Mieczysław Malcz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Malcz
Ilustracja
Mieczysław Malcz ok. 1870 r.
Pełne imię i nazwisko

Ludwik Mieczysław Malcz

Data i miejsce urodzenia

1 stycznia 1838
Warszawa

Data i miejsce śmierci

19 maja 1920
Warszawa

Zawód, zajęcie

lekarz

Ludwik Mieczysław Malcz (ur. 1 stycznia 1838 w Warszawie, zm. 19 maja 1920 tamże) – warszawski lekarz, miłośnik muzyki i kompozytor działający na przełomie XIX i XX w.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Syn Bogumiła Malcza (1799–1839) i Julianny z d. Barczewskiej (1816–1882). Był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Emma Gabriela Krauze (ur. 1841), z którą ślub zawarł 20 lipca 1862 roku, rozwiódł się 14 stycznia 1882. Drugą żoną była Helena Zuzanna Rembertowska (rozwód 18 maja 1893), trzecią – Helena Różycka (ślub 3 lipca 1913)[1]. Z pierwszą żoną miał syna Mieczysława Jana (ur. 1863), który był ojcem Jerzego (ur. 1898), żołnierza powstania warszawskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Gimnazjum ukończył w Warszawie, a studia medyczne w Moskwie (studiował w latach 1856–1861)[2]. Po zagranicznej podróży naukowej osiadł w Warszawie. Mieszkał przy ul. Marszałkowskiej nr hip. 1374. W latach powstania styczniowego 1863-64 pomagał rannym w Lubelskiem[2].

22 listopada 1864 na posiedzeniu Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego został zgłoszony na członka zwyczajnego TLW[3]. Został też członkiem towarzystw lekarskich Lwowa i Krakowa oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu. Wydał drukiem kilkanaście prac naukowych w formie książkowej bądź w czasopismach medycznych. W 1866 roku redagował (w zastępstwie) „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego[2], czasopismo lekarskie założone przez jego stryja Wilhelma.

W praktyce lekarskiej poświęcał dużo uwagi leczeniu za pomocą inhalacji. Zaprojektował nowatorski aparat do inhalacji. Według katalogu wystawy Lekarsko-Przyrodniczej 1881 r. w Krakowie była to: Parnia inhalacyjna wykonana z miejscowego materjału w Warszawie, według pomysłu Dra M. Malcza, z zastosowaniem w zboczeniach narządu oddechowego: 1) do nasycania powietrza pokojowego parą z przetworów balsamicznych leśnych; 2) do wziewań bezpośrednich tejże pary; 3) do wziewań środkami lotnemi przeciwgnilnemi. Aparat został zaprezentowany Akademii Lekarskiej w Paryżu w 1878 i nagrodzony na Wystawie Światowej tamże[4]. W 1868 był lekarzem Ochrony nr II przy ul. Ogrodowej 841 w Warszawie[5].

Z zamiłowaniem oddawał się muzyce. W styczniu 1871 był jednym z założycieli Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego[6], a przez 4 lata pełnił w nim obowiązki wiceprezesa[2]. Komponował utwory na fortepian. Jego mazurek otrzymał 3 nagrodę na III konkursie muzycznym im. Konstantego ks. Lubomirskiego w 1905 roku[7]. Publikował pod pseudonimem M.M. Anhelli. Wydał w kraju m.in. zbiór Pieśni i Preludy (Pamięci Chopin’a) op. 40, Ja się nie żalę... z księgi pieśni Heinricha Heinego op. 22, 1888 oraz za granicą: Alla minuetto op. 20, Barcarolle op. 12, Gondoliera, Nocturne italienne i Cinq Preludes wydane w Londynie[8].

Podobnie jak jego ojciec Bogumił i stryj Wilhelm, działał aktywnie w warszawskim zborze ewangelicko-augsburgskim. 7 maja 1882 wybrano go do komitetu zborowego[9].

