Pomnik zdobycia Warszawy
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Projektant |
Antonio Adamini |
| Materiał |
żeliwo |
Pomnik zdobycia Warszawy – rosyjski pomnik upamiętniający zdobycie Warszawy przez wojska rosyjskie i tym samym klęskę powstania listopadowego. Zlokalizowany był w miejscu, gdzie dwa pułki Lejbgwardii: dragoński i huzarski odniosły zwycięstwo w starciu z czterema jednostkami kawalerii polskiej, w następstwie czego weszły w granice Warszawy. Przylegał bezpośrednio do torów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Mimo wyraźnej odległości dzielącej pomnik od Reduty Wolskiej, monument popularnie określany był jako wolski. Zburzony po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Monument został wzniesiony na osobiste polecenie cara Mikołaja I, podobnie jak inne pomniki upamiętniające bitwy powstania (pomnik bitwy pod Ostrołęką w Ostrołęce, pomnik bitwy pod Grochowem w Warszawie). Ze względu jednak na szczególną rangę wydarzenia, któremu był poświęcony, w odróżnieniu od wymienionych wyżej obiektów został wykonany według standardowego planu wykonanego przez Antonio Adaminiego dla pomników I kategorii, upamiętniających najważniejsze bitwy stoczone przez armię rosyjską (identyczny znalazł się na polu bitwy pod Borodino). 18 września 1905 podjęta została próba wysadzenia obiektu utożsamianego z rusyfikacyjną polityką zaborców. Wybuch uszkodził jednak tylko dolną część kolumny, natychmiast odremontowanej. Pomnik został ostatecznie zniszczony po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pomnik miał formę ośmiobocznej kolumny z żeliwa zwieńczonej złoconą cebulastą kopułą z krzyżem prawosławnym. Po bokach była zdobiona łukami podtrzymywanymi przez półkolumny. Tablice zawieszone na monumencie wymieniały liczebność obydwu walczących stron, dowódców poszczególnych jednostek rosyjskich oraz liczbę rannych i zabitych Rosjan. Na jednej ze ścian znalazła się ikona Chrystusa Zbawiciela opatrzona inskrypcją w języku cerkiewnosłowiańskim: Z nami Bóg! zrozumcie to poganie i pokajajcie się, gdyż z nami Bóg!.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- K. Sokoł, A. Sosna, Stulecie w kamieniu i metalu. Rosyjskie pomniki w Polsce w latach 1815-1915, MID "Synergia", Moskwa 2005, ISBN 5-94238-010-4, ss.65-67