Nuku Muhammad Amiruddin

Nuku Muhammad Amiruddin
	Sułtan Tidore
Okres	od 1797; do 1805
	Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	1738 ; Soa Siu, Tidore
Data i miejsce śmierci	1805 ; Ternate

Nuku Muhammad Amiruddin, znany jako Książę Nuku lub Sułtan Nuku^[1] (ur. 1738, zm. 1805) – sułtan Tidore, Bohater Narodowy Indonezji.

Wczesne życie[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1738 roku w Soa Siu na wyspie Tidore. Jego ojcem był sułtan Jamaluddin, władca Sułtanatu Tidore, który w 1776 roku został aresztowany i zesłany przez kolonizatorów holenderskich do Batavii^[2]. Młodszym bratem Sułtana Nuku był Kamaluddin^[2].

Walka przeciwko Holendrom[edytuj | edytuj kod]

Po wygnaniu ojca przez Holendrów władcą Sułtanatu Tidore został Kaicil Gay Jira. Później zastąpił go w tej roli Patra Alam, czemu sprzeciwili się Amiruddin i Kamaluddin. Następnie Amiruddin zbudował armadę kora-kora wokół wyspy Seram i Nowej Gwinei^[2]. Wyznaczył Kamaluddina na prawdziwego sułtana^[2]^[3].

W 1781 roku Amiruddin tytułował się jako „Sri Maha Tuan Sultan Amir Muhammad Saifuddin Syah”. W odpowiedzi Holendrzy zaatakowali i pokonali armię Amiruddina. Amiruddin nie został jednak złapany. W 1783 roku doszło do kolejnego ataku Holendrów na armię Amiruddina. Holenderski dowódca i większość jego ludzi zginęła, a ocalałych schwytano^[4].

W październiku 1783 r. holenderska placówka na Tidore została zaatakowana przez siły Amiruddina, a wszyscy Europejczycy zostali zabici. Zajście to podsyciło rywalizację między sułtanatami Ternate i Tidore. W listopadzie 1783 r. Sułtanat Ternate wspomógł holenderski napad na Tidore. Następnie w grudniu Holendrzy narzucili porozumienie i wyznaczyli marionetkowego sułtana – Hairula Alama Kamaluddina Kaicili Asgara, księcia zesłanego na Cejlon^[4].

W 1787 roku baza Amiruddina we wschodnim Seramie została zaatakowana i zajęta przez siły holenderskie, Amiruddin zdołał jednak uciec. Zbudował nową bazę na wyspie Gorong. Nawiązał także przyjazne stosunki z Wielką Brytanią^[3]. Otrzymawszy uzbrojenie od Wielkiej Brytanii, armia Amiruddina zaatakowała Holendrów, odnosząc sukces w bitwie^[3]. W konsekwencji Holendrzy zaproponowali Amiruddinowi stanowisko pod warunkiem, że ten podejmie negocjacje z sułtanem Kamaluddinem. Amiruddin odrzucił propozycję, zwiększając także częstotliwość ataków na Holendrów, z pomocą sił sułtana Kamaluddina^[3]. W 1794 roku Jamaluddin poparł starania Amiruddina, podobnie uczyniło kilku władców Papui^[3]. W lutym 1795 r. Abdulgafur, syn Amiruddina, poprowadził wojsko do Tidore^[5]. W 1796 roku siły Amiruddina zajęły wyspę Banda, a 2 kwietnia 1797 r. przejęły kontrolę nad wyspą Tidore, po tym jak otoczyły wyspę 79 statkami Amiruddina i jednym statkiem brytyjskim^[3]^[5]. Sułtan Kamaluddin uciekł na wyspę Ternate, a Amiruddin został jednogłośnie wybrany nowym sułtanem Tidore^[3]. W 1801 roku Amiruddin uwolnił Ternate od Holendrów. Zmarł w 1805 roku^[3].

Pośmiertnie, w 1995 roku, został uhonorowany tytułem Bohatera Narodowego Indonezji^[2]^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Muridan SatrioM.S. Widjojo Muridan SatrioM.S., The Revolt of Prince Nuku: Cross-Cultural Alliance-making in Maluku, C.1780-1810, Leiden: Brill, 2009 (TANAP Monographs on the History of Asian-European Interaction 12), DOI: 10.1163/ej.9789004172012.i-280, ISBN 978-90-04-17201-2, ISBN 978-90-47-42533-5, OCLC 568601811 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e AryaA. Ajisaka AryaA., Mengenal Pahlawan Indonesia, wyd. poprawione, Jakarta: Kawan Pustaka, 2008, s. 15–16, ISBN 978-979-757-278-5, OCLC 778094922 (indonez.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GamalG. Komandoko GamalG., Kisah 124 pahlawan & pejuang Nusantara, Yogyakarta: Pustaka Widyatama, 2006, s. 239–242, ISBN 978-979-661-090-7, OCLC 129924431 (indonez.).
↑ ^a ^b Merle CalvinM.C. Ricklefs Merle CalvinM.C., A History of Modern Indonesia Since C. 1200, wyd. 3, Stanford: Stanford University Press, 2001, s. 77, ISBN 978-0-8047-4480-5, OCLC 49030264 (ang.).
↑ ^a ^b J.B.J.B. Sudarmanto J.B.J.B., Jejak-jejak pahlawan: perekat kesatuan bangsa Indonesia, Jakarta: Grasindo, 2007, s. 319, ISBN 978-979-759-716-0, OCLC 200180907 (indonez.).
↑ Pahlawan [online], Kementerian Sosial RI [dostęp 2020-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-27] (indonez.).

[1] Muridan SatrioM.S. Widjojo Muridan SatrioM.S., The Revolt of Prince Nuku: Cross-Cultural Alliance-making in Maluku, C.1780-1810, Leiden: Brill, 2009 (TANAP Monographs on the History of Asian-European Interaction 12), DOI: 10.1163/ej.9789004172012.i-280, ISBN 978-90-04-17201-2, ISBN 978-90-47-42533-5, OCLC 568601811 (ang.).

[Ajisaka-2] AryaA. Ajisaka AryaA., Mengenal Pahlawan Indonesia, wyd. poprawione, Jakarta: Kawan Pustaka, 2008, s. 15–16, ISBN 978-979-757-278-5, OCLC 778094922 (indonez.).

[Komandoko-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h GamalG. Komandoko GamalG., Kisah 124 pahlawan & pejuang Nusantara, Yogyakarta: Pustaka Widyatama, 2006, s. 239–242, ISBN 978-979-661-090-7, OCLC 129924431 (indonez.).

[Ricklefs-4] Merle CalvinM.C. Ricklefs Merle CalvinM.C., A History of Modern Indonesia Since C. 1200, wyd. 3, Stanford: Stanford University Press, 2001, s. 77, ISBN 978-0-8047-4480-5, OCLC 49030264 (ang.).

[Sudarmanto-5] J.B.J.B. Sudarmanto J.B.J.B., Jejak-jejak pahlawan: perekat kesatuan bangsa Indonesia, Jakarta: Grasindo, 2007, s. 319, ISBN 978-979-759-716-0, OCLC 200180907 (indonez.).

[6] Pahlawan [online], Kementerian Sosial RI [dostęp 2020-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-27] (indonez.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]