Wołodymyr Karanowycz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wołodymyr Karanowycz
Ilustracja
Wołodymyr Karanowycz (przed 1937)
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1899
Mikołajów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

24 stycznia 1958
Buenos Aires, Argentyna

Miejsce spoczynku

Cmentarz La Chacarita

Zawód, zajęcie

lekarz

Narodowość

Ukrainiec

Tytuł naukowy

doktor

Małżeństwo

Kateryna z d. Sterniuk

Dzieci

Natalija

Wołodymyr Karanowycz, także jako Włodzimierz Karanowicz; ukr. Володимир Каранович (ur. 25 grudnia 1899 w Mikołajowie, zm. 24 stycznia 1958 w Buenos Aires) – ukraiński lekarz z tytułem doktora, działacz społeczny i polityczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 25 grudnia 1899 w Mikołajowie w rodzinie duchownego greckokatolickiego[1][2]. Ukończył ukraińskie gimnazjum akademickie we Lwowie w 1917[1]. Służył w szeregach c. i k. armii podczas I wojny światowej i w Ukraińskiej Armii Halickiej podczas wojny polsko-ukraińskiej w stopniu czetara[1]. Przebywał w niewoli polskiej w obozie w Brześciu do 1921[1]. Po odzyskaniu wolności podjął studia medyczne w Wiedniu, które ukończył w Poznaniu w 1926[1][3]. Od 1927 był członkiem Ukraińskiego Towarzystwa Medycznego we Lwowie[1]. Specjalizował się w radiologii[1]. Praktykował w Szpitalu Uniwersyteckim w Poznaniu (1926-1931), następnie w dziedzinie ogólnej w szpitalu we Lwowie[1]. W ciągu roku 1928 był lekarzem w Stojanowie (województwo lwowskie)[4] i w Stęszewie (województwo poznańskie)[5][6].

Od 1931 do 1944 pracował w Sanoku[1]. Jako lekarz w tym mieście[7] ordynował w Szpitalu Powszechnym w Sanoku[8]. Pełnił funkcję zastępcy lekarza miejskiego w Sanoku[9]. Z ramienia Miejskiego Urzędu Zdrowia wykonywał badania młodzieży szkolnej[10]. Jako medyk udzielał pomocy lekarskiej wychowankom Towarzystwa Polskiej Ochronki Dzieci Chrześcijańskich[11]. Przed 1939 pracował także w Szkole Handlowej w Sanoku (później Prywatne Koedukacyjne Gimnazjum Kupieckie Związku Nauczycielstwa Polskiego w Sanoku), będąc lekarzem szkolnym[12][13][14]. Do 1939 był członkiem Lwowskiej Izby Lekarskiej[15]. Działał w organizacjach ukraińskich w Sanoku[16], w tym w organizacji „Proswita[17]. Należał do sanockiego koła Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO) (innymi działaczami byli adwokaci dr Stepan Wanczycki jako lider[18], dr Wasyl Bławacki, dr Eugeniusz Szatyński, Leńczyk, sędzia Jan Bełej oraz lekarz Łemiszko[19]. W 1934 kierował Towarzystwem Muzealnym „Łemkowszczyzna” w Sanoku (wówczas Ukraińcy w Sanoku przystąpili do budowy ludowego)[20]. W latach 30. kierował ukraińskim Narodnym Domem w Sanoku[21].

Był określany mianem zażartego Ukraińca[22]. W latach 30. XX w. w Sanoku był przypisany do adresu ulicy Jana III Sobieskiego[23] 6[24][25].

Po wybuchu II wojny światowej, klęsce polskiej wojny obronnej i wkroczeniu Niemców do Sanoka, nowym burmistrzem miasta mianowanym przez okupantów został dr Stepan Wanczycki, a w skład ukraińskiego zarządu miejskiego weszli dr Wołodymyr Karanowycz, dr Wasyl Bławacki i Stepan Car[26]. W trakcie okupacji niemieckiej ziem polskich Karanowycz nadal mieszkał[27] i ordynował w sanockim szpitalu[28]. Sprawował stanowisko lekarza powiatowego w Sanoku ((Haupt)Kreisarzt), będąc przypisanym do adresu Sobieskistrasse 2[29][30][31][32].

Wraz z nadejściem frontu wschodniego latem 1944 i w czasie wycofywania się Niemców wyjechał z Sanoka[33]. Trafił do Wiednia, gdzie został pracownikiem naukowym w charakterze asystenta w Centralnym Instytucie Radiologicznym do 1946[1]. W 1947 wyemigrował do Argentyny[1]. Początkowo pracował jako lekarz w prowincji Formosa, później od 1957 w Buenos Aires[1]. Publikował prace w literaturze medycznej[1].

