: Instytut Ogrodnictwa, 2013. ISBN 978-83-89800-51-0. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ A Ligol wciąż ma wzięcie. fresh-market.pl, 2014-07-15. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ Eberhard Makosz: Odmiany jabłoni do sadów towarowych. Hasło Ogrodnicze, 04/2007. [dostęp 2017-09-08].
- ↑ a b c d Grzegorz Łysiak. The influence of harvest maturity and basic macroelement content in fruit on the incidence of diseases and disorders after storage of the 'Ligol' apple cultivar. „Folia Horticulturae”. 25 (1), s. 31-39, June 2013. Kraków: Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych. ISSN 0867-1761. [dostęp 2017-09-08]. (ang.).
- ↑ Mariusz Lewandowski: Oferta wdrożeniowa, Odmiana jabłoni Ligol Spur. Instytut Ogrodnictwa, Zakład Hodowli Roślin Sadowniczych. [dostęp 2017-09-08].