Szewel Kinkulkin
Szewel Kinkulkin znany również, jako Szaweł Kinkulkin (ur. 1822 w Wilnie, zm. 30 stycznia 1908 tamże) – polski działacz narodowy pochodzenia żydowskiego, łącznik Wydziału Zarządzającego Prowincjami Litwy w powstaniu styczniowym, antykwariusz.
Szewel Kinkulkin urodził się w 1822 w Wilnie. Był synem Szlomy księgarza sprzedającego polskie książki. Od roku 1836 zajmował się sprzedażą książek na ulicach Wilna[1]. Później założył księgarnie w której posiadał zakazane polskie książki. Zbierał literaturę polską zakazaną przez carską cenzurę i udostępniał studentom[2]. Dzięki jego staraniom zakazane utwory zapełniały biblioteki dworów i domów w guberni wileńskiej[3]. Był znany z gawęd i opowieści, lubiany przez mieszkańców Wilna i okolic[1][4].
W 1850 roku zaprzyjaźnił się z poetą Władysławem Syrokomlą[1][5], który w 1859 roku napisał o nim gawędę pt. „Księgarz uliczny”[6].
W 1861 roku został aresztowany za działalność w polskiej organizacji spiskowej i razem z Syrokomlą osadzony w wileńskim więzieniu[7][8]. Po opuszczeniu więzienia czynił starania o zwolnienie Syrokomli i wspomagał go materialnie. W czasie powstania styczniowego był łącznikiem Wydziału Zarządzającego Prowincjami Litwy[7][9].
Zmarł 30 stycznia 1908 w Wilnie[10]. Miał syna i trzy córki[1]. Był dziadkiem muzyka i wiolonczelisty Efrema Kinkulkina[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Życie Illustrowane : dodatek tygodniowy „Kurjera Litewskiego" R. 2, nr 10, Wilno: J.Nowicki, 22 marca 1908, s. 79.
- ↑ Ludwik Czarkowski, Wilno w latach 1867-1875 : (ze wspomnień osobistych), Wilno: Towarzystwo Wydawnicze "Pogoń", 1929, s. 27.
- ↑ Jakub Gieysztor, Pamiętniki Jakóba Gieysztora z lat 1857-1865, Tadeusz Korzon (red.), t. 1, Wilno: nakł. Tow. Udz. "Kurjer Litewski", 1913, s. 26,99,318.
- ↑ Życie Illustrowane : dodatek tygodniowy „Kurjera Litewskiego" R. 2, nr 8, Wilno: J.Nowicki, 8 marca 1908, s. 58.
- ↑ Kurjer Warszawski. R.88, nr 45 - dod. poranny, Warszawa, 14 lutego 1908, s. 2.
- ↑ Przegląd Księgarski : organ Związku Księgarzy Polskich : dwutygodnik, poświęcony sprawom księgarskim R.21, Warszawa: Związek Księgarzy Polskich, 2 października 1935, s. 113.
- ↑ a b Marek Gałęzowski, Żydzi w powstaniu styczniowym [online], Do Rzeczy, 20 stycznia 2018 [dostęp 2019-05-24] (pol.).
- ↑ Tygodnik Illustrowany nr 11, Warszawa: Józef Unger, 14 marca 1908, s. 222.
- ↑ Marek Gałęzowski, Żydzi w powstaniu styczniowym [online], superHISTORIA, 20 stycznia 2018 [dostęp 2019-05-24] (pol.).
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2019-05-24].
- ↑ Kinkulkin Efrem | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2019-05-24].