Saintsimonizm
Saintsimonizm – doktryna filozoficzno-społeczna powstała w pierwszej połowie XIX wieku, doktryna postuluje ustalenie nowej struktury społecznej, w której zniesione byłoby prawo dziedziczenia i obowiązywałaby zasada "każdemu według zdolności". Saintsimonizm stanowi jeden z nurtów socjalizmu utopijnego. Twórcą doktryny jest Henri de Saint-Simon, francuski historyk, filozof, wolnomularz, industrialista, socjalista utopijny oraz jeden z prekursorów socjologii, jego idee propagowane były w pismach takich jak l'Industrie, La politique, i L'Organisateur.
Zgodnie z poglądami Saint-Simona wraz ze wzrostem uprzemysłowienia społeczeństwo będzie porzucać tradycyjne idee i zmierzać w stronę nowego społeczeństwa opartego na równości. Idea ta wpłynęła na myślicieli i socjologów takich jak Auguste Comte (który był przez pewien czas sekretarzem Saint-Simona), Karol Marks, John Stuart Mill. Wyprzedzając doktrynę marksizmu saintsimonizm głosił hasło Od każdego według jego zdolności[1]. Ideologia stanowi połączenie wcześniejszych myśli utopijnego socjalizmu z wartościami chrześcijańskimi, jednocześnie rozdzielając struktury Kościoła od państwa. Saint-Simon starał się dostosować poglądy chrześcijańskie do materializmu[2]. Do najważniejszych prac Saint-Simona zalicza się "Wprowadzenie do odkryć naukowych w XIX wieku" Introduction aux travaux scientifiques du XIXe siècle (1803) i będący pochwałą Napoleona tekst "Uwagi na temat pracy człowieka" (Mémoire sur la science de l'homme) (1813). W pracach tych Saint-Simon próbuje udowodnić, że nauka jest środkiem służącym reorganizacji społeczeństwa.
W publikacji napisanej wraz z Jacquesem Augustinem Thierrym De la réorganisation de la société européenne z 1814 roku Saint-Simon i Jacques przedstawiają wizję zjednoczonej Europy oczekując przy tym że Wielka Brytania będzie miała w procesie zjednoczeniowym wiodącą rolę zachowując jednak te sama prawa i instytucje. Saint-Simon w późniejszym okresie życia wraz z Augustem Comte skupił się na ekonomii politycznej, filozofowie zajęli się prognozą społeczną z pominięciem zmian okresu rewolucji francuskiej w której nauka i przemysł miała zwyciężyć nad dotychczasową średniowieczną teokracją[3]. W wydanej w 1825 roku pracy "Nowe Chrześcijaństwo" (Le Nouveau Christianisme) Saint-Simon przedstawił wizję społeczeństwa opartego na odnowionych wartościach chrześcijańskiej miłości braterskiej, Saint-Simon zmarł wkrótce po wydaniu dzieła[4].
Lata 30. XIX wieku okazały się okresem największej popularności idei[5]. Zwolennicy saintsimonizmu zaczęli spierać się o charakter ruchu, frakcja z Barthélemy Prosperem Enfantinem skupiona wokół gazety Le Globe skupiła się na tworzeniu ruchu bardziej religijnego zakładając miejscowość Ménilmontant, działacze tacy jak Olinde Rodrigues i Gustave d'Eichthal przeciwni pomysłom Enfantina wykorzystali saintsimonizm do celów praktycznych realizując pomysły nurtu w rozwój francuskiej gospodarki zyskując wpływy w Spółce Kanału Sueskiego i banku Crédit Mobilier[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Susan Quinn Życie Marii Curie 1997 s. 149
- ↑ Biblioteka studiów nad marksizmem, Tom 17 s. 100, 136 Książka i Wiedza, 1975
- ↑ Goyau, G. Saint-Simon and Saint-Simonism w Catholic Encyclopedia, New York, 1912
- ↑ Henri de Saint-Simon, the Great Synthesizer
- ↑ Res publica nowa, Tom 19 Batory Press spółka z o.o., 2006 s. 103
- ↑ Leopold, David Saint-Simon, Claude-Henri de Rouvroy in E. Craig (ed.). Routledge Encyclopaedia of Philosophy, London, 1998