Rozdzielczość Chleba
| Status prawny |
witryna internetowa |
|---|---|
| Adres |
Kraków |
| Data założenia |
2011 |
| Data zamknięcia |
2018 |
| Prefiks wydawcy (ISBN): 933358 | |
| Strona internetowa | |
Rozdzielczość Chleba (także Hub Wydawniczy Rozdzielczość Chleba)[1] – założona w Krakowie grupa poetycka i wydawnicza funkcjonująca przede wszystkim w internecie, istniejąca w latach 2011–2018.
Rozdzielczość Chleba była kolektywem twórczym i wydawnictwem, tworzącym cyberkulturę, w tym poezję cyfrową[2]. Założycielami Rozdzielczości Chleba byli Leszek Onak i Łukasz Podgórni. W kolektywie zaangażowani byli także: Julia Girulska, Piotr „Puldzian” Płucienniczak, Kinga Raab, Wojciech Stępień, Arkadiusz Wierzba i Agnieszka Zgud[2], Roman Bromboszcz[3]. Część z nich powiązana była także z Korporacją Ha!art. Działalność finansowano z własnych składek[4], odbywała się bez dotacji i wsparcia instytucjonalnego[5]. Nazwa miała nawiązywać do pierwszego opisanego „aktu piractwa”, jakiego miał dopuścić się Jezus Chrystus, rozmnażając chleb[3]. Publikacje udostępniano online za darmo i na wolnych licencjach. Było to podyktowane nie tylko kwestiami finansowymi, lecz także ograniczeniami co do formy, a skutkowało większą liczbą odbiorców. Niektóre książki wydano także drukiem dla kolekcjonerów oraz dla przyzwyczajonych do papieru recenzentów i jurorów konkursów[5].
W opublikowanym w grudniu 2011 „Manifeście Rozdzielczości Chleba v. 1.8”[6], odwołując się do teorii remiksu i slamu, nawoływano do zastąpienia papierowych i hierarchicznych obiegów literackich wolnym ruchem treści w sieci[2]. Manifest zarówno w zakresie nazwy jak i treści stanowił odwołanie do „Manifestu Neolingwistycznego v. 1.1” grupy Neolingwistów z 2002 oraz „Manifestu Poezji Cybernetycznej 1.1” grupy Perfokarta[7][8]. Według Manifestu Rozdzielczości Chleba liczyć się miała jakość publikacji, nie zaś materialność nośnika[4]. Jednym z przejawów tego podejścia było na początkowym etapie nienumerowanie wydawnictw, zaś w miejscu numeru ISSN wpisywanie „jebać ISSN”[9]. Niemniej kładziono nacisk, by od strony redaktorskiej wydawnictwa były dopracowane i skończone[4][5]. Działalność wydawnicza była uzupełniana występami, koncertami, promocjami niestandardowych form literackich[2] (w tym z wykorzystaniem wizualizacji, muzyki, laserów, dymów, męskiego striptizu)[4]. W twórczości Rozdzielczości Chleba literaturę łączono z nowymi mediami, wykorzystując oprócz słowa, obraz, dźwięk, animację, interakcję z odbiorcą. Grafiki (w tym glitche, ikony, gify), często w estetyce vaporwave, nie były uzupełnieniem, lecz częścią równorzędną wobec słów[5][10]. Podobnie traktowano publikowane aplikacje i algorytmy[11], gdyż zdaniem Onaka „język programowania to język, którym zawsze chcieli mówić poeci”[10]. Wiele dzieł, w tym wierszy, nawet jeśli podpisanych indywidualnym nazwiskiem, było efektem wspólnej pracy[3]. Tradycyjne przypisywanie autorstwa zastąpiono podziałem na „producentów tekstu” i „podpisujących się”[10]. Dodatkowo, niektóre wiersze nie zostały napisane, a były rezultatem wytworzenia sytuacji komunikacyjnych, które wyzwalały konkretne aktywności i działania. Przykładem jest wiersz Onaka „Internet” z 2011, który powstał z zestawienia wklejanych przez niego fragmentów utworu „America” Allena Ginsberga i odpowiedzi najbardziej rozwiniętego wówczas chatbotu – CleverBota[12].
