Maja Staśko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maja Marika Staśko
Ilustracja
Maja Staśko na demonstracji solidarnościowej z Justyną Wydrzyńską, oskarżoną o pomoc w aborcji (2022)
Data i miejsce urodzenia

13 września 1990
Poznań

Zawód, zajęcie

dziennikarka, scenarzystka, aktywistka, feministka, literaturoznawczyni

Miejsce zamieszkania

Poznań

Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Partia

Razem (2016–2021)

Maja Marika Staśko[1] (ur. 13 września 1990[1] w Poznaniu)[2]polska lewicowa aktywistka, feministka[3][4], dziennikarka, scenarzystka, polonistka, zawodniczka w walkach freak fight organizowanych przez federację High League.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Maja Staśko w trakcie promocji książki „Hejt polski” w Warszawie (2022)

W dzieciństwie trenowała gimnastykę artystyczną[5][6]. Jest absolwentką Liceum Ogólnokształcącego św. Marii Magdaleny w Poznaniu[7].

Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obroniwszy pracę magisterską nt. języka poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego[8]. Następnie rozpoczęła studia doktoranckie w Instytucie Filologii Polskiej UAM, podczas których zajmuje się polską poezją po 1989[9]. Opublikowała szereg artykułów o poezji współczesnej[8].

Jest współzałożycielką Stowarzyszenia Forget-Me-Not, wspierającego osoby, które doświadczyły przemocy seksualnej[1][10], ponadto sama wspiera ofiary przemocy. W ramach działań stowarzyszenia współorganizowała pokaz mody, gdzie modelki miały na sobie ubrania, które nosiły kiedy doświadczyły przemocy, w tym gwałtu[10][11].

Udziela się w ramach ruchu #MeToo[12][13][14]. Wspólnie z poetką i pisarką Joanną Lech poruszyły temat seksizmu w środowisku polskich literatów[15][16], tworząc „Poetycką Tablicę Seksistów”[17][18], na której znaleźli się m.in. Mariusz Grzebalski, Roman Honet, Janusz Rudnicki, Marcin Świetlicki i Krzysztof Varga[18].

Prowadzi autorskie konta na portalach społecznościowych Instagram i Facebook, na których porusza tematykę związaną z przemocą seksualną, feminizmem socjalnym i wyzyskiem[19]. Prowadzi w serwisie YouTube kanał „Twoja Herstoria”, na którym ofiary przemocy seksualnej mogą przedstawić swoje doświadczenia życiowe[20]. Kanał założyła 25 listopada 2019 roku w ramach kampanii „16 Dni Przeciw Przemocy ze względu na Płeć[21].

W 2018 roku pracowała fizycznie w magazynie firmy Amazon pod Poznaniem[22]. Doświadczenie to skłoniło ją do opisania złych warunków pracy w zakładzie, za co została zwolniona[23].

Od 2016 roku była członkinią okręgu poznańskiego Partii Razem[24][25][26]. W 2021 roku oficjalnie rozstała się z partią[27]. Współpracuje z Piotrem Ikonowiczem przy projekcie Społecznego Rzecznika Praw Obywatelskich[28]. Jest również organizatorką feministycznych demonstracji[19]. Protestowała między innymi przeciwko spotkaniu z Romanem Polańskim w Łódzkiej Szkole Filmowej[29][30][31], przeciwko gwałtom w czasie inwazji Rosji na Ukrainę[32] i przeciwko ustawie antyaborcyjnej[3]. Jest autorką książek poświęconych przemocy[33][34][35], w których porusza temat kultury gwałtu[33] i przemocy seksualnej w Polsce[34].

Współpracuje z „Ha!artem”, „Wakatem”, „EleWatorem[33], „Krytyką Polityczną[36] i „Codziennikiem Feministycznym”. Publikuje na łamach: „Gazety Wyborczej”, „Wysokich Obcasów”, „Nowego Obywatela”, „Dwutygodnika” oraz portali Onet.pl, Gazeta.pl, Wirtualna Polska i OKO.press[19]. Jeden z jej utworów znalazł się w antologii „Poetki na czasy zarazy”[37][38][39].

