Obraz Matki Bożej Szkaplerznej z Moszczenicy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Matka Boża Szkaplerzna
Miejsca kultu

Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Moszczenicy, kościół katolicki

Czas powstania wizerunku

XV wiek

Patronka

parafii i kościoła w Moszczenicy

Data wspomnienia

16 lipca (wspomnienie NMP z Góry Karmel)

Styl

gotycki

Obraz Matki Bożej Szkaplerznej z Moszczenicy – obraz Matki Bożej znajdujący się w kościele parafialnym w Moszczenicy, koło Gorlic w województwie małopolskim. Obraz umieszczony jest w bocznym ołtarzu kościoła.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Herb gminy Moszczenica z symbolem Matki Bożej (szkaplerzem)

Obraz Matki Bożej Szkaplerznej, zwanej również Moszczenicką, był datowany początkowo na XVII wiek. Badania twarzy Madonny i Dzieciątka Jezus wykazały, że jest to gotycki obraz z XV wieku. W czasie konserwacji po zdjęciu drewnianej sukienki okazało się, że oprócz twarzy Maryi i Jezusa nie ma żadnej warstwy malarskiej, lecz nie wiadomo, co były przyczyną braku farby. Obraz przedstawia Maryję z Dzieciątkiem Jezus trzymanym na lewej ręce. W prawej ręce Maryja trzyma szkaplerz, równocześnie wskazując na swego syna Jezusa. Dzieciątko trzyma w lewej ręce książkę (prawdopodobnie Pismo święte) a prawą rączką unosi w geście błogosławienia. Na głowach Madonny i Jezusa są korony, a wokół ich głów nimby[1][2][3]. Na obraz nałożone są drewniane sukienki z przełomu XIX/XX wieku[4]. Około 2. poł. XIX wieku bardzo mocny kult, którego świadectwem były liczne wota, zaczął słabnąć. 2 lipca 1666 założono w parafii Bractwo Szkaplerzne, które działa do dziś[5]. Bractwo to było bardzo liczne. W księgach brackich są informacje m.in. o wyborach na kilkanaście funkcji brackich (promotorów, protektorów, konsultorów czy notariuszy). Osobni ludzie byli wyznaczeni do noszenia obrazu, osobni do puszki, inni zaś byli doboszami. Kult był jeszcze mocny ok. 1820, kiedy wzniesiono kościół, pierwszy pod wezwaniem NMP Szkaplerznej. Później austriacki zaborca ukradł wota, którymi otoczony był obraz i z czasem kult osłabł. Parafia Moszczenicka jest nazywana zapomnianym sanktuarium[3].

Obraz znajdował się w ołtarzu głównym starego kościoła[6]. Po wybudowaniu nowego kościoła został przeniesiony (był to jedyny element wyposażenia zabrany w 1966 ze starego kościoła). Przed przeniesieniem obraz przeszedł konserwację i renowację. Stary i nowy kościół w Moszczenicy noszą to samo wezwanie – Matki Bożej Szkaplerznej.

Dziś kult ogranicza się tylko do miejscowej parafii. W każdą środę odbywa się tzw. nieustająca nowenna do Matki Bożej Szkaplerznej, w czasie której kieruje się do Maryi prośby i podziękowania[7]. W niedzielę najbliższą 16 lipca, kiedy przypada wspomnienie NMP z Góry Karmel (Matki Bożej Szkaplerznej), odbywają się główne uroczystości – odpust[6]. Podtrzymywana jest tradycja obecnych nawiedzania domów na terenie parafii przez Matkę Bożą Szkaplerzną[3]. W każdy piątek wielkiego postu odbywa się droga krzyżowa ze św. Ritą i Matką Bożą Szkaplerzną[8]. W herbie miejscowej gminy Moszczenica umieszczony jest symbol Maryi Szkaplerznej, tj. szkaplerz[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Obraz Matki Bożej z Moszczenicy
  2. MaterDei - Matka Boska Szkaplerzna [online], www.jcd.iq.pl [dostęp 2022-06-30].
  3. a b c Grzegorz Brożek, Moszczenica. Jej szkaplerz jest nawet w herbie gminy [online], tarnow.gosc.pl, 8 kwietnia 2020 [dostęp 2022-06-30].
  4. Marek Sztorc, Moszczenica, kościół Matki Bożej Szkaplerznej [online], www.tarnowskiekoscioly.net [dostęp 2022-06-30] (pol.).
  5. Bractwo Szkaplerza Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel - Karmel.pl [online], Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2022-06-30] (pol.).
  6. a b Matka Boża Szkaplerzna [online], niedziela.pl [dostęp 2022-06-30] (pol.).
  7. Szymon Gwóźdź, Nabożeństwa [online], Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Moszczenicy, 1 kwietnia 2021 [dostęp 2022-06-30] (pol.).
  8. Proboszcz, ogłoszenia [online], Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Moszczenicy, 26 marca 2022 [dostęp 2022-07-17] (pol.).
  9. Program opieki nad zabytkami dla Gminy Moszczenica na lata 2021–2024 [online], 2021, s. 34.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]