W 2014 dwie książki wydane przez Rozdzielczość Chleba – „Clubbing” Kamila Brewińskiego oraz „repetytorium” Macieja Taranka – zostały nominowane do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii „debiut”[13]. Z kolei w Ogólnopolskim Konkursie Literackim „Złoty Środek Poezji” książka Taranka zdobyła wyróżnienie, zaś Brewińskiego nominację[14]. W 2015 grupa opublikowała „Metamanifest cyberżulerstwa”[15], który kończył fazę fascynacji technologią i cybernetyczną poezją i rozpoczynał przywiązywanie większej uwagi do podporządkowywania władzy, zarówno człowieka jak i maszyny[2]. Tekst wprowadzał także pojęcie „cyberżula” – osoby, która po okresie bezkrytycznej wiary w technikę, uświadomiła sobie, że ta wiara stała się narkotykiem, od którego nie może się uwolnić[5]. W 2015 podjęto współpracę z „Notesem na 6 tygodni”. W latach 2016–2018 grupa skupiała się na tematach estetyki i ideologii sukcesizmu[2]. Kolektyw wystawiał prezentacje m.in. w galeriach V9 w Warszawie[16], Labirynt w Lublinie[17], Henryk w Krakowie[18], Instytucie Polskim w Bratysławie[19]. Jesienią 2018 podjęto decyzję o zakończeniu działalności wydawnictwa[2].
W ramach Rozdzielczości Chleba prowadzono również takie projekty jak: 22i5D[20], cichy nabiau[21] (z którym związany był m.in. Tomasz Pułka[22]), ZUSwave[23].
Twórczość Rozdzielczości Chleba była przedmiotem rozprawy Grzegorza Jędrka z 2020 „Zaburzenia interfejsu przyjemności”. Performatywność współczesnej wypowiedzi artystycznej na przykładzie grupy „Rozdzielczość Chleba”, pierwszej pracy doktorskiej obronionej online na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim[24]. Dysertację wydano w 2021 w formie książkowej[25].
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
Książki
- Michał Gulik, Paulina Kaucz, Leszek Onak: Remiks. Teorie i praktyki. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2011, s. 238, seria: Linia teoretyczna #1. ISBN 978-83-933358-0-0. [dostęp 2020-10-12].
- Piotr Puldzian Płucienniczak: Marsz na ROM. Internet: Rozdzielczość Chleba, 2012-05-18, s. 89, seria: Linia poetycka #1. ISBN 978-83-933358-2-4. [dostęp 2020-10-12].
- Leszek Onak, Łukasz Podgórni: wgraa. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2012-09-07, s. 28, seria: Linia poetycka #2. ISBN 978-83-933358-2-4. [dostęp 2020-10-12].
- Łukasz Podgórni: Skanowanie balu. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2012-12-08, s. 48, seria: Linia poetycka #3. ISBN 978-83-933358-3-1. [dostęp 2020-10-12].
- Kamil Brewiński: Clubbing. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-06-05, s. 52, seria: Linia poetycka #4. ISBN 978-83-933358-5-5. [dostęp 2020-10-12].
- Najlepszy poeta nigdy nie wygrywa. Historia slamu w Polsce 2003–2012. Agata Kołodziej (red.). Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-06-06, s. 278, seria: Linia teoretyczna #2. ISBN 978-83-933358-4-8. [dostęp 2020-10-12].
- Glitch art is dead. Aleksandra Pieńkosz and Piotr Puldzian Płucienniczak (eds.). Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2016-12-17, s. 234, seria: Linia teoretyczna #3. ISBN 978-83-933358-7-9. [dostęp 2020-10-12].
- Maciej Taranek: repetytorium. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2013-11-22, s. 48, seria: Linia poetycka #5. ISBN 978-83-933358-6-2. [dostęp 2020-10-12].
- Waldemar Jocher: Przetrwalnik. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2015-11-28, s. 42, seria: Linia poetycka #6. ISBN 978-83-933358-8-6. [dostęp 2020-10-12].
- Łukasz Podgórni: Pamiętne statusy. Internet / Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2016, s. 56, seria: Linia poetycka #7. ISBN 978-83-933358-9-3. [dostęp 2020-10-12].
- Piotr Puldzian Płucienniczak: Firmy. Warszawa - Internet - Kraków: Rozdzielczość Chleba, 2017-10-11, s. 452, seria: poza liniami. ISBN 978-83-933358-7-9. [dostęp 2020-10-12].
- Dlaczego jesteśmy feministkami. Teresa Vetter (red.). Kraków / Internet: Rozdzielczość Chleba, 2017-12-16, s. 104, seria: poza liniami. [dostęp 2020-10-12].
Nośniki
Jako nośniki określone zostały „nieregularne magazyny aktywności Rozdzielczości Chleba”.
- Leszek Onak, Łukasz Podgórni (red.): Nośnik #1: Niepowszedni nośnik kultury. rozdzielchleb.pl, 2011-12-03. [dostęp 2020-10-12].
- Piotr Puldzian Płucienniczak: Nośnik #1+1: Polska. rozdzielchleb.pl, 2013-11-11. [dostęp 2020-10-12].
- Leszek Onak (red.): Nośnik #2: DRUGI. rozdzielchleb.pl, 2014-05-10. [dostęp 2020-10-12].
- Łukasz Podgórni (red.): Nośnik #3: CYBER%ULERSTWO. rozdzielchleb.pl, 2015-05-23. [dostęp 2020-10-12].
