Willa Decjusza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 09:57, 26 sty 2012

Szablon:Zabytek infobox Willa Decjusza – renesansowy pałacyk znajdujący się w Parku Decjusza, na terenie Woli Justowskiej w Krakowie.

Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – Just Ludwik Decjusz w 1535 roku w okolicy Panieńskich Skał. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci Giovanni Cini ze Sieny, Bernardino Zanobi de Gianotis i Filip z Fiesole (niektórzy badacze wymieniają także Berecciego jako przypuszczalnego współtwórcę willi). W 1590 roku posiadłość kupił Sebastian Lubomirski, którego syn Stanisław Lubomirski po 1620 roku kazał rozbudować budynek prawdopodobnie wg projektu Macieja Trapola o jedno piętro, dodać dwie wieże i dobudować pomiędzy nimi loggię widokową. Dodano także cebulaste hełmy. Zbudowano także oficynę zwaną obecnie Domem Łaskiego.
Kolejnymi właścicielami byli od 1720 roku Sanguszkowie, Andrzej Morzkowski i Wielowiejscy.
W XIX wieku Willę przebudowali Ledóchowscy usuwając cebulaste barokowe hełmy i manierystyczne bastiony. Po 1844 roku Henrietta z Ankwiczów Kuczkowska zbudowała reprezentacyjne schody wejściowe, balkony wież i attykę wieńczącą willę. Po pożarze, w 1882 roku Marcelina Czartoryska odrestaurowała willę wg projektu Tadeusza Stryjeńskiego. Wcześniej odbywały się tam koncerty organizowane przez księżną, uczennicę Fryderyka Chopina. Do 1917 roku willa była własnością Czartoryskich.

W czasie I wojny światowej znajdowały się w nim koszary wojskowe, w czasie II wojny światowej była tam siedziba policji niemieckiej. Po wojnie w pałacyku znajdował się Centralny Ośrodek Szkolenia Spółdzielczości Pracy, następnie internat, oraz oddział gruźliczy szpitala im. dr. Anki. W latach 70. XX wieku willa popadła w ruinę.

W 1996 Willa Decjusza została odrestaurowana i stanowi obecnie siedzibę Stowarzyszenia Willa Decjusza. Obiekt znajduje się na Szlaku Renesansu w Małopolsce.

Bibliografia

Zbigniew Beiersdorf, Willa Decjusza (w:) Encyklopedia Krakowa , Kraków 2000
Janusz Bogdanowski, Przemiany architektoniczne willi na Woli Justowskiej, ”Rocznik krakowski”,T. 66, Kraków 1975
Maria Dayczak–Domanasiewicz, Architektura dworu biskupów krakowskich na Prądniku Białym na tle nowożytnego budownictwa rezydencjonalnego okolic Krakowa (w:) Pałace i wille podmiejskie Krakowa, Kraków 2007
Jerzy Kowalczyk, Sebastian Serlio a sztuka polska, O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Instytut Sztuki PAN, „Studia z historii sztuki”, T. 16, 1973
Jerzy Kowalczyk, Wille w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII stulecia, „Kwartalnik architektury i urbanistyki”, T. 25, 1976
Bogusław Krasnowolski, Architektura loggi małopolskich w latach 1500 – 1650, „Biuletyn Historii i Sztuki”, R. 31, 1963, z. 4
Jerzy Adam Miłobędzki, Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1963 (i liczne wydania późniejsze)
Mirosław Sulma, Przekształcenia architektury Willi Decjusza (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999
Stanisław Tomkowicz, Powiat krakowski, „Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej” T. 2, Kraków 1906
Katarzyna Trojanowska, Willa Decjusza i jej mieszkańcy (w:) Villa Decius, wyd. III uzup., Kraków 1999

Willa (2009)
Willa na XIX-wiecznej fotografii

@@ Linia 13: / Linia 13: @@
 '''Willa Decjusza''' – renesansowy pałacyk znajdujący się w [[Park Decjusza|Parku Decjusza]], na terenie [[Wola Justowska|Woli Justowskiej]] w [[Kraków|Krakowie]].
-Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – [[Ludwik Decjusz|Just Ludwik Decjusz]] w 1535 roku w okolicy [[Rezerwat przyrody Panieńskie Skały|Panieńskich Skał]]. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci [[Giovanni Cini]] ze Sieny, [[Bernardino Zanobi de Gianotis]] i [[Filip z Fiesole]]. W 1590 roku posiadłość kupił [[Sebastian Lubomirski]], którego syn Stanisław Lubomirski po 1620 roku kazał rozbudować budynek prawdopodobnie wg projektu [[Maciej Trapola|Macieja Trapola]] o jedno piętro, dodać dwie wieże i dobudować pomiędzy nimi loggię widokową. Dodano także cebulaste hełmy. Zbudowano także oficynę zwaną obecnie Domem Łaskiego. <br />
+Wybudował go właściciel Woli Justowskiej – [[Ludwik Decjusz|Just Ludwik Decjusz]] w 1535 roku w okolicy [[Rezerwat przyrody Panieńskie Skały|Panieńskich Skał]]. Projekt budowli stworzyli włoscy architekci [[Giovanni Cini]] ze Sieny, [[Bernardino Zanobi de Gianotis]] i [[Filip z Fiesole]] (niektórzy badacze wymieniają także [[Bartolommeo Berrecci|Berecciego]] jako przypuszczalnego współtwórcę willi). W 1590 roku posiadłość kupił [[Sebastian Lubomirski]], którego syn Stanisław Lubomirski po 1620 roku kazał rozbudować budynek prawdopodobnie wg projektu [[Maciej Trapola|Macieja Trapola]] o jedno piętro, dodać dwie wieże i dobudować pomiędzy nimi loggię widokową. Dodano także cebulaste hełmy. Zbudowano także oficynę zwaną obecnie Domem Łaskiego. <br />
 Kolejnymi właścicielami byli od 1720 roku [[Sanguszkowie]], Andrzej Morzkowski i Wielowiejscy. <br />
 W XIX wieku Willę przebudowali [[Ledóchowscy]] usuwając cebulaste barokowe hełmy i manierystyczne bastiony. Po 1844 roku Henrietta z Ankwiczów Kuczkowska zbudowała reprezentacyjne schody wejściowe, balkony wież i attykę wieńczącą willę. Po pożarze, w 1882 roku [[Marcelina Czartoryska]] odrestaurowała willę wg projektu [[Tadeusz Stryjeński|Tadeusza Stryjeńskiego]]. Wcześniej odbywały się tam koncerty organizowane przez księżną, uczennicę [[Fryderyk Chopin|Fryderyka Chopina]]. Do 1917 roku willa była własnością Czartoryskich.