W ostatniej dekadzie życia był działaczem Warszawskiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami. Zabierał głos w sprawach praw zwierząt, np. w 1908 w sprawie zwierząt rzeźnych[10] i w 1909 w sprawie handlu ptakami[11]. W listopadzie 1915 został opiekunem okręgowym cyrkułu (okręgu) VII[12]. W 1916 i 1917 był prezesem warszawskiego TOZ[13][14][15]. W tym okresie mieszkał w Warszawie przy ul. Złotej 21[12].

Zmarł w wieku 82 lat[16] i został pochowany na Powązkach[17].

Publikacje (wybrane)[edytuj | edytuj kod]

  • 1865: Pogląd na przyczyny, historyą i rozwijanie się chorób zaraźliwych u zwierząt w stosunku do człowieka. Przyczynek do patologii porównawczej, Warszawa: Druk. A. Liefeldta, 1865, 94 str.
  • 1866: Cholera, jej istota i leczenie, wraz z opisem ostatniej epidemii 1865 i 1866 r., Warszawa: Druk. J. Colty, 1866, 90 str.
  • 1876: Z pedyjatryi: przypadek ostrego otrucia chlorkiem rtęciowym (merc. sublimat. corrosiv.) u dziecka, Kraków: Druk. U.J., 1876.
  • 1878: Klimatologia Hyeres jako stacyi leczniczej zimowej dla chorych, Warszawa: Druk. Ziemkiewicza, 1878, 10 str.
  • 1878: Model aparatu inhalacyjnego przenośnego do wytworzenia w danej zamkniętej przestrzeni (w pokoju) powietrza sztucznego leśnego, który jednocześnie może być zastosowany do wziewań (inhalacyj) rozmaitych środków lekarskich, Warszawa 1878, 11 str.
  • 1879: Metoda inhalacyjna środków lekarskich, Warszawa: Druk. Gaz. Lek., 1879, 9 str.
  • 1881: Arco, stacya klimatyczna zimowa w Tyrolu włoskim, jej opis i zestawienie z Meranem, z osobistych spostrzeżeń na miejscu podał i opisał..., Warszawa: nakł. autora, Druk. Gaz. Lek., 1881, 22 str.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stanisław Łoza: Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach. T. 1. Warszawa: 1932, s. 90–93.
  2. a b c d Stanisław Lubicz Kośmiński: Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej. Warszawa: 1883, s. 302–303.
  3. „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego”. VII (seria IV), s. 133, 1865. 
  4. Katalog Wystawy Lekarsko-Przyrodniczej. Wyd. 2. Kraków: 1881.
  5. Jan Jaworski: Kalendarz Ilustrowany na rok 1868. Warszawa. s. 18.
  6. „Tygodnik Illustrowany”. 37 (12), s. 230–231, 1896. 
  7. Rozstrzygnięcie III konkursu muzycznego im. Konstantego ks. Lubomirskiego. „Nowości Muzyczne. Dodatek literacki”. 7 (4), 1905. 
  8. Wyszukiwanie:Mieczysław Malcz. polona.pl. [dostęp 2021-04-10].
  9. „Zwiastun Ewangeliczny”. XX (9), s. 200, 1888. 
  10. W sprawie rzeźni warszawskich (Głosy członków). „Przyjaciel Zwierząt”. 28 (12), s. 189–191, 1908. 
  11. List do redakcji członka honorowego M. Malcza. „Przyjaciel Zwierząt”. 29 (4), s. 56–57, 1909. 
  12. a b „Rozkaz Dzienny Komendanta Straży Obywatelskiej stoł. m. Warszawy i okolic”, 8 listopada 1915, nr 103.
  13. „Nowa Gazeta”. 11 (319), s. 2, 15 lipca 1916. 
  14. „Kurjer Polski”. 20 (49), s. 4, 15 lutego 1917. 
  15. „Kurjer Polski”. 20 (171), s. 5, 26 czerwca 1917. 
  16. W nekrologu podano 75 lat.
  17. „Kurjer Warszawski”. 100 (142), s. 11, 23 maja 1920.  Grobu brak w aktualnym wykazie pochowanych na Starych Powązkach.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Lubicz Kośmiński: Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej. Warszawa: 1883.
  • Stanisław Łoza: Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach. T. 1. Warszawa: 1932.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]