Petersberg (klasztor)
51°35′47″N 11°57′13″E/51,596389 11,953611_Stiftskirche_St._Petrus.jpg) Kościół św. Piotra w klasztorze Petersberg | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Obiekty sakralne | |
| kościół |
kościół św. Piotra |
| Fundator | |
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
| 51°35′47″N 11°57′13″E/51,596389 11,953611
| |
| Strona internetowa | |
Petersberg (w średniowieczu znany także jako Lauterberg) – dawny klasztor kanoników regularnych z kościołem św. Piotra znajdujący się w pobliżu miejscowości Petersberg na wzgórzu noszącym tę samą nazwę, założony przez pierwszych Wettynów w XII w. i stanowiący ich nekropolię; obecnie w granicach Niemiec, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, zamieszkały przez członków ewangelickiego zakonu Communität Christusbruderschaft Selbitz.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wyniosłe wzniesienie w pobliżu miasta Halle nad rzeką Soławą, któremu dopiero w XIV w. nadano nazwę Petersberg od wezwania kościoła klasztornego, było we wczesnym średniowieczu zapewne ośrodkiem kultu pogańskiego[1]. Przed 1000 r. wzniesiono na nim kościół w kształcie rotundy z półkolistą apsydą, którego fragment zachował się na północ od dzisiejszego kościoła[1][2][3].
W 1124 r. jeden z pierwszych członków dynastii Wettynów, hrabia Wettinu Dedo IV zapoczątkował tu fundację klasztoru kanoników regularnych, początkowo nazywanego Lauterberg – budowę założenia kontynuował jego młodszy brat Konrad Wielki, margrabia Miśni i margrabia Łużyc[1][2][3]. Konrad w 1127 r. uzyskał przejęcie klasztoru pod bezpośrednią zwierzchność papieską[2]. Centrum klasztoru stanowił romański kościół św. Piotra, poświęcony w 1146 r. i rozbudowany w 1184 r.[1][2]. Kościół był zbudowany w formie trójnawowej bazyliki z dużym prezbiterium i wieżą od zachodu[3].
W 1538/1540 r. w wyniku reformacji tutejsze zgromadzenie zakonne zostało zlikwidowane, a dobra klasztorne sekularyzowane, a w 1565 r. zabudowania zniszczył pożar[1][2]. W XVIII w., w epoce romantyzmu pojawiło się zainteresowanie ruinami klasztoru, przejawiał je m.in. Johann Wolfgang von Goethe[2]. Kościół w formie bardzo zbliżonej do pierwowzoru romańskiej bazyliki został zrekonstruowany w latach 1853–1857, z wykorzystaniem istniejących wówczas ruin[1][3]. W kościele znajduje się pochodząca z XIV w. płyta nagrobna Konrada Wielkiego, na której jest on przedstawiony z modelem świątyni w ręce[2].
Współczesność[edytuj | edytuj kod]
W 1999 r. przy kościele zamieszkali członkowie ewangelickiego zakonu Communität Christusbruderschaft Selbitz[4]. Kościół pełni też funkcje parafialne dla miejscowości Petersberg[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Die Stiftskirche St. Petrus. [w:] Museum Petersberg [on-line]. [dostęp 2018-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-24)].
- ↑ a b c d e f g Geschichte des Baudenkmals. [w:] Freundeskreis für den Erhalt der Stiftskirche Petersberg bei Halle e.V. [on-line]. [dostęp 2016-11-02].
- ↑ a b c d e Wilfried Büchse: Stiftskirche und Kloster St. Peter. [w:] Gemeinde Petersberg [on-line]. [dostęp 2017-02-19].
- ↑ Kloster Petersberg. [w:] Communität Christusbruderschaft Selbitz [on-line]. [dostęp 2016-10-27].