Pomnik Michaiła Barclaya de Tolly w Rydze

Pomnik Michaiła Barclaya de Tolly
Piemineklis Mihailam Barklajam de Tolli
	; Pomnik w 2017
Państwo	Łotwa
Miejscowość	Ryga
Projektant	Wilhelm Wandschneider
Materiał	brąz, granit
Data odsłonięcia	13 października 1913, 1 lipca 2002
Data likwidacji	1915
	Położenie na mapie Rygi Pomnik Michaiła Barclaya de Tolly
	Położenie na mapie Łotwy Pomnik Michaiła Barclaya de Tolly
	56°57′16,52″N 24°06′58,62″E/56,954589 24,116283
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomnik Michaiła Barclaya de Tolly – pomnik rosyjskiego generała-feldmarszałka Michaiła Barclaya de Tolly (łot. Mihails Barklajs de Tolli), usytuowany w stolicy Łotwy Rydze.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Pomnik usytuowany jest we wschodniej części parku Esplanade, położonego w północno-wschodniej części Starego Miasta w Rydze, niedaleko Soboru Narodzenia Pańskiego. Jest dziełem niemieckiego rzeźbiarza Wilhelma Wandschneidera. Na cokole znajduje się napis w jęz. rosyjskim:

Генералфельдмаршал

князь

Барклай-де-Толли

(Generał-feldmarszałek książę Barclay de Tolly), a po bokach daty – 1812 i 1912, poniżej umieszczono mosiężną tablicę z tekstem w języku łotewskim, angielskim i rosyjskim:

„1761 – 1818

Generał-feldmarszałek, książę Michaił Barclay de Tolly

Rzeźbiarz Wilhelm Wandschneider, Berlin

Odsłonięto 13 października 1913 roku”^[1]^[2]

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1911 rada miasta Rygi rozpoczęła przygotowania do obchodów rocznicy 100-lecia zwycięstwa nad Napoleonem w wojnie ojczyźnianej w 1812. Jednym z działań rady było założenie komitetu budowy pomnika generała Michaiła Barclaya de Tolly. Komitet miał na celu zebranie darowizn i rozpisanie konkursu na projekt pomnika, do udziału w którym zaproszono artystów-rzeźbiarzy z kraju i zagranicy. Wymagano, żeby pomnik miał wysokość nie większą niż 8 metrów, powinien być wykonany z brązu i mieć granitowy cokół. W czerwcu 1912 na konkurs zgłoszono 44 projekty, z których wyłoniono pracę (przyznając nagrodę główną) rzeźbiarza Wilhelma Wandschneidera z Charlottenburga, obecnie dzielnicy Berlina. Dwutonową rzeźbę, mierzącą 4,77 metra odlano z brązu w Berlinie, natomiast cokół z fińskiego granitu wykonano w Rydze, w warsztacie rzeźbiarza Augusta Folca. Odsłonięcia pomnika dokonano 13 października 1913^[1].

W 1915 podczas I wojny światowej, w obliczu zbliżającego się frontu posąg feldmarszałka został zdjęty z cokołu, aby zapobiec jego zniszczeniu. Posąg został ewakuowany brytyjskim statkiem parowym Serbino. Podczas rejsu z Rygi do Sankt Petersburga statek został storpedowany i zatopiony^[3]^[4].

Dopiero w 2001 dzięki inicjatywie i finansowemu wsparciu udzielonemu przez przedsiębiorcę Eugena Gomberga^[4], rekonstrukcji posągu pomnika na podstawie zdjęć i zachowanego 70-centymetrowego modelu^[2] dokonali rzeźbiarze z Sankt Petersburga – Aleksiej Murzin i Iwan Korniejew. Rzeźba została odlana w brązie przez Denisa Goczijajewa. Odrestaurowaną rzeźbę umieszczono na oryginalnym cokole z fińskiego czerwonego granitu. Odrestaurowany pomnik został odsłonięty 1 lipca 2002^[1].