Rusycyzm

Rusycyzmy to zapożyczenia rosyjskie, wyrazy, ich znaczenia i formy, związki wyrazowe i konstrukcje językowe przejęte lub wzorowane na języku rosyjskim.

Przykłady rusycyzmów w języku polskim

zapożyczenia właściwe

• chałtura
• kołchoz
• gilza
• barachło
• sowiecki
• sowieci
• wsjo rawno
• skolko ugodno

kalki leksykalne

• czajka (ros.чайка / czajka) - zamiast prawidłowego tłumaczenia mewa (po ros. czajka - чибис / czibis)
• rozpracować (ros. разработать / razrabotat')
• rozwarstwienie (ros. расслоение / rassłojenije)
• naliczyć
• wyszkolić
• zagłuszka (ros. заглушка / zagłuszka) zamiast zaślepka; l.mn. zagłuszki - zamiast ochronniki słuchu
• tangenta (ros. тангента / tangenta) zamiast mikrofon lub mikrofono-głośnik z przyciskiem nadawania do radiotelefonu
• łódź podwodna (ros. подводная лодка / podwodnaja łodka) zamiast okręt podwodny

kalki frazeologiczne

• zdjąć ze stanowiska
• wlec się w ogonie
• pójść w odstawkę
• w try miga
• doścignąć celu
• przedstawiać sobą
• toczka w toczkę
• statek wojenno-morski - zamiast okręt (ros. военнo-морскоe суднo / wojenno-morskoje sudno)

kalki semantyczne

• wiodący zamiast przodujący, główny

Rusycyzmy składniowe

• Prace na budynku
• na dworze
• na przedpokoju
• na warsztatach i wszystkie łączenia z "na" które w języku polskim mogą mieć inne znaczenie niż się chce przekazać np. Prace na budynku w języku polskim określają prace na dachu budynku a nie prowadzone w środku.
• Dyplom dla

Bibliografia

• Jerzy Podracki (red.). Polszczyzna płata nam figle. Poradnik językowy dla każdego, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa 1991.

Zobacz też

• zapożyczenia językowe
• rusyfikacja
• rutenizm