Matokit
 Matokit i miasto Vrgorac | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1062 m n.p.m. |
Położenie na mapie Chorwacji  | |
 43°12′59,5249″N 17°19′58,1369″E/43,216535 17,332816
| |
Matokit (łac. Monte Acutum) – najbardziej na południe wysunięty grzbiet Vrgorsko gorje w Chorwacji (Góry Dynarskie), na północny zachód od Vrgoraca i na wschód od Pivčevo polja.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Grzbiet ma długość około 8,5 km i strome zbocza. Rozciąga się na kierunku północno-wschodnim, a na zachodzie równolegle do wyższego łańcucha przybrzeżnego Biokova, od którego oddziela go dolina wsi Ravča i Rašćane. Na południu Matokit oddzielony jest od Adriatyku grzbietem przybrzeżnym Rilić ze szczytem Susvid (1155 m n.p.m.), natomiast na wschodzie doliną Neretwy i Vrgorskim poljem. Najwyższym szczytem grzbietu jest Sveti rok (1062 m n.p.m.) z pozostałościami kaplicy św. Rocha i dookolnym widokiem na Góry Dynarskie. Na wierzchołku Svetigo roku usypany jest stos kamieni. Około 20 metrów poniżej szczytu istnieje napis na skale z informacją o wysokości i wbity metalowy stemplel[1].
.jpg)
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Łacińska nazwa grzbietu (Monte Acutum), oznacza w tłumaczeniu Ostra Góra, co opisuje charakter i budowę formacji, wystającej z okolicznych pól ostrym grzbietem[1].
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Północne zbocza są łagodniejsze i w większości porośnięte lasami grądowymi z dużym udziałem chmielograbu europejskiego[1]. W latach 2010–2015 przebadano lokalną florę naczyniową i znaleziono łącznie 604 taksony roślin naczyniowych należących do 86 rodzin i 337 rodzajów. Obszar Matokitu nigdy wcześniej nie był badany i były to pierwsze tak szczegółowe dane florystyczne dotyczące tutejszych muraw w różnych stadiach sukcesji. Dominującymi rodzinami były rośliny strączkowe (9,9%), wiechlinowate (9,1%), stokrotki (7,4%) i mięty (6,8%). Analiza form życia wskazuje na dominację hemikryptofitów (39,9%) i terofitów (26,2%), co wskazuje na duży wpływ klimatu śródziemnomorskiego. Na całym badanym obszarze odnotowano łącznie 36 taksonów roślin zagrożonych i 17 inwazyjnych. Endemiczne są 32 taksony roślin (26 endemicznych w szerszym znaczeniu i 6 stenoendemicznych). Stwierdzono występowanie niektórych bardzo rzadkich endemitów (rzeżucha Cardamine fialae oraz pszonak Erysimum croaticum). Północne stoki są najbardziej wysuniętymi na południe punktami dla niektórych roślin: chabru pannońskiego, skalnicy okrągłolistnej i Myrrhoides nodosa. Widoczne jest tutaj zmniejszenie powierzchni muraw naskalnych w wyniku silnej emigracji ludzkiej, gwałtownego zaprzestania rolnictwa i hodowli zwierząt, ponownego zalesiania terenów sosną alepską oraz długotrwałej sukcesji jałowca kolczastego. Taka utrata siedlisk murawowych prowadzi do zagrożenia niektórych chronionych i endemicznych gatunków roślin, przy jednoczesnym porzuceniu siedlisk rolniczych wokół miasta Vrgorac[2].
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Na szczyt prowadzi czerwony szlak pieszy z Vrgoraca[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Planinarenje.hr, Planinarenje.hr [online] [dostęp 2021-04-28].
- ↑ Ivana Vitasovic Kosic, Mara Vukojević, Sandro Bogdanovic, First inventory of vascular flora of Matokit mountain (Biokovo massif, Croatia).
- ↑ Mapy.cz [online], Mapy.cz [dostęp 2021-04-28].