Meczet Mardżaniego
55°46′47″N 49°07′03″E/55,779722 49,117500 nr rej. 1610058000[1]
| |
 Widok z południa (2016) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Data budowy |
1768–1771 |
Położenie na mapie Kazania  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie Tatarstanu  | |
| 55°46′47″N 49°07′03″E/55,779722 49,117500
| |
| Strona internetowa | |
Meczet Mardżaniego[2] (tatar. Мәрҗани мәчете, inne nazwy: meczet Efendi, meczet Junusowski[1]) – meczet typu tatarskiego, wzniesiony w latach 1768–1771 w Kazaniu w stylu łączącym barok i sztukę tatarską; jeden z najstarszych meczetów miasta[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowa nowego kamiennego meczetu w Kazaniu była możliwa dzięki przychylności carycy Katarzyny II Wielkiej[3], która po spotkaniu z delegacją tatarską w 1767 roku[3] zezwoliła na budowę świątyni w mieście[3] i nakazała, aby gubernator A.N. Kwasznin-Samarin dopełnił wszelkich formalności i nie przeszkadzał Tatarom w budowie[3]. Na potrzeby budowy 62 osoby zebrały kwotę 5 tys. rubli[3]. Autorem projektu świątyni był prawdopodobnie Wasilij Kaftyriew[4]. Budowę rozpoczęto latem 1768 roku, ukończono ją w 1771 roku[3]. Podczas budowy świątyni władze miasta były zaniepokojone wysokością minaretu i wystosowały w tej kwestii list do carycy, która odpowiedziała: Wyznaczyłam im miejsce na ziemi i będą on swobodnie wznosić się w niebo według własnego uznania, ponieważ niebo nie podlega mojej władzy[3]. W 1861 roku meczet został rozbudowany[4], drewniane ogrodzenie meczetu zastąpiono murowanym[4]. W 1863 roku rozbudowano mirhab[4].
Od początku istnienia meczet Mardżaniego pełni rolę głównej świątyni muzułmańskiej w mieście, jest również centrum kazańskiego muhtasibatu[3]. Imamami meczetu byli słynni tatarscy teologowie, m.in. Rawił Gajnietdin[3], Gusman Ischakow[3], Szigabutdin Mardżani[5] (od niego pochodzi obecna nazwa świątyni[6]), Tałgat Tadżuddin[3].
W latach 2004–2007 dokonano kompleksowej rewitalizacji obiektu[3], dobudowano salę modlitw dla kobiet (wcześniej kobiety modliły się w podziemiach meczetu)[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek dwukondygnacyjny[4], położony na nieregularnej działce ukośnie w stosunku do otaczających go budynków[4], nad brzegiem jednego z jezior Kaban[5]. Na drugim piętrze znajdują się sale modlitewne[4]. Sklepienia tychże sal pokrywa bogata sztukateria i złocone roślinne ornamenty, stylistycznie stanowiąc połączenie baroku oraz tatarskiej sztuki użytkowej[4]. Sztukateria na ścianach jest wykonana w kolorach niebieskim, zielonym i złotym[4].
W centrum budynku znajduje się okazały minaret[3] o trzech kondygnacjach[4], wewnątrz którego znajdują się spiralne schody[4]. Meczet okala murowane ogrodzenie[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Республика Татарстан - г.Казань [online], Архив культурного наследия [dostęp 2022-04-21] (ros.).
- ↑ Selim Chazbijewicz, Islam a Rosja i Związek Sowiecki (Zagadnienia wstępne), „Przegląd Tatarski”, 1, 2017, s. 25 [dostęp 2022-05-02].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o История мечети «Аль-Марджани» [online], Соборная мечеть Аль-Марджани [dostęp 2022-04-21] (ros.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Казанская Соборная мечеть "Аль-Марджани" (Казань, Россия, Татарстан) [online], Проект ИсламЦентр [dostęp 2022-04-21] (ros.).
- ↑ a b Улица Марджани Шигабутдина [online], KZNPORTAL.RU, 7 września 2011 [dostęp 2022-04-21] (ros.).
- ↑ Мечеть Аль-Марджани (Первая соборная, Старокаменная, Юнусовская) [online], Покажу Казань [dostęp 2022-04-21] (ros.).