Maria Koźniewska
 Portret Marii Koźniewskiej-Kalinowskiej (aut. Olga Boznańska, 1903; Muzeum Narodowe w Warszawie) | |
| Imię i nazwisko |
Maria Koźniewska-Kalinowska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
Maria Koźniewska (ur. 25 sierpnia 1875 w Warszawie, zm. 26 lipca 1968 tamże) – polska malarka.
Życiorys i działalność artystyczna[edytuj | edytuj kod]
W 1884 roku rozpoczęła edukację artystyczną u warszawskiego rysownika, malarza i pedagoga Ludomira Dymitrowicza. Następnie, w latach 1893–1902, pobierała nauki u Józefa Pankiewicza. W 1902 roku wyjechała na studia do Paryża, gdzie kształciła się w Académie Colarossi oraz Académie Vitti[1].
Podczas pobytu w Paryżu zaprzyjaźniła się z Olgą Boznańską, która w 1903 roku sportretowała malarkę (obraz znajduje się obecnie w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie)[1][2].
W 1905 roku zorganizowano wystawę indywidualną Koźniewskiej w Royal Academy of Arts w Londynie, a artystka wyjechała do Anglii, gdzie wykonała na zamówienie kilka portretów[1].
W tym czasie zaczęła również regularnie wystawiać prace na wystawach indywidualnych i zbiorowych, m.in. w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych[1]. W 1908 roku czasopismo „Świat” tak przedstawiało sylwetkę Koźniewskiej:
Ze współczesnego pokolenia kobiet-malarek jedna z najlepszych, najbardziej zaawansowanych, najbardziej drogi swej świadomych. Wycisnął na niej piętno Paryż i jego kultura artystyczna. […] Portrety p. Koźniewskiej mają wiele zalet wybitnych malarskich: poza swobodą i naturalnością układu, obowiązującymi dziś warunkami realistycznego malowania – świadomość pełna celów i środków malarskich[3].
Malarka w 1911 roku wróciła z Paryża do Warszawy, gdzie osiadła już na stałe. W 1912 roku wyszła za mąż za pisarza Wacława Kalinowskiego. Poza pracą artystyczną zajmowała się edukacją, ucząc rysunku w warszawskich szkołach średnich[1].
Poza portretami Koźniewska malowała także kwiaty, sceny rodzajowe czy pejzaże[2]. Gdy w 1938 roku prace artystki pokazywane były w poznańskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych na wspólnej wystawie z Wlastimilem Hofmanem, tygodnik „Ilustracja Polska” pisał:
Kilkadziesiąt prac składa się na bardzo interesującą wystawę zbiorową Marii Koźniewskiej z Warszawy. Jest to talent dużej miary i o wielkiej rozpiętości, o czym świadczą zwłaszcza subtelnie malowane kwiaty i świetne, niezwykle wyraziste i pełne rozmachu portrety[4].
Podczas II wojny światowej Koźniewska zarabiała portretowaniem. W czasie powstania warszawskiego spłonęło ponad 50 obrazów artystki. Po wojnie malarka kontynuowała działalność artystyczną, uczestnicząc np. w Pierwszej Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w 1950 roku[1].
Obrazy Koźniewskiej znajdują się m.in. w kolekcjach Muzeum Narodowego w Warszawie[1] oraz Muzeum Narodowego w Krakowie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Ewa Micke-Broniarek, Maria Koźniewska, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, red. Agnieszka Morawińska, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1991, s. 207.
- ↑ a b Anna Wierzbicka, „Jak tu nie być feministą”. O zapomnianych malarkach polskich w Paryżu w latach 1900–1914, „Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty", 2012, zeszyt 1–2 (16–17), s. 50.
- ↑ Nasze salony artystyczne. Maria Koźniewska, „Świat” 1908, nr 48, s. 3.
- ↑ Wystawa zbiorowa Marii Koźniewskiej i Vlastimila Hofmana, „Ilustracja Polska” 1938, nr 42, s. 1113.
- ↑ Maria Koźniewska, Portret Anny Dybowskiej, ok. 1920–1926, Zbiory Cyfrowe MNK.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ewa Micke-Broniarek, Maria Koźniewska, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, red. Agnieszka Morawińska, Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 1991, s. 207.
- Anna Wierzbicka, „Jak tu nie być feministą”. O zapomnianych malarkach polskich w Paryżu w latach 1900–1914, „Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty", 2012, zeszyt 1–2 (16–17), s. 45–62.