Wojskowa Straż Pożarna

Wojskowa straż pożarna, WSP – pododdział jednostki wojskowej, będący umundurowaną i wyposażoną w specjalistyczny sprzęt jednostką ochrony przeciwpożarowej, funkcjonującą w strukturach Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej.

Podstawy prawne działalności

WSP 1. Bazy Lotnictwa Transportowego zabezpiecza przylot statku powietrznego

Samochody wojskowych straży pożarnych podczas przejazdu

Zabezpieczenie przylotu amerykańskiego transportowca

Zawody pożarnicze wojskowych straży pożarnych na szczeblu Sił Zbrojnych RP (2022 r.) - ćwiczenie indywidualne

Zawody pożarnicze wojskowych straży pożarnych na szczeblu Sił Zbrojnych RP (2022 r.) - ćwiczenie bojowe

Wojskowe straże pożarne tworzone są na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, gdzie w art. 15 wśród jednostek ochrony przeciwpożarowej wymieniono jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej, a także rozporządzenia w sprawie zasad i trybu wykonywania zadań przez Wojskową Ochronę Przeciwpożarową, które wydano na podstawie art. 3 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.

Ich wyposażenie i strukturę etatową reguluje Decyzja Nr 442/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie funkcjonowania wojskowych straży pożarnych oraz dodatkowego wyposażenia specjalistycznego jednostek organizacyjnych Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej.

Ponadto, funkcjonowanie wsp regulują takie akty prawne i dokumenty, jak: rozporządzenie w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej, Decyzja Nr 323/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie organizacji i funkcjonowania systemu ratowniczego w resorcie obrony narodