Orawski Duży Stawek

Orawski Duży Stawek – naturalny, stały zbiornik wodny na południowych stokach Babiej Góry w Beskidzie Żywieckim, jeden z najwyżej położonych stawków w masywie babiogórskim.

Położenie

Leży na wysokości 1460 m n.p.m. na niewielkim spłaszczeniu stokowym u wylotu jednej z głębszych, suchych dolinek powyżej źródlisk potoku Spod Kuhni, ok. 600 m na południowy wschód od Gówniaka i ok. 400 m na północny wschód od Mułowego Stawku. Położony jest powyżej górnej granicy lasu, wśród zwartych łanów kosodrzewiny. Niedostępny dla turystów, widoczny jest z dala tylko fragmentarycznie, z jednego ze spiętrzeń grani babiogórskiej.

Pochodzenie

Staw jest zbiornikiem wodnym typu wannowego, powstał w starej, płytkiej niszy osuwiskowej, której dno, a zwłaszcza brzegi zostały uszczelnione ilastym materiałem mineralnym.

Hydrografia

Kształt stawu jest nieco wydłużony, o nieregularnych brzegach. Jego powierzchnia wynosi średnio ok. 200 m², a maksymalna głębokość (według różnych źródeł) od 0,6 do 1,0 m. Brzegi całkowicie zarosłe kosodrzewiną, od strony południowej podmokłe. Dno opadające łagodnie ku środkowi niecki zbiornika, muliste, o miąższości mułu do ok. 15 cm. Woda przezroczysta, bardzo zimna.

Stawek zasilany jest obficie wiosną wodami roztopowymi, a latem wodami opadowymi, jednak stan wody na ogół nie wykazuje zależności od opadów. Ponieważ zbiornik nie posiada stałych dopływów i odpływów powierzchniowych, najprawdopodobniej zasilany jest wydajnymi wysiękami podziemnymi i w taki sam sposób odprowadzany jest z niego nadmiar wody.

Fauna

W wodach stawku rozmnaża się traszka górska. Wśród dość ubogiej fauny bezkręgowców w zbiorniku wyróżnia się widłonóg Mixodiaptomus tatricus (Wierz.) – endemit karpacki, który tu znajduje swe najwyższe miejsce występowania w masywie babiogórskim.

Bibliografia

• Babia Góra. Zawoja. Mapa turystyczna 1 : 30 000, wyd. Compass, Kraków 2005, ISBN 83-89165-09-0;
• Łajczak Adam: Matka Niepogód, w: „Babiogórskie ścieżki”, wyd. COLGRAF-PRESS, Poznań 1995, ISBN 83-86258-08-X;
• Midowicz Władysław (red.): Mała Encyklopedia Babiogórska, wyd. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1992, s. 52-53, ISBN 83-85557-04-0;
• Szafer Władysław (red.): Babiogórski Park Narodowy, Polska Akademia Nauk – Zakład Ochrony Przyrody, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Kraków 1963;
• Zabierowski Kazimierz (red.): Park narodowy na Babiej Górze. Przyroda i człowiek, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1983, ISBN 83-01-04137-4;