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

Single[edytuj | edytuj kod]

Rok Tytuł Album
2022 „Walcz jak dziewczyna”[40]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • 2017: „Gwałt to przecież komplement”. Czym jest kultura gwałtu?[41]
  • 2020: Gwałt polski[42]
  • 2022: Hejt polski[43]

Scenariusze[edytuj | edytuj kod]

  • „Wkurwione kobiety w leju po Polsce” (2018)[44] – przedstawienie wyróżniono na 39. Przegląd Piosenki Aktorskiej w konkursie Nurt OFF[45].
  • „Amazon Burns” (2021)[46][47] – tekst przeszedł eliminację i zakwalifikował się do II etapu 13. edycji Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej[48].
  • „Influencer szuka żony” (2021) – tekst przeszedł eliminację i zakwalifikował się do II etapu 14. edycji Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej[48].
  • „W trakcie pierwszego razu zakleszczyła mi się pochwa, gdy spadł na mnie obrazek Matki Boskiej w pokoju rodziców” (2023) – tekst przeszedł eliminację i zakwalifikował się do II etapu 16. edycji Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej[48].

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

  • 2019 – Nominacja do Pióra Nadziei – nagrody przyznawanej przez Amnesty International osobom, które w ciągu minionych 12 miesięcy przyczyniły się do pozytywnej zmiany w zakresie praw człowieka[49][50][51],
  • 2020 – Nominacja do Ofeminin Influence Awards w kategorii „Power Voice”, sekcja „Activist of the Year”[52],
  • 2021 – Korona Równości w kategorii zaangażowanie społeczne, przyznawana przez Kampanię Przeciw Homofobii[53].

Walki freak show fight[edytuj | edytuj kod]

Staśko w 2022 roku podpisała kontrakt z High League, federacją organizującą tzw. freak show fight[54]. 17 września tego samego roku zadebiutowała podczas gali High League 4, wygrywając jednogłośną decyzją sędziowską z Ewą „Mrs. Honey" Wyszatycką[55]. Niespełna trzy miesiące później stoczyła swoją drugą walkę w tej formule, gdzie podczas High League 5 zmierzyła się z Marią „Maszą” Graczykowską[56]. To starcie zwyciężyła przed czasem już w pierwszej rundzie (przez techniczny nokaut)[57].

Wynik Bilans Przeciwnik (bilans przed walką) Rozstrzygnięcie Runda Czas Rozgrywki Data Miejsce Uwagi
Wygrana 2-0 Polska Maria Graczykowska (0-0) TKO (niezdolność do kontynuowania walki po nokdaunie) 1 2:05 High League 5: Alberto vs. Tybori 10.12.2022 Polska Łódź
Wygrana 1-0 Polska Ewa Wyszatycka (0-0) Decyzja (jednogłośna) 3 3:00 High League 4: Natsu vs. Lexy 2 17.09.2022 Polska Gliwice

