Zamek w Pyzdrach: Różnice pomiędzy wersjami

Zamek w Pyzdrach
	nr rej. 120 z 1 sierpnia 1968
	; Pozostałości zamku w Pyzdrach
Państwo	Polska
Miejscowość	Pyzdry
Ukończenie budowy	XIV wiek
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 10:44, 21 maj 2012

Zamek w Pyzdrach – zbudowany w Pyzdrach w XIV w. na polecenie Kazimierza Wielkiego, we wschodniej części miasta, na skarpie nad doliną rzeki Warty. W średniowieczu jeden z największych zamków polskich. Do dziś zachował się jedynie jego niewielkie pozostałości. W 1383 wraz z miastem został zdobyty w czasie wojny domowej między Grzymalitami i Nałęczami. W czasie tego oblężenia odnotowano po raz pierwszy na ziemiach polskich użycie broni palnej. Na zamku jedenaście razy przebywał król Kazimierz Wielki i osiemnaście razy król Władysław II Jagiełło. W I poł. XVI w. rozebrano południowy budynek zamkowy i południową kurtynę. Przed 1628-1632 rokiem zamek został wyremontowany przez Adama Sędziwoja Czarnkowskiego – wojewodę łęczyckiego i starostę pyzdrskiego. W połowie XVII w. zamek został zniszczony przez Szwedów. W XIX w. został prawie całkowicie rozebrany przez Prusaków podczas budowy więzienia, a w XX w. na miejscu domu północnego i części wschodniego pałacu wybudowano młyn elektryczny. W 2 poł. XX wieku na miejscu domu zachodniego wybudowano parterowy magazyn.

Architektura

Gotycki obiekt włączony w obręb murów miejskich. Zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 49,5 x 60,5 m z czterema budynkami wokół dziedzińca. Największym był dwutraktowy pałac królewski od wchodu z gankiem od strony dziedzińca o wymiarach około 15,00 m (a z położonym od strony dziedzińca gankiem - 18,40 m) x 49,75 m. Dom północny oraz południowy miały około 9,50 m szerokości, przy około 34,75 m długości. Dom zachodni miał wymiary zewnętrzne około 39,25 m x około 11,00 m. Na rogach znajdowały się narożne wieżyczki, w tym wieża latrynowa pomiędzy wschodnim i północnym domem zamkowym. Od strony północno-zachodniego narożnika stała czworokątna wieża o boku ok. 10 m. Z zewnątrz mury wspierały regularne przypory. Ostatnie badania przeprowadzone w latach 2007-2009 przez archeologa Tomasza Olszackiego wskazują, że był to jeden z największych zamków powstałych w Zjednoczonym Królestwie Polskim. Z wyglądu mógł przypominać takie zamki jak Gniew, Człuchów lub zamek wysoki w Malborku.

Wykopaliska archeologiczne

1959 - Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Poznaniu
1980 - Muzeum Okręgowe w Koninie, Mirosław Ciesielski i Krzysztof Jodłowski (kierownictwo Łucja Pawlicka-Nowak)
1981 - Muzeum Okręgowe w Koninie, Grażyna Piasecka i Andrzej Żaczek (kierownictwo Łucja Pawlicka-Nowak)
2007-2009 - Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego

Bibliografia

Leszek Kajzer, Tomasz Olszacki "Zamek w Pyzdrach w świetle badań archeologiczno-architektonicznych" Fontes Archaeologici Posnanienses Vol. 47, Poznań 2011
Tomasz Olszacki: Zapomniany zamek królewski w Pyzdrach. w: AD REM Kwartalnik Akademicki, nr 1/2010, s. 6-9
G.Piasecka, A.Żaczek, Sprawozdanie. Archeologiczne prace wykopaliskowe w Pyzdrach woj. Konin, w okresie od 27.07.1981 do 25.08.1981, Konin 1981.
R.M. Czerniak, I.Jagielska, Miasto lokacyjne w Pyzdrach w świetle badań archeologicznych, [w:] Archeologia powiatu wrzesińskiego, Poznań - Września 2003, s. 199-213.

