PSO J318.5-22

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Obiekt PSO J318.5-22 na zdjęciu z teleskopu Pan-STARRS 1
Plakat NASA

PSO J318.5-22 (PSO J318.5338−22.8603) – obiekt astronomiczny znajdujący się w odległości 80 lat świetlnych od Ziemi i położony w gwiazdozbiorze Koziorożca. Masa obiektu wynosi około sześciu mas Jowisza. Przez odkrywców został sklasyfikowany jako samotna planeta, ale według roboczej definicji Working Group on Extrasolar Planets może być sklasyfikowana jako brązowy podkarzeł.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza część nazwy, „PSO”, to akronim od słów Pan-STARRS Object. Druga część nazwy, „J318.5-22”, to przybliżone położenie obiektu na niebie.

Odkrycia[edytuj | edytuj kod]

Planeta została odkryta przez teleskop Pan-STARRS 1 położony na Hawajach[1] w ramach programu poszukującego i katalogującego brązowe karły[2].

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

W momencie odkrycia obiektu został on sklasyfikowany jako samotna planeta (ang. free-floating planet)[2][3], ale zgodnie z roboczą definicją planety przyjętą przez Working Group on Extrasolar Planets ciało to może być sklasyfikowane jako brązowy podkarzeł[a].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Masa obiektu szacowana jest na 6,5+1,3−1,0 MJ, a jego temperatura na 1160+30−40 K[1]. Oddalony jest o około 80 lat świetlnych od Ziemi, a wiek obiektu wynosi około 12 milionów lat[1]. Obiekt ten reprezentuje typ widmowy L[1]. W momencie jego odkrycia był to jeden z najmniejszych znanych obiektów tego typu położonych w pobliżu Układu Słonecznego[1].

PSO J318.5-22 jest pierwszą odkrytą swobodną planetą, której charakterystyka fizyczna przypomina znane, młode planety pozasłoneczne orbitujące gwiazdy takie jak HR 8799, czy 2MASS J1207−39[1]. Według jego odkrywców obiekt ma wszystkie cechy typowej młodej planety, ale nie jest powiązany grawitacyjnie z żadną gwiazdą[b]

Obiekt prawdopodobnie powstał w dysku protoplanetarnym w normalnym układzie, ale już po jego uformowaniu został z niego wyrzucony w przestrzeń kosmiczną z powodu oddziaływania grawitacyjnego innych ciał niebieskich[5].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. „Free-floating objects in young star clusters with masses below the limiting mass for thermonuclear fusion of deuterium are not «planets», but are «sub-brown dwarfs» (or whatever name is most appropriate)” - Samotne obiekty o masie poniżej masy pozwalającej na rozpoczęcie fuzji deuteru znajdujące się w młodych gromadach gwiazd powinny być nazywane nie „planetami”, ale „brązowymi podkarłami” (lub inną nazwą, która najlepiej oddaje ich charakter)[4].
  2. „We have never before seen an object free-floating in space that looks like this. It has all the characteristics of young planets found around other stars, but it is drifting out there all alone” - „Nigdy nie zaobserwowaliśmy obiektu poruszającego się swobodnie, który wygląda jak ten. Posiada wszystkie właściwości młodych planet znajdowanych wokół innych gwiazd, ale dryfuje tam zupełnie samotnie”[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Michael C. Liu i inni: The Extremely Red, Young L Dwarf PSO J318.5338−22.8603: A Free-Floating Planetary-Mass Analog to Directly Imaged Young Gas-Giant Planets. arXiv, 2013-10-01. [dostęp 2013-10-25]. (ang.).
  2. a b c A Strange Lonely Planet Found without a Star. ifa.hawaii.edu. [dostęp 2013-10-08]. (ang.).
  3. Gemini Confirms Lonely Planet Floating in Space. gemini.edu, 2013-10-07. [dostęp 2014-04-27]. (ang.).
  4. Position Statement on the Definition of a "Planet". Working Group on Extrasolar Planets (WGESP) of the International Astronomical Union, 2003-02-28. [dostęp 2014-04-26].
  5. Astronomers say they've spotted lonesome planet without a sun. gemini.edu, nbcnews.com. [dostęp 2014-05-06]. (ang.).