Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Wilejce
 kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Wilejce | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data powołania |
1906 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| kościół | |
| Proboszcz |
ks. kan. Aleksander Baryło |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
14 września |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°29′20,2″N 26°54′54,6″E/54,488944 26,915167
| |
| Strona internetowa | |
Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Wilejce – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w archidiecezji mińsko-mohylewskiej, w dekanacie wilejskim, na Białorusi.
Księża z Wilejki obsługują również parafie Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ilii, Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Kurzeńcu oraz Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wiazyniu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od XVI w. Wilejka była siedzibą starostwa powiatu oszmiańskiego. W dworze starościńskim znajdowała się drewniana kaplica rzymskokatolicka, która spłonęła w 1810 r.[1] W 1744 r. Wilejka leżała w granicach parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Kurzeńcu[2]. W 1840 r. powstał projekt kościoła, jednak rosyjskie władze nie pozwoliły na jego realizację z powodu aktywnego udziału mieszkańców miasta w powstaniu listopadowym.
W 1862 ks. Seweryn Mikutowicz rozpoczął budowę kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego. Po stłumieniu powstania styczniowego budynek został zabrany na rzecz Cerkwi prawosławnej. W 1874 roku został przebudowany w stylu moskiewskim i poświęcony jako cerkiew św. Jerzego. Mimo iż parafia była siedzibą dekanatu wilejskiego, przez długi czas wierni byli zmuszeni korzystać z małej kaplicy.
Od 1897 r. wierni zaczęli starania o budowę świątyni i wydzielenie z parafii w Kościeniewiczach. Po wydaniu w 1905 r. przez cara Mikołaja II manifestu o tolerancji religijnej, 23 listopada 1906 r. otrzymano zgodę na budowę kościoła. Tego samego roku przywrócono parafię Podwyższenia Krzyża Świętego[3].
Obecny kościół parafialny zbudowany został w latach 1906 – 1913 i w 1931 konsekrowany przez arcybiskupa wileńskiego Romualda Jałbrzykowskiego. Przed II wojną światową parafia leżała w archidiecezji wileńskiej, dekanacie wilejskim. W 1938 służyło w niej dwóch kapłanów[4]. Na terenie parafii, w Horodyszczu budowano kaplicę.
Po wojnie Wilejka znalazła się w granicach ZSRS. Komuniści znacjonalizowali kościół. Został on zwrócony wiernym w 1990.
W sierpniu 2003 r. w parafii rozpoczęły pracę Siostry od Aniołów, a we wrześniu tego samego roku założono chór dzieci i młodzieży "Angeli". 14 sierpnia 2004 r. poświęcono kaplicę Najświętszego Serca Jezusa Chrystusa, wzniesioną w pobliżu kościoła. 30 czerwca 2004 r. wyruszyła pierwsza pielgrzymka parafialna do Sanktuarium w Budsławiu. W latach 2007–2009 wybudowano dom parafialny, poświęcony przez arcybiskupa mińsko-mohylewskiego Tadeusza Kondrusiewicza[3].
Obecnie[edytuj | edytuj kod]
W parafii funkcjonuje liturgiczna służba ołtarza, chóry: dziecięcy, młodzieżowy i dorosłych, Żywy Różaniec oraz Legion Maryi[3].
Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]
| imię i nazwisko | daty urzędowania |
|---|---|
| ks. Seweryn Mikutowicz | |
| ks. Jan Janukiewicz | |
| ks. Adolf Śnieżko-Błocki[5] | 1919 – |
| ks. Edmund Dowgiłowicz-Nowicki[6] | 1990 – 2003 |
| ks. Aleksander Baryło | 2003 – |
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Stary kościół, 1861 r. -
Kaplica i projekt nowego kościoła, 1905 r. -
Uroczystość w Wilejce, wśród uczestników widoczny biskup Władysław Bandurski, 1924 r.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wilejka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 464.
- ↑ Synod Diecezji Wileńskiej z 1744 roku [online], Jamiński Zespół Indeksacyjny [dostęp 2020-04-06] (pol.).
- ↑ a b c Адмін, Гісторыя парафіі [online], vilejka-kasciol.by [dostęp 2020-04-18] (ros.).
- ↑ Schematyzm Archidiecezji Wileńskiej 1938
- ↑ Schematyzm Archidiecezji Wileńskiej, 1938, s. 76 (pol.).
- ↑ Historia kwatery wojennej 1920 roku w Wilejce [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2020-01-06] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]