Zmarł 24 stycznia 1958 w Buenos Aires[1]. Został pochowany na tamtejszym Cmentarzu La Chacarita[1].

Jego żoną została Kateryna Sterniuk (1905-1988), a ich dziećmi byli Ihor (1930-1976) i Natalija (1937-).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Володимир Каранович. mykolaiv.info. [dostęp 2016-05-26]. (ukr.).
  2. Володимир Каранович. uk.rodovid.org. [dostęp 2016-05-26]. (ukr.).
  3. Józef Krętowski: Ich pamięci. Straty osobowe lekarzy na Kresach Rzeczypospolitej w latach drugiej wojny światowej. Białystok: Skryba, 2018, s. 100. ISBN 978-83-950874-0-0.
  4. Lista lekarze uprawnionych do głosowania na 48 członków Rady Izby Lekarskiej Lwowskiej, których ma się wybrać w dniu 16 grudnia 1928. „Dziennik Urzędowy Województwa Lwowskiego”, s. 13, Nr 2 z 15 czerwca 1928. 
  5. Izby lekarskie. Wybory do Rady Izby Lekarskiej Poznańsko-Pomorskiej. „Nowiny Lekarskie”, s. 656, Nr 18 z 15 września 1928. 
  6. Z Izb Lekarskich. „Nowiny Społeczno-Lekarskie”, s. 595, Nr 22 z 15 listopada 1928. 
  7. Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 151.
  8. Edward Zając, Szpital Powszechny w Sanoku, Szpital Specjalistyczny w Sanoku, s. 61 [dostęp 2016-05-26].
  9. Wojciech Sołtys, Zaludnienie, stosunki narodowościowe, wyznaniowe i zdrowotne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 554.
  10. Edward Zając, Szpital Powszechny w Sanoku, Szpital Specjalistyczny w Sanoku, s. 70 [dostęp 2016-05-26].
  11. Edward Zając, Organizacje o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i sportowym / Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 603.
  12. Wojciech Sołtys: Dwuletnia Szkoła Handlowa – Gimnazjum Kupieckie (1925-1939). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 25. ISBN 83-903469-0-7.
  13. Grono pedagogiczne w okresie 1925-1939. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 310. ISBN 83-903469-0-7.
  14. Edward Zając, Oświata i szkolnictwo. Życie kulturalne. Szkolnictwo podstawowe i średnie. Nauczycielski ruch związkowy, Pomiędzy wojnami światowymi 1918-1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 573.
  15. Lista członków Lwowskiej Izby Lekarskiej uprawnionych do głosowania do Rady Izby w dniu 17 grudnia 1939 r.. „Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich”, s. 19, Nr 8 z 1939. 
  16. Wojciech Sołtys: Dwuletnia Szkoła Handlowa – Gimnazjum Kupieckie (1925-1939). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 27. ISBN 83-903469-0-7.
  17. Włodzimierz Marczak. „Ukrainiec w Polsce”. „Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 10 z 11 marca 1994. 
  18. Wojciech Sołtys, Stosunki społeczno-polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 564.
  19. Włodzimierz Marczak: Ukrainiec w Polsce: Dole i niedole w PRL-u. s. 76.
  20. „Ukraińcy” budują dom w Sanoku. „Kurier Powszechny”, s. 4, Nr 254 z 15 września 1934. 
  21. Franc Kokowski: Schidnimy meżamy Łemkiwszczyny. Lwów: Biblioteka Łemkiwszczyny, 1937, s. 13.
  22. Wojciech Sołtys: Dwuletnia Szkoła Handlowa – Gimnazjum Kupieckie (1925-1939). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 26. ISBN 83-903469-0-7.
  23. Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8 : Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 5.
  24. Spis Abonentów sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1938 r.. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, 1938, s. 622.
  25. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2016-05-26].
  26. Andrzej Romaniak: W 70 rocznicę sanockiego września. sanok24.pl, 2009-09-01. [dostęp 2016-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)].
  27. Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Warschau (Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu Warschau 1942). Warszawa: Deutsche Post Osten (Niemiecka Poczta Wschód), 1942, s. 4.
  28. Edward Zając, Szpital Powszechny w Sanoku, Szpital Specjalistyczny w Sanoku, s. 78 [dostęp 2016-05-26].
  29. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1940, s. 35.
  30. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1941, s. 59.
  31. Amtliches Fernsprechbuch fűr das Generalgouvernement. Deutsche Post Osten, 1942, s. 79.
  32. Franciszek Oberc. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Okupacyjna administracja Sanoka 1939-1944. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 96, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  33. Edward Zając, Szpital Powszechny w Sanoku, Szpital Specjalistyczny w Sanoku, s. 82 [dostęp 2016-05-26].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]