Uskok Awatere
Uskok Awatere (ang. Awatere Fault) – uskok dekstralny (prawoprzesuwczy), położony w północno-wschodniej części Wyspy Południowej w Nowej Zelandii, wchodzący w skład systemu uskoków Marlborough, tzw. Marlborough Fault System, który umożliwia przenoszenie przemieszczeń wzdłuż uskoku transformacyjnego, stanowiącego granicę pomiędzy płytą pacyficzną i indoaustralijską oraz pomiędzy uskokiem alpejskim a rowem oceanicznym Hikurangi Trench, położonego w strefie subdukcji[1].
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Długość uskoku Awatere wynosi 175 km i składa się z dwóch głównych segmentów: Molesworth położonego w południowo-wschodniej części uskoku oraz segmentu wschodniego położonego w północno-wschodniej części uskoku[2]. Uskoku Awatere w północnym odcinku poprzez przełęcz Barefell Pass łączy się z uskokiem Clarence[3].
Segment Molesworth[edytuj | edytuj kod]
Segment Molesworth rozpoczyna swój bieg w okolicy zbieżności uskoku alpejskiego i uskoku Wairau, w pobliżu jeziora Lake Tennyson; kończy swój bieg niedaleko Molesworth Station na północnym wschodzie. Długość segmentu wynosi około 55 km oraz składa się również z kilku mniejszych segmentów. Bieg segmentu Molesworth mieści się w granicach 75-80° w kierunku północnym, który przyczynia się do powstawania deformacji uskoku na jego granicach, np. Isolated Flat[4]. Szacowana prędkość przesuwania się części Molesworth wynosi 4,4 mm/rok[5].
Segment wschodni[edytuj | edytuj kod]
Segment wschodni rozpoczyna swój bieg w okolicach Molesworth Station, a kończy swój bieg na wybrzeżu w okolicach White Bluffs. Segment wschodni nie dzieli się na mniejsze segmenty[3]. Nazwa całego uskoku pochodzi od rzeki Awatere River, która płynie wzdłuż niemal całego segmentu wschodniego[5].
Aktywność sejsmiczna[edytuj | edytuj kod]
Uskok Awatere około 3000 lat temu w wyniku gwałtownego pękniecie przemieścił się dwukrotnie o około 6-7 m[4]. Badanie osadów sedymentacyjnych w rzece Saxton River, położonej na wschodnim krańcu segmentu Molesworth sugerują, że w ciągu 6300 lat doszło do ośmiu dużych pęknięć wzdłuż uskoku. Przerwy pomiędzy trzęsieniami ziemi wynosiły średnio około 800 lat[6]. Na podstawie badań przeprowadzonych w segmencie wschodnim wynika, że w okresie od 8610 BP do 1848 roku miało miejsce około 9-10 dużych trzęsień ziemi. Odstępy czasowe pomiędzy trzęsieniami ziemi wynosiły od 820 do 950 lat[7]. W 1848 roku doszło do dużego trzęsienia ziemi w Marlborough o szacowanej magnitudzie 7,4° w skali Richtera[8], które spowodowało pęknięcie uskoku na odcinku 105 km. Pęknięcie uskoku obejmowało segment Molesworth oraz było kontynuowane w stronę przełęczy Barefell Pass[3]. Zagrożenie sejsmiczne na odcinku wschodniego segmentu uważane jest za niskie, jako że ostatnie duże trzęsienie ziemi miało tu miejsce około 150 lat, a szacowane przedziały czasowe pomiędzy dużymi trzęsieniami ziemi wynoszą od 600 do 2500 lat[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Langridge ↓.
- ↑ a b Marlborough District Council ↓.
- ↑ a b c Grapes ↓.
- ↑ a b McCalpin ↓.
- ↑ a b Mason i in. ↓.
- ↑ Little ↓.
- ↑ Mason_2006 ↓.
- ↑ Geonet ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Langridge, R. i inni: Paleoseismology and slip rate of the Conway Segment of the Hope Fault at Greenburn Stream, South Island, New Zealand. Annals of Geophysics, 2003. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
- Identification of active fault traces in Marlborough District. Marlborough District Seismic Hazard Investigation Programme, 2003. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- Grapes, R. i inni: Rupturing of the Awatere Fault during the 1848 October 16 Marlborough earthquake, New Zealand: historical and present day evidence. New Zealand Journal of Geology & Geophysics, 1998. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- McCalpin, J.: Tectonic geomorphology and Holocene paleoseismicity of the Molesworth section of the Awatere Fault, South Island, New Zealand. New Zealand Journal of Geology and Geophysics, 1996. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- Mason, D.P.M.; Little T.A.; Van Dissen R.J.: Rates of active faulting during late Quaternary fluvial terrace formation at Saxton River, Awatere fault, New Zealand. Geological Society of America Bulletin, 2006. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- Little, T.: Stop 2: Awatere Fault - south of Dashwood Pass at Calrossie Station. Field Trip Guides, Geological Society of New Zealand 50 Annual Conference, Kaikoura, New Zealand, 2005. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-25)]. (ang.).
- Mason, D. i inni: Refinements to the paleoseismic chronology of the eastern Awatere Fault from trenches near Upcot Saddle, Marlborough, New Zealand. New Zealand Journal of Geology and Geophysics., 2006. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- M 7.4 Marlborough Mon, Oct 16 1848. Geonet.org.nz. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).