@@ Linia 33: / Linia 33: @@
  |www                   =
 }}
-'''Zamek w Pyzdrach''' – zbudowany w [[Pyzdry|Pyzdrach]] w [[XIV wiek|XIV w.]] na żądanie [[Kazimierz Wielki|Kazimierza Wielkiego]], we wschodniej części miasta, na skarpie nad doliną rzeki [[Warta|Warty]]. W średniowieczu jeden z największych zamków polskich. Do dziś zachował się jedynie jego część. W 1383 wraz z miastem został zdobyty w czasie wojny domowej między [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymalitami]] i [[Nałęcz (herb szlachecki)|Nałęczami]]. W czasie tego oblężenia odnotowano po raz pierwszy na ziemiach polskich użycie broni palnej. Na zamku jedenaście razy przebywał król Kazimierz Wielki i osiemnaście razy król [[Władysław II Jagiełło]]. W I poł. XVI w. nie istniał już północny i południowy budynek zamkowy. Przed 1628-1632 rokiem zamek został wyremontowany przez [[Adam Sędziwój Czarnkowski|Adama Sędziwoja Czarnkowskiego]] – [[Wojewodowie łęczyccy|wojewodę łęczyckiego]] i starostę pyzdrskiego. W połowie XVII w. zamek został zniszczony przez [[Potop szwedzki|Szwedów]]. W XIX w. został prawie całkowicie rozebrany przez [[Zabór pruski|Prusaków]] podczas budowy więzienia, a w XX w. na miejscu domu północnego i części wschodniego pałacu wybudowano [[Młyn zbożowy|młyn elektryczny]]. W 2 poł. XX wieku na miejscu domu zachodniego wybudowano parterowy magazyn.
+'''Zamek w Pyzdrach''' – zbudowany w [[Pyzdry|Pyzdrach]] w [[XIV wiek|XIV w.]] na polecenie [[Kazimierz Wielki|Kazimierza Wielkiego]], we wschodniej części miasta, na skarpie nad doliną rzeki [[Warta|Warty]]. W średniowieczu jeden z największych zamków polskich. Do dziś zachował się jedynie jego niewielkie pozostałości. W 1383 wraz z miastem został zdobyty w czasie wojny domowej między [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymalitami]] i [[Nałęcz (herb szlachecki)|Nałęczami]]. W czasie tego oblężenia odnotowano po raz pierwszy na ziemiach polskich użycie broni palnej. Na zamku jedenaście razy przebywał król Kazimierz Wielki i osiemnaście razy król [[Władysław II Jagiełło]]. W I poł. XVI w. rozebrano południowy budynek zamkowy i południową kurtynę. Przed 1628-1632 rokiem zamek został wyremontowany przez [[Adam Sędziwój Czarnkowski|Adama Sędziwoja Czarnkowskiego]] – [[Wojewodowie łęczyccy|wojewodę łęczyckiego]] i starostę pyzdrskiego. W połowie XVII w. zamek został zniszczony przez [[Potop szwedzki|Szwedów]]. W XIX w. został prawie całkowicie rozebrany przez [[Zabór pruski|Prusaków]] podczas budowy więzienia, a w XX w. na miejscu domu północnego i części wschodniego pałacu wybudowano [[Młyn zbożowy|młyn elektryczny]]. W 2 poł. XX wieku na miejscu domu zachodniego wybudowano parterowy magazyn.
 == Architektura ==
