Pokłon pasterzy (obraz Hugona van der Goesa)

Pokłon pasterzy

De geboorte van Christus

Autor	Hugo van der Goes
Data powstania	ok. 1475–1482
Medium	olej na desce
Wymiary	97 × 246 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Berlin
Lokalizacja	Gemäldegalerie

Pokłon pasterzy (niderl. De geboorte van Christus) – obraz olejny niderlandzkiego malarza Hugona van der Goesa.

Geneza tematu

Motyw przedstawiony na obrazie został zaczerpnięty z Ewangelii św. Łukasza (2: 15-21) i dotyczy wydarzeń zaraz po narodzeniu Chrystusa.

Opis obrazu

Kompozycja obrazu oparta jest na wcześniejszym dziele Goesa Pokłon Trzech Króli czy środkowej kwaterze z Tryptyku Portinarich. W centralnej części znajduje się kołyska z nagim Jezusem. Jak w ołtarzu z Uffizi Dzieciątko leży bezpośrednio na ziemi, tak tutaj leży on w żłobku i nie jest niczym okryty. Takie przedstawienie czerpie swoje wzorce na objawieniu z manuskryptów św. Brygidy Szwedzkiej. Po obu stronach żłobka klęczą rodzice Jezusa: Maria i Józef. Wokół Świętej Rodziny, zostali w bardzo realistyczny sposób przedstawieni pasterze składający pokłon. Na drugim planie tłoczą się aniołowie. Po prawej i po lewej stronie zostali umieszczeni prorocy, którzy przepowiedzieli nadejście Jezusa. Rozchylają oni kurtynę, nadając w ten sposób wrażenie przedstawienia teatralnego.

Symbolika

Na pierwszym planie u dołu, znajduje się snopek zboża symbolizujący Ostatnią Wieczerzę lub nawiązujący do Betlejem jako dom chleba. Z prawej stronie, w głębi obrazu rozgrywa się scena obwieszczenia dwóm pasterzom nadejścia Mesjasza przez świetlistego Anioła.

Bibliografia

• Patrick de Rynck: Jak czytać opowieści biblijne i mitologiczne w sztuce. Wyd. Universitas, Kraków 2008, ISBN 97883-242-0903-3.