Rodzina języków migowych

Rodzina języków migowych – rodzina językowa gromadząca języki migowe, których ikoniczna i przestrzenna struktura odróżnia je od języków fonicznych pod względem gramatycznym. Większość z nich używana jest w komunikacji osób głuchych lub słabosłyszących, a część stosują osoby słyszące, gdy użycie języka mówionego nie jest możliwe (słowa tabu, śluby milczenia, znaki wojskowe itd.), a nawet w celach artystycznych lub symbolicznych (mudrā).

Języki migowe w użyciu głuchych

Języki te zostały podzielone na rodziny według ich źródłowego języka migowego (istnieje wiele przypadków krzyżowania się języków tych samych regionów geograficznych oraz zjawisk kreolizacji, z których ewoluują języki migowe). W 1979 roku Anderson i Peterson stworzyli klasyfikację, którą w 1991 przejął Henri Wittmann. Ta druga proponuje następującą listę rodzin:

• rodzina francuskich języków migowych,
• rodzina niemieckich języków migowych,
• rodzina brytyjskich języków migowych,
• rodzina japońskich języków migowych,
• rodzina liońskich języków migowych, która obejmuje tylko lioński język migowy i języki migowe frankofońskiego i flamandzkiego regionu Belgii
• języki izolowane.

Do tej listy może być dołączona rodzina arabskich języków migowych, których języki nie zostały uwzględnione przez Wittmanna.

Pomocnicze języki migowe

• mnisi język migowy – metoda komunikowania się używana przez mnichów, którzy złożyli śluby milczenia,
• język migowy Aborygenów australijskich – metoda komunikowania się używana przez Aborygenów australijskich
• mowa znaków – metoda komunikowania się używana przez rdzennych Amerykanów z Wielkich Równin w USA,
• bobomigi – używanie znaków w celu wspierania rozwoju małych dzieci,
• znaki w bejsbolu – metoda używana przez bejsbolistów w celu przekazywania strategii na boisku bez wiedzy przeciwników,
• metoda Kodálya – używanie fonogestyki w celu nauczania nut,
• makaton – program językowy stworzony dla osób mających trudności z porozumiewaniem się i uczeniem,
• wojskowe znaki ręczne – znormalizowany system znaków używany w celu niemego przekazywania rozkazów i informacji,
• mudrā – ujednolicone symboliczne układy dłoni ludzi, postaci lub bóstw buddyjskich bądź hinduistycznych,
• tic-tac – tradycyjna brytyjska metoda niewerbalnego przekazywania informacji o szansach wygranej podczas wyścigów konnych.

Bibliografia

• Lloyd B. Anderson, David Peterson: A Comparison of Some American, British, Australian, and Swedish Signs: Evidence on Historical Changes in Signs and Some Family Relationships of Sign Languages. 1979, s. 60.
• Henri Wittmann. Classification linguistique des langues signées non vocalement. „Revue québécoise de linguistique théorique et appliquée”. 10 (1), s. 215–288, 1991. (fr.). 

Linki zewnętrzne

• Lista języków migowych z ich kodami SIL (SO 639-3)
• Lista języków migowych z podziałem według kraju i nazwy na stronie Uniwersytetu Gallaudeta