Skalnica seledynowa

Skalnica seledynowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	skalnicowate
Rodzaj	skalnica
Gatunek	skalnica seledynowa
	Nazwa systematyczna
	Saxifraga caesia L.; Sp. Pl. 1: 399. 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skalnica seledynowa^[4] (Saxifraga caesia L.) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w Alpach, Apeninach, Górach Iliryjskich, Pirenejach i Karpatach Zachodnich. W Polsce wyłącznie w Tatrach (roślina tatrzańska)^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina poduszkowa tworząca zbite, półkuliste poduszki o wysokości 4-12 cm, składające się z licznych różyczek liściowych. Mają one seledynową barwę (stąd gatunkowa nazwa rośliny) i są twarde. Większość tych różyczek jest płonna, z nielicznych tylko wyrastają łodygi kwiatowe^[6].

Łodyga: Wyrastające z poduszki wzniesione łodyżki kwiatowe o wysokości do 10 cm. Są wiotkie, smukłe i słabo ulistnione. Wyrastają pojedynczo z kątów liści różyczki^[6].

Liście: Liście tworzące poduszkę mają elipsowaty kształt, są całobrzegie, lekko zaostrzone, dołem orzęsione i łukowato odgięte w dół. Na brzegach posiadają po 5-7 wypotników. To właśnie wydzielany przez te wypotniki węglan wapnia nadaje poduszce seledynową barwę. Listki wyrastają bardzo gęsto na pędzie, dachówkowato zachodząc na siebie. Na łodyżkach kwiatowych skrętolegle wyrastają tylko 2-4 lancetowate liście. Są one dłuższe od liści tworzących poduszkę^[7]^[6].

Kwiaty: Pojedyncze, lub zebrane w kilkukwiatowy kwiatostan na szczycie łodygi. Są to kwiaty promieniste, mają 5-krotny kielich o tępych i gruczołowato owłosionych działkach. Korona o średnicy ok. 1 cm składa się z 5 mlecznobiałych płatków 2-3 razy dłuższych od działek. W środku kwiatu 1 słupek i 10 pręcików^[6].

Rozwój: bylina: Kwitnie od czerwca do lipca. Hemikryptofit^[6].
Siedlisko: skały, piargi, wyleżyska, niskie murawy. Wyłącznie na podłożu wapiennym. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro halne, wyjątkowo dochodzi nawet do 2150 m n.p.m.^[8]. Główny obszar jej występowania stanowi piętro kosówki i piętro halne^[5].
Fitosocjologia: gatunek charakterystyczny dla Ass. Caricetum firmae^[9].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-02-00872-9.
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie (Atlasy botaniczne). Irena Zaborowska (ilustr.). Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.