Synagoga w Modliborzycach
 Synagoga w Modliborzycach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec |
murowana |
| Data budowy | |
| Tradycja |
ortodoksyjna |
| Obecnie |
Gminny ośrodek kultury |
Położenie na mapie Modliborzyc  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu janowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Modliborzyce  | |
| 50,754500°N 22,330625°E/50,754500 22,330625 | |
Synagoga w Modliborzycach – synagoga z XVIII w. znajdująca się w Modliborzycach, przy ulicy Zamkowej 1.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Synagogę zbudowano około 1760. Poza nią w Modliborzycach funkcjonowało jeszcze prawdopodobnie 5 innych domów modlitwy. Frekwencja w tych domach modlitwy oraz w synagodze w dni szabasowe oraz świąteczne wynosiła ok. 550 osób[1].
W czasie okupacji miejscowych Żydów wywieziono, a budynek został całkowicie zdewastowany i splądrowany przez hitlerowców. Po wojnie, na mocy postanowienia Sądu Powiatowego w Janowie Lubelskim z dnia 14 sierpnia 1957 całą nieruchomość nabył Skarb Państwa drogą zasiedzenia. Przez kolejne dwadzieścia lat synagoga była powierzchownie wzmacniana i zabezpieczana. W latach 1957–1965 obiekt odremontowano z przeznaczeniem na gminny ośrodek kultury. W czasie remontu zatarto jednak zupełnie ślady pierwotnego przeznaczenia budynku, choć zrekonstruowano wygląd elewacji oraz dach[1].
W 1994 właścicielem nieruchomości stała się Gmina Modliborzyce. Obecnie, po kolejnym remoncie, w budynku synagogi mieści się Gminny Ośrodek Kultury w Modliborzycach[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Budynek murowany z kamienia na planie prostokąta o zaokrąglonych narożach. Nakryty dachem półszczytowym, krytym gontem, z parami lukarn nisko osadzonych w obu głównych połaciach. Oryginalnie ukształtowana jest frontowa ściana zachodnia: dwukondygnacyjna fasada posiada na piętrze biegnącą przez całą szerokość ściany loggię o czterech przysadzistych kolumnach, podtrzymujących belkowanie. Do loggii prowadzą zewnętrzne boczne schody, zaś z niej wejście wiodło do dawnego babińca na piętrze. Ściany boczne podzielone lizenami na trzy pola z wysoko umieszczonymi, półkoliście zamkniętymi od góry otworami okiennymi o szerokich, wydatnych opaskach. W środkowym polu drzwi wejściowe. Od wschodu do synagogi przylega dwukondygnacyjna przybudówka, kryta osobnym dachem. Główna sala modlitewna poprzedzona sienią, nad którą na piętrze znajdował się babiniec, ma kształt kwadratu. Nie zachowały się żadne elementy wyposażenia[1][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Synagoga (ul. Zamkowa 1).. sztetl.org.pl. [dostęp 2022-11-23].
- ↑ Maria Piechotka i Kazimierz Piechotka: Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLINWarszawa, 2017, s. 547, język polski, ISBN 978-83-942344-2-3
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Gawarecki, Józef Marszałek, Tadeusz Szczepanik, Włodzimierz Wójcikowski: Lubelszczyzna. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1979, s. 264.