Paszport
Paszport – dokument tożsamości wydany przez uprawniony organ państwa, uprawniający do przekraczania granic państwowych (niektóre państwa mogą wymagać dodatkowo wiz wjazdowych).
W technice paszport to dokument wystawiany dla urządzeń wymagających szczególnego nadzoru podczas eksploatacji – np. zbiorników ciśnieniowych kontrolowanych przez uprawnione firmy i urzędy dozoru technicznego, aby zapobiec ich rozerwaniu. Firmy zapisują w paszporcie wykonane próby mające na celu jak najwcześniejsze wykrycie ewentualnych uszkodzeń, a urzędy dozoru technicznego – dopuszczenia do eksploatacji tak wypróbowanego urządzenia na kolejne okresy.
W rolnictwie paszport to dokument zwierzęcia wykazujący jego historię od narodzin do ewentualnego uboju.
Historia
Pierwsze paszporty wprowadzili Rzymianie. Dla bezpieczeństwa oraz bezpiecznego przepływu towarów wystawiali zaświadczenie bezpiecznego przejazdu. Należało okazać je władzom kraju, w którym się przebywało. Zawierało ostrzeżenie dla urzędników, którzy nie honorowaliby tego zaświadczenia[1].
Przez wiele wieków w większości krajów nie istniał obowiązek posiadania paszportu jako dokumentu potrzebnego do podróży zagranicznej, od przełomu XVIII i XIX wieku wyjątkiem były Imperium Rosyjskie oraz imperium osmańskie. Pierwsze współczesne uregulowania prawne i dokumenty do podróży zagranicznych zaczęto wprowadzać dopiero w XIX wieku. Pierwsze powszechne paszporty i obowiązek posiadania ich do przekraczania granic wprowadzono we Francji (1867), Imperium Brytyjskim (1873), Królestwie Włoch (1873) oraz USA (1889)[2]. W następstwie I wojny światowej znacznie zaostrzono prawo paszportowo-celne w Europie.
Po II wojnie światowej w krajach tzw. bloku sowieckiego wydawanie pozwoleń na wyjazdy zagraniczne i paszportów stało się bardzo ograniczone. Dzięki przemianom politycznym po 1989 oraz rozszerzeniu się Strefy Schengen, paszporty nie są już niezbędne do podróży pomiędzy większością krajów Europy.
Paszporty w Polsce
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Dawne cywilizacje ISBN 978-83-612-8082-8
- ↑ Marta Grzywacz. Jak Europa zaczęła zwiedzać. „Ale Historia”. 32/2014 (134), s. 12−13, 2014-08-11. Agora Sa. (pol.).