Wikipedia:Zajawka wyróżnionego artykułu/Melecjusz Smotrycki

Melecjusz (nazwisko świeckie: Smotrycki; ur. ok. 1577 na Podolu, zm. 27 grudnia 1633 w Dermaniu) – prawosławny, a następnie unicki duchowny działający w I Rzeczypospolitej, w latach 1620–1629 prawosławny arcybiskup połocki. Autor gramatyki języka cerkiewnosłowiańskiego zaliczanej do najważniejszych opracowań w tej tematyce. Od 1610 roku brał aktywny udział w polemice prawosławno-unickiej wokół zawartej w 1596 roku unii kościelnej. W wymienionym roku wydał w Wilnie, pod pseudonimem Theofil Ortholog, traktat polemiczny Threnos, w którym w dramatyczny sposób opisywał sytuację Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej i dowodził fałszywości dogmatów katolickich. Król Zygmunt III Waza, po zapoznaniu się z tekstem, nakazał aresztowanie jego autorów i wydawców. Zmusiło to Smotryckiego do usunięcia się z życia publicznego. Najpóźniej w 1618 autor Threnosu złożył wieczyste śluby mnisze w monasterze Św. Ducha w Wilnie. W 1619 roku opublikował gramatykę języka cerkiewnosłowiańskiego, znacząco przyczyniając się do kodyfikacji norm tego języka. W 1631 roku papież Urban VIII nadał mu tytuł biskupa Hierapolis; Kongregacja Rozkrzewiania Wiary nie zgodziła się na nadanie mu jakiejkolwiek katedry w Kościele unickim. Smotrycki spędził ostatnie lata życia w klasztorze w Dermaniu, nie angażując się już w życie publiczne. Tam też zmarł i został pochowany. W XVII w. była rozważana jego kanonizacja, którą to myśl ostatecznie zarzucono. Czytaj więcej…