Zamek Bąkowiec: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→infobox: kod mapy, przypis |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w [[XIV wiek]]u Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] odebrał im Morsko i oddał wieś w [[1327]] roku klasztorowi w [[Mstów (województwo śląskie)|Mstowie]]. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu Śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książę [[Władysław Opolczyk]] który pod koniec [[XIV wiek]]u przez krótki czas był panem tych okolic. |
Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w [[XIV wiek]]u Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król [[Władysław I Łokietek|Władysław Łokietek]] odebrał im Morsko i oddał wieś w [[1327]] roku klasztorowi w [[Mstów (województwo śląskie)|Mstowie]]. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]] wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu Śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książę [[Władysław Opolczyk]] który pod koniec [[XIV wiek]]u przez krótki czas był panem tych okolic. Pierwszą wzmiankę o zamku Bąkowiec (Bancowecz) i jego dziedzicu Mikołaju Strzale zapisano w 1390 r. Wiadomo, że od 1392 roku burgrabią zamku był Piotr z Marcinowic herbu Lis, a w latach 1413-1434 klucz bąkowiecki należał do Jana z Sieciechowic. W [[1435]] roku zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów i jego potomni. Na przełomie [[XV wiek|XV]] i [[XVI wiek]]u Morsko posiadali Włodkowie i im przypisuje się wybudowanie nowego murowanego zamku. Wspomina o nim dokument z [[1531]] roku, kiedy jego właścicielem był Piotr Zborowski. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Brzeskich, a po nich w ręce rodu Giebułtowskich. |
||
== Architektura == |
== Architektura == |
||
[[Plik:Zamek Bąkowiec w Morsku - ZJ001.jpg|thumb|160px|left|Zamek w Morsku]] |
[[Plik:Zamek Bąkowiec w Morsku - ZJ001.jpg|thumb|160px|left|Zamek w Morsku]] |
||
Wersja z 14:48, 7 sty 2013
 nr rej. 790/67 z 7.10.1967[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek "Bąkowiec" w Morsku – zamek rycerski z przełomu XIV i XVII wieku znajdujący się we wsi Morsko w województwie śląskim oraz na Szlaku Orlich Gniazd.
Historia
Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w XIV wieku Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król Władysław Łokietek odebrał im Morsko i oddał wieś w 1327 roku klasztorowi w Mstowie. W dokumentach z tego okresu nie wspomina się czy w Morsku istniał zamek jednak przez analogię można przyjąć, że w czasach Kazimierza Wielkiego wzniesiono strażnicę w ramach umocnień na pograniczu Śląska i Małopolski. Możliwe jest również że zamek zbudował książę Władysław Opolczyk który pod koniec XIV wieku przez krótki czas był panem tych okolic. Pierwszą wzmiankę o zamku Bąkowiec (Bancowecz) i jego dziedzicu Mikołaju Strzale zapisano w 1390 r. Wiadomo, że od 1392 roku burgrabią zamku był Piotr z Marcinowic herbu Lis, a w latach 1413-1434 klucz bąkowiecki należał do Jana z Sieciechowic. W 1435 roku zamek wraz z przynależnymi dobrami przejął kasztelan sądecki Krystyn z Koziegłów i jego potomni. Na przełomie XV i XVI wieku Morsko posiadali Włodkowie i im przypisuje się wybudowanie nowego murowanego zamku. Wspomina o nim dokument z 1531 roku, kiedy jego właścicielem był Piotr Zborowski. Następnie przeszedł w posiadanie rodziny Brzeskich, a po nich w ręce rodu Giebułtowskich.
Architektura
Zamek "Bąkowiec" zbudowano na wyniosłej skale na planie nieregularnego wieloboku wykorzystując niewielką powierzchnię szczytu skały i przylegającego do niej otoczenia. Kamienna brama której fragmenty zachowały się do dziś prowadziła na mały dziedziniec otoczony murem i czworokątnymi pomieszczeniami położonymi na przeciwległych stronach skały w układzie amfiladowym. Półkoliste baszty w narożnikach pełniły rolę obserwacyjną i obronną.
Zewnętrzne mury zbudowano ze starannie dopasowanych kamieni wapiennych, a wewnętrzne partie budowano z kamiennego gruzu zalewanego dużą ilością zaprawy wapiennej. Od strony wschodniej do skały przylegał dziedziniec gospodarczy którego bronił stożkowy nasyp ziemny z owalną basztą oraz suchą fosą. Od strony południowej zamek był zabezpieczony kamiennym murem którego resztki są jeszcze widoczne. Dostęp do zamku był wyłącznie pieszy przez cały system pomostów i drabin. Pomimo dogodnego położenia i dość silnych fortyfikacji które powodowały, że był praktycznie nie do zdobycia przy wykorzystaniu średniowiecznych technik oblężniczych nie odegrał w historii ważniejszej roli.
W czasie najazdu szwedzkiego podzielił los większości zamków na Jurze i opuszczony stopniowo zaczął popadać w ruinę.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2012-12-18].
