Pentekostalizm w Panamie
Pentekostalizm w Panamie – społeczność zielonoświątkowców w Panamie, będący drugą siłą religijną i stanowiący ponad 10% populacji. Zielonoświątkowcy są najszybciej rosnącym protestanckim ugrupowaniem. Ruch zielonoświątkowy pojawił się w Panamie w roku 1928.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W roku 1928 przybyli amerykańscy misjonarze, Arthur i Edith Edwards, z Kościoła Poczwórnej Ewangelii[1]. W 1929 mieli już pięć zborów[2]. Wkrótce pojawiły się też i inne zielonoświątkowe denominacje: Kościół Boży (1935), Pełna Ewangelia, Kościół Bożego Proroctwa (1946), Zielonoświątkowy Kościół Boży (1956), Międzynarodowy Ruch, Zbory Boże i Światowy Ruch Misyjny[3]. Powstały również rodzime denominacje[4]. Z Kościoła Poczwórnej Ewangelii wyłonił się Ewangelikalny Kościół Nowe Życie oraz Ewangelikalny Kościół Podstawowej Doktryny[5]. Rodzime denominacje stanowią niewielki procent ogólnej liczby zielonoświątkowców[6].
Historię panamskiego pentekostalizmu dzieli się na trzy okresy. Pierwszy został zapoczątkowany wraz z przybyciem misjonarzy z Kościoła Poczwórnej Ewangelii. W okresie tym dokonywała się silna nacjonalistyczna konfrontacja pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Panamą, pentekostalizm rozwijał się głównie w okolicach Kanału Panamskiego. Kościół Poczwórnej Ewangelii miał niewielką konkurencję ze strony innych pentekostalnych denominacji[7].
Drugi okres rozpoczął się w 1967 wraz z pojawieniem misjonarzy ze Zborów Bożych. W kraju dokonywała się ekonomiczna i socjalna transformacja, modernizacja i urbanizacja. Był to czas ograniczonej wolności i wojskowych rządów. Pentekostalizm wzrastał głównie w miastach. Organizowane były krucjaty ewangelizacyjne[7].
Trzeci okres rozpoczął się w 1990 wraz z obaleniem generała Noriegi i zaprowadzeniem demokracji. Pojawiły się liczne nowe denominacje, wśród nich Uniwersalny Kościół Królestwa Bożego[7].
W 1979 roku zielonoświątkowcy stanowili 50% protestantów. W Portoryko zielonoświątkowcy osiągnęli ten punkt w 1948, a w Brazylii w 1960[8]. Do osób, które odegrały znaczącą rolę w rozwoju pentekostalizmu należy Manuel Ruiz[9] i Edwin Álvarez[10]. Po wyborach roku 2004 zielonoświątkowcy zaczęli odgrywać ważną rolę w życiu politycznym kraju[11].
Statystyki[edytuj | edytuj kod]
W roku 2009 katolicy stanowili 65,5%, a protestanci 9,1% (członkostwo) 24,0% (uczęszczających)[12].
Zielonoświątkowe denominacje[12]:
- Iglesia Internacional del Evangelio Cuadrangular (Kościół Poczwórnej Ewangelii) – 63 tysiące członków, 660 zborów
- lokalne zbory zielonoświątkowe (nie tworzą denominacji) – 60 tysięcy członków, 600 zborów
- Asambleas de Dios (Zbory Boże) – 44 681 członków, 395 zborów
- Iglesia de Dios Evangelio Completo (Kościół Boży Pełnej Ewangelii) – 15 tysięcy członków, 140 zborów
- Iglesia Evangélica Doctrinal de Puerto Pilon – 5100 członków, 42 zborów
- Iglesia Pentecostal Cristiana (Chrześcijański Kościół Zielonoświątkowy) – 5100 członków, 28 zborów
- Iglesia Pentecostal Unida (Zjednoczony Kościół Zielonoświątkowy) – 3322 członków, 33 zborów
- Iglesia Evangélica Nueva Vida – 2500 członków, 21 zborów
- Iglesia de Dios de la Profecía (Kościół Bożych Proroctw) – 2500 członków, 96 zborów
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 240.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 241.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 229, 244.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 244.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 244-245.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 248.
- ↑ a b c Torres 2010 ↓, s. 245.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 247.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 272-274.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 274-276.
- ↑ Torres 2010 ↓, s. 277-281.
- ↑ a b Conela 2010 ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- José Enrique Mora Torres: The Political Incorporation of Pentecostals in Panama, Puerto Rico and Brazil: A Comparative Analysis. University of Connecticut: 2010.
- Conela: Resumen estadístico de la iglesia latina global. Prolades.com, 2010.