Małozorek zielony

Małozorek zielony

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	patyczniaki
Rząd	patyczkowce
Rodzina	patyczkowate
Rodzaj	małozorek
Gatunek	małozorek zielony
Nazwa systematyczna
Microglossum viride (Schrad. ex J.F. Gmel.) Gillet Champignons de France, Discom.(1): 25 (1879)

Worki

Małozorek zielony (Microglossum viride (Schrad. ex J.F. Gmel.) Gillet) – gatunek grzybów należący do rodziny patyczkowatych (Leotiaceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Microglossum, Leotiaceae, Leotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi.

Po raz pierwszy opisali go w 1792 r. Heinrich Adolf Schrader i Johann Friedrich Gmelin, nadając mu nazwę Clavaria viridis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Claude-Casimir Gillet w 1879 r. Ma 13 synonimów.

Nazwa polska na podstawie opracowania M.A. Chmiel.

Morfologia

Owocnik

Wysokość 15–45 mm. Składa się z wyraźnie określonej, spłaszczonej główki i trzonu. Główka ma wysokość 6–26 mm i szerokość 1–6 mm, początkowo jest cylindryczna, nieco spłaszczona z centralnym, podłużnym rowkiem. Powierzchnia naga o barwie od jasno do ciemnozielonej. Trzon ma długość 9–21 mm i szerokość 1–3 mm, początkowo jest cylindryczny, jasnozielony i nagi z ciemniejszymi, zielonymi kępkami i łuskami, z czasami staje się ciemnozielony, w końcu i mniej lub bardziej nagi. Miąższ białawy do zielonkawego, niezmieniający barwy po pokrojeniu.

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 17–22 × 4–5 µm, wrzecionowate do kiełbaskowatych, gładkie, lekko zakrzywione z 3–5 gutulami (pozornie wydaje się, że mają przegrodę, ale jest ona trudna do zdefiniowania). W KOH są szkliste. Worki 8-zarodnikowe, ich końce są niebieskie w odczynniku Melzera. Parafizy nitkowate o wierzchołkach maczugowatych lub prawie główkowatych, o szerokości 1–2 µm, w KOH o barwie od szklistej do zielonkawej.

Gatunki podobne

Małozorek szarozielony (Microglossum griseoviride). Odróżnia się szarozielonym kolorem, cieńszymi workami i nieco mniejszymi zarodnikami (o wymiarach 16–20 × 4–5 µm).

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie małozorka zielonego w Europie, Azji, Ameryce Północnej i Południowej, Australii i na Nowej Zelandii. W Polsce do 2020 r. podano 13 stanowisk, ale już historycznych, oraz dwa błędne lub wątpliwe. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V– gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia. W latach 1995–2004 i ponownie od roku 2014 gatunek ten objęto ochroną częściową bez możliwości zastosowania wyłączeń spod ochrony uzasadnionych względami gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.

Prawdopodobnie jest grzybem saprotroficznym. Rośnie na gliniastych glebach w cienistych i wilgotne lasach liściastych (zwłaszcza w buczynach i łęgach), rzadziej w lasach mieszanych lub borach, często wśród wątrobowców i mchów w dolinach strumieni lub na źródliskach. Czasami spotykany także na wilgotnych łąkach na skrajach lasów i na śródleśnych przydrożnych skarpach. Owocniki tworzy głównie od sierpnia do października.