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Maja Marika Staśko | Dane z KRS [online], Rejestr.io [dostęp 2022-08-29].
  2. z, Maja Stasko- Wiki, Age, Height, Boyfriend, Net Worth, Ethnicity [online], Biography Gist, 7 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-29] (ang.).
  3. a b Anna Konieczyńska, Aktywistka Maja Staśko: Wiele razy słyszałam, że jestem za ładna na feministkę. [online], Vogue Polska, 3 maja 2021 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  4. Maja Staśko szczerze o dzieciach, orientacji, swoich facetach i związkach. Mocna rozmowa [online], Super Express [dostęp 2022-09-03].
  5. Redakcja, Dwa medale Gienieczki [online], Poznań Nasze Miasto, 27 czerwca 2001 [dostęp 2022-09-17] (pol.).
  6. Marta Kosakowska, Płakała, że ją boli. Trenerka nie miała litości. "To dobrze. Znaczy, że działa" [online], kobieta.wp.pl, 8 czerwca 2022 [dostęp 2022-09-17] (pol.).
  7. Osiągnięcia uczniów [online], www.marynka.edu.pl [dostęp 2022-09-17].
  8. a b Maja Staśko, Dycio Generator. O wariacyjności (w) poezji Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, „Forum Poetyki”, pressto.amu.edu.pl, 2016 [dostęp 2022-08-31].
  9. Maja Staśko – wiek, wzrost, waga, kto to, partner – naFakcie.pl [online], nafakcie.pl, 15 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-29] (pol.).
  10. a b Ewa Podsiadły-Natorska, Zgwałcone kobiety wzięły udział w niezwykłym pokazie mody [online], HelloZdrowie, 13 marca 2020 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  11. Doświadczyły przemocy i gwałtu, pójdą w specjalnym pokazie mody. "Zrobimy rewolucję" [online], OnetKobieta, 6 marca 2020 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  12. Maja Staśko, #MeToo – Korporacja Ha!art [online], archiwum.ha.art.pl [dostęp 2022-09-03].
  13. Maja Staśko, Boisz się #MeToo? Maja Staśko radzi, jak dzisiaj flirtować [online], wyborcza.pl, 21 listopada 2020 [dostęp 2022-09-03].
  14. Staśko: Wygodniej zaufać sprawcy, ale właśnie dlatego trzeba ufać skrzywdzonym #MeToo [online], Codziennik Feministyczny, 11 maja 2018 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  15. Maja Staśko oskarża środowisko literackie o "seksizm" [online], wpolityce.pl [dostęp 2022-09-03].
  16. Łukasz Grzesiczak, Seksizm w środowisku literackim. Kobiety gorzej traktowane [online], krakow.wyborcza.pl, 15 marca 2017 [dostęp 2022-09-03].
  17. Olga Plesińska, Kolejny efekt #metoo z polskiego podwórka. Powstała Poetycka Tablica Seksistów [online], Portal informacyjny STRAJK, 15 stycznia 2020 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  18. a b Sebastian Łupak, Stworzyła pierwszą polską listę seksistów. „Bolszewickie metody”? [online], ksiazki.wp.pl, 27 stycznia 2020 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  19. a b c Maja Staśko [online], dziennikteatralny.pl [dostęp 2022-08-29].
  20. Twoja Herstoria [online], YouTube [dostęp 2022-09-01].
  21. Pomogła nagłośnić sprawę ofiary księdza pedofila. “Wiele kobiet po gwałcie robiło oprawcom śniadania” [online], Noizz, 27 listopada 2019 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  22. Pracownica Amazona pisze o katorżniczej pracy w święta. Firma odpowiada: 11 godzin zdarzyło się raz [online], gazetapl, 27 grudnia 2018 [dostęp 2023-08-30] (pol.).
  23. Opisała warunki pracy w polskim Amazonie. Dzień później straciła pracę [online], Donald.pl [dostęp 2023-08-30] (pol.).
  24. Noc długich łyżek. O krytyce liberalnej i lewicowej – Paweł Kaczmarski | Nowy Napis [online], nowynapis.eu, 24 lipca 2019 [dostęp 2022-09-17] (pol.).
  25. Adam Bednarek, Jakub Wątor, Sylwia Czubkowska, Uber-feministka na krucjacie. Kim tak naprawdę jest Maja Staśko? [online], spidersweb.pl, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2022-09-17].
  26. Członkowie Partii Razem chcą blokady artykułów dziennikarza w "Tygodniku Powszechnym" – Wiadomości [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2022-09-17].
  27. Zarząd Okręgu Poznańskiego Lewicy Razem, Uchwała POZ-2021-21-08-1, 8 grudnia 2021.