-[[Gotyk|Gotycki]] obiekt włączony w obręb [[Mury miejskie|murów miejskich]]. Zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 49,5 x 60,5 m z czterema budynkami wokół dziedzińca. Największym był dwutraktowy pałac królewski od wchodu z gankiem od strony dziedzińca. Na rogach znajdowały się narożne wieżyczki, w tym wieża latrynowa pomiędzy wschodnim i północnym domem zamkowym. Od strony północno-zachodniego narożnika stała czworokątna wieża o boku ok. 10 m. Z zewnątrz mury wspierały regularne [[Skarpa (architektura)|przypory]]. Ostatnie badania przeprowadzone w latach 2007-2009 przez archeologa Tomasza Olszackiego wskazują, że był to jeden z największych zamków powstałych w [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Zjednoczonym Królestwie Polskim]]. Z wyglądu mógł przypominać takie zamki jak [[Zamek w Gniewie|Gniew]], [[Zamek w Człuchowie|Człuchów]] lub [[Zamek w Malborku|zamek wysoki w Malborku]].
+[[Gotyk|Gotycki]] obiekt włączony w obręb [[Mury miejskie|murów miejskich]]. Zbudowany na planie prostokąta o wymiarach 49,5 x 60,5 m z czterema budynkami wokół dziedzińca. Największym był dwutraktowy pałac królewski od wchodu z gankiem od strony dziedzińca o wymiarach około 15,00 m (a z położonym od strony dziedzińca gankiem - 18,40 m) x 49,75 m. Dom północny oraz południowy miały około 9,50 m szerokości, przy około 34,75 m długości. Dom zachodni miał wymiary zewnętrzne około 39,25 m x około 11,00 m. Na rogach znajdowały się narożne wieżyczki, w tym wieża latrynowa pomiędzy wschodnim i północnym domem zamkowym. Od strony północno-zachodniego narożnika stała czworokątna wieża o boku ok. 10 m. Z zewnątrz mury wspierały regularne [[Skarpa (architektura)|przypory]]. Ostatnie badania przeprowadzone w latach 2007-2009 przez archeologa Tomasza Olszackiego wskazują, że był to jeden z największych zamków powstałych w [[Zjednoczone Królestwo Polskie|Zjednoczonym Królestwie Polskim]]. Z wyglądu mógł przypominać takie zamki jak [[Zamek w Gniewie|Gniew]], [[Zamek w Człuchowie|Człuchów]] lub [[Zamek w Malborku|zamek wysoki w Malborku]].
+== Wykopaliska archeologiczne ==
+* 1959 - [[Pracownie Konserwacji Zabytków]] Oddział w Poznaniu
+* 1980 - Muzeum Okręgowe w Koninie, Mirosław Ciesielski i Krzysztof Jodłowski (kierownictwo Łucja Pawlicka-Nowak)
+* 1981 - Muzeum Okręgowe w Koninie, Grażyna Piasecka i Andrzej Żaczek (kierownictwo Łucja Pawlicka-Nowak)
+* 2007-2009 - Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego
 == Bibliografia ==
+* [[Leszek Kajzer]], Tomasz Olszacki ''"Zamek w Pyzdrach w świetle badań archeologiczno-architektonicznych"'' Fontes Archaeologici Posnanienses Vol. 47, Poznań 2011
 * [http://www.novae.uw.edu.pl/rek/ad%20rem/adrem_1_2010.pdf Tomasz Olszacki: ''Zapomniany zamek królewski w Pyzdrach''. w: ''AD REM Kwartalnik Akademicki'', nr 1/2010, s. 6-9]
+* G.Piasecka, A.Żaczek, ''Sprawozdanie. Archeologiczne prace wykopaliskowe w Pyzdrach woj. Konin, w okresie od 27.07.1981 do 25.08.1981'', Konin 1981.
-* {{cytuj stronę |url = http://www.zamkipolskie.com/pyzdry/pyzdry.html |tytuł = Zamki Polskie - Zamek w Pyzdrach|data dostępu =  |autor =  |język = pl}}
+* R.M. Czerniak, I.Jagielska, ''Miasto lokacyjne w Pyzdrach w świetle badań archeologicznych, [w:] Archeologia powiatu wrzesińskiego'', Poznań - Września 2003, s. 199-213.
 [[Kategoria:Pyzdry]]