- Piotr Puldzian Płucienniczak i Kinga Raab (red.): Nośnik #4: ZUS. rozdzielchleb.pl, 2016-05-28. [dostęp 2020-10-12].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Hub Wydawniczy Rozdzielczość Chleba [online], miastoliteratury.pl [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-05].
- ↑ a b c d e f g O nas [online], Rozdzielczość Chleba, 19 września 2012 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-26].
- ↑ a b c Małgorzata I. Niemczyńska, Poetyckie roboty [online], tygodnikpowszechny.pl, 4 kwietnia 2015 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-15].
- ↑ a b c d Cyberpoeci z Krakowa i psychodeliczny ZUS [online], vice.com [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-17].
- ↑ a b c d e Alek Chudzik, Cyberżulerscy poeci, „Notes.na.6.tygodni #93”, Issuu, 10 lipca 2014, s. 123–127, ISSN 1730-9409 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-11].
- ↑ Manifest v. 1.8 [online], Rozdzielczość Chleba, 2011 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01].
- ↑ Urszula Pawlicka, Polska poezja i nowe media po roku 2000, [w:] Tomasz Dalasiński, Aleksandra M. Szwagrzyk, Paweł Tański (red.), Poezja polska po roku 2000. Diagnozy – problemy – interpretacje, Toruń: Inter-. Literatura-Krytyka-Kultura, 2015, s. 201–206, ISBN 978-83-940476-0-3 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-03].
- ↑ Manifest Neolingwistyczny [online], pl.wikisource.org [dostęp 2022-12-21].
- ↑ Leszek Onak, Łukasz Podgórni (red.): Nośnik #1: Niepowszedni nośnik kultury. rozdzielchleb.pl, 2011-12-03. s. 2. [dostęp 2020-10-12].
- ↑ a b c Grzegorz Jędrek, Zmiana nośnika czy zmiana systemu? O dwóch manifestach, jednej rewolucji i cyberpoezji, „Fragile. Pismo kulturalne”, 2 (20), 2013, s. 59–62 [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-15].
- ↑ Kody [online], Rozdzielczość Chleba [dostęp 2020-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-26].
- ↑ Maja Staśko, „Książka to nie jest karabin tylko kanapka”: Rozdzielczość Chleba i kolaboracja [online], Wakat, 12 marca 2017 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-22].
- ↑ Dwie z nominowanych książek dostępne online [online], silesius.wroclaw.pl, 15 kwietnia 2014 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-04].
- ↑ Najlepszy poetycki debiut książkowy roku 2013 – Złoty Środek Poezji Kutno 2014 [online], zeszytypoetyckie.pl, 2014 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-20].
- ↑ Metamanifest CYBER%ULERSTWA [online], Rozdzielczość Chleba, 23 marca 2015 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-16].
- ↑ ZUSTAWA [online], Galeria V9, 2015 [dostęp 2020-10-10].
- ↑ Rozdzielczość Chleba [online], GaleriaLabirynt [dostęp 2020-10-10] (ang.).
- ↑ Anna Marjankowska, Łukasz Podgórni, Leszek Onak, Podłoga. Wiertarka. Kwiatek. Śmieci [online], dwutygodnik.com, czerwiec 2016 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-19].
- ↑ Poľský inštitút - Remediácia: V kontexte transdisciplinarity [online], polinst.sk, styczeń 2017 [dostęp 2020-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-17] (słow.).
- ↑ 2i5D (@2i5dxd) [online], instagram.com [dostęp 2020-10-10].
- ↑ cichy nabiau [online], facebook.com [dostęp 2020-10-10].
- ↑ Paulina Chorzewska, Screenshot jako narzędzie praktyki poetyckiej – na przykładzie graficznych postów Tomasza Pułki na art blogu Cichy Nabiau, „Forum Poetyki”, 18, jesień 2019, DOI: 10.14746/fp.2019.18.21438 [dostęp 2020-10-12].
- ↑ टट्टी Z U S w a v e [online], facebook.com [dostęp 2020-10-10].
- ↑ Pierwsza obrona pracy doktorskiej online [online], kul.pl, kwiecień 2020 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-01].
- ↑ Grzegorz Jędrek, Zaburzenia interfejsu przyjemności : performatywność współczesnej wypowiedzi artystycznej na przykładzie grupy Rozdzielczość Chleba, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2021, ISBN 978-83-8061-930-2.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rozdzielczość Chleba (RIP) – Rozdzielczość Chleba była kolektywem twórczym, wydawnictwem i patainstytucją. A teraz jest duchem. [online], Rozdzielczość Chleba [dostęp 2020-10-10].
- Rozdzielczość Chleba [online], facebook.com [dostęp 2020-10-10].
- Paulina Chorzewska, Tocznia skrola (1): Internet polski 2011-2018 – streszczenie i opracowanie [online], Mały Format, 27 lutego 2019 [dostęp 2020-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-12].