  28. HIGH League 4 DZIEŃ Z: Maja Staśko - YouTube [online], youtube.com [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  29. Klaudia Kolasa, Maja Staśko protestowała przeciwko spotkaniu z Polańskim w Łódzkiej Szkole Filmowej. Władze uczelni wezwały policję [online], kobieta.wp.pl, 16 grudnia 2019 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  30. Protestowała przeciwko Polańskiemu i wylał się na nią hejt. „Słyszę, że jestem gówniarą, oszołomką” [online], naTemat.pl [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  31. Lena Gontarek, Protestowała przeciwko wizycie Polańskiego. Nie miała szans wypowiedzieć się przed sądem [online], lodz.wyborcza.pl, 7 października 2020 [dostęp 2022-09-03].
  32. Protest przeciwko gwałtom w Ukrainie. Aktywistki zalewa fala hejtu i niezrozumienia [online], Dzień Dobry TVN [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  33. a b c „Gwałt to przecież komplement”. Czym jest kultura gwałtu? [online], Wakat, 21 listopada 2017 [dostęp 2022-08-29] (pol.).
  34. a b Maja Staśko, Gwałt polski, wyd. pierwsze, Warszawa 2020, ISBN 978-83-66586-28-4, OCLC 1235517712 [dostęp 2022-08-31].
  35. [PRZEDSPRZEDAŻ] Hejt polski – Maja Staśko [online], Wydawnictwo Ha!art [dostęp 2022-08-31] (pol.).
  36. Maja Staśko [online], KrytykaPolityczna.pl [dostęp 2022-08-29] (pol.).
  37. Jolanta Prochowicz i inni, Poetki na czasy zarazy, wyd. I, Poznań: WBPiCAK, 2021, ISBN 978-83-66453-72-2, OCLC 1301995556 [dostęp 2022-09-03].
  38. Kapitalne kapitanki | Agnieszka Waligóra [online], Czas Kultury [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  39. "Poetki na czasy zarazy" – premiera [online], Fundacja Camera Femina, 29 grudnia 2021 [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  40. Walcz Jak Dziewczyna by Maja Staśko – Apple Music. 2022-09-19. [dostęp 2022-09-29].
  41. Maja Staśko: „Gwałt to przecież komplement”. Czym jest kultura gwałtu?. Warszawa: Staromiejski Dom Kultury, 2017. (pol.).
  42. Maja Staśko, Patrycja Wieczorkiewicz: Gwałt polski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2020. ISBN 978-83-66586-28-4. OCLC 1235517712. (pol.).
  43. Maja Staśko: Hejt polski. Kraków: Wydawnictwo Ha!art, 2022. ISBN 978-83-66571-58-7. (pol.).
  44. Wk****one kobiety w leju po Polsce [online], Teatr Muzyczny Capitol, 15 maja 2018 [dostęp 2022-08-29] (pol.).
  45. Magda Piekarska, 39. PPA: Tukan OFF przyznany. Być jak Whitney Houston [online], wroclaw.wyborcza.pl, 24 marca 2018 [dostęp 2022-08-31].
  46. OKiS, AMAZON BURNS – premiera spektaklu w Sali Teatru Laboratorium [online] [dostęp 2022-09-01] (pol.).
  47. "Amazon Burns" – premiera nowego spektaklu Przemysława Wojcieszka (2020-05-16) [online], strefakultury.pl [dostęp 2022-09-03] (pol.).
  48. a b c Aktualności [online], gnd.art.pl [dostęp 2023-06-04] (pol.).
  49. Maja Staśko wśród nominowanych do nagrody medialnej Pióro Nadziei 2019 Amnesty International [online], Codziennik Feministyczny, 27 lutego 2020 [dostęp 2022-08-31] (pol.).
  50. Agnes, Maja Staśko nominowana do nagrody medialnej Amnesty International – Pióro Nadziei 2019 [online], KrytykaPolityczna.pl, 10 lutego 2020 [dostęp 2022-08-31] (pol.).
  51. Znamy nominacje do nagrody medialnej Amnesty International – Pióro Nadziei 2019. Amnesty International Polska, 2020-02-10. [dostęp 2022-09-02].
  52. Maja Staśko: Nauczyłam się, że nigdy nie jesteśmy same. Nominacje Ofeminin Influencer Awards [online], Ofeminin, 5 czerwca 2020 [dostęp 2022-08-31].
  53. Korony Równości 2021 rozdane – wiemy, kto wygrał [online], Kampania Przeciw Homofobii, 9 września 2021 [dostęp 2022-08-31].
  54. Kontrowersyjna aktywistka w High League! Maja Staśko podpisała kontrakt i niebawem zadebiutuje! [online], StrefaMMA.pl - Portal sportów walki, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2022-11-11] (pol.).
  55. Staśko zaskoczyła w debiucie. A później chwyciła za mikrofon. Zaczęło się [online], Sport.pl [dostęp 2022-09-20] (pol.).
  56. Maja Staśko wróci na High League 5! Maria ''Masza'' Graczykowska jej rywalką! [online], MMA PL, 10 listopada 2022 [dostęp 2020-11-11] (pol.).
  57. High League 5: Maja Staśko zdominowała Maszę! Rywalka się na to zgodziła! [online], MMA PL, 10 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-10] (pol.).