Portal:Dąbrowa Górnicza/Historia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Początki Dąbrowy Górniczej[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka o Dąbrowie pojawiła się w 1726 roku. Najstarsze wzmianki o osadach z terenu dzisiejszej Dąbrowy Górniczej to m.in. XII wiek o Trzebiesławicach, rok 1220 o Błędowie w kronikach biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża, XIV wiek o Strzemieszycach i Ujejscu (pierwsza wzmianka z roku 1372), XV wiek o Gołonogu, Ząbkowicach w księgach Jana Długosza oraz w 1443 o Sikorce, w 1551 o Łęce. Prawdopodobnie od X wieku istniał Łosień, będący wczesnośredniowiecznym ośrodkiem wytopu metali.

Rozwój miasta[edytuj | edytuj kod]

Intensywny rozwój zawdzięcza odkryciu wielkich złóż węgla kamiennego w drugiej połowie XVIII wieku i związanego z tym bardzo szybkiemu rozwojowi przemysłowemu.

W 1815 roku Dąbrowa zostaje siedzibą Gminy Olkusko-siewierskiej, natomiast w 1864 roku siedzibą Gminy Osad Górniczych. W 1903 roku od Dąbrowy zostają odłączone: Środula, Sielec i Konstantynów. W 1909 roku zostają odłączone: Zagórze, Niwka, Modrzejów, Klimontów, Dańdówka, Józefów i Bobrek. W tym samym roku powstała gmina Dąbrowa Górnicza, w której skład weszły Dąbrowa, Stara Dąbrowa, Niepiekło i kolonie: Bankowa, Koszelew, Łabęcka, Huty Cynkowe, Mydlice, Gliniaki i Dębniki. W 1915 do Dąbrowy zostają przyłączone Koszelew, Ksawera i Warpie.

Na przełomie XIX i XX w. Dąbrowa była największym skupiskiem inteligencji technicznej w Zagłębiu, której kuźnią była Szkoła Górnicza Sztygarka. Historia tej szkoły to piękne karty w dziejach polskiego górnictwa i walk rewolucyjnych. Wydawała też ważne czasopismo naukowe Przegląd Górniczo-Hutniczy.

Sama tylko kopalnia Reden zatrudniała połowę robotników tworzącego się wokół Dąbrowy zagłębia przemysłowego, któremu dała nazwę. Huta Bankowa była największą w Królestwie Kongresowym, a moc jej maszyn stanowiła 1/3 całego przemysłu Królestwa i zapoczątkowała w nim produkcję stali.

Przyznanie praw miejskich[edytuj | edytuj kod]

Władze carskie nie chciały przyznać praw miejskich, mimo ze Dąbrowa liczyła ponad 30 tysięcy mieszkańców. Uczyniły to dopiero bardziej tolerancyjne władze austriackie, 18 sierpnia 1916 roku. W 1919 roku Rada Miejska zmieniła nazwę na Dąbrowę Górniczą.

Ul. Sobieskiego (1928)

Duży wpływ na miasto miało wybudowanie w latach 1972-76 największego w kraju i jednego z największych w Europie Kombinatu Metalurgicznego Huta Katowice.

Z niejasnych przesłanek w 1975 roku, ciążące ku Dąbrowie Górniczej Zagórze i Kazimierz Górniczy zostały włączone do Sosnowca.

Największą liczbę mieszkańców miasto miało w 1982 roku i wynosiła ona 152 373, natomiast największą powierzchnię wynoszącą 209 km², w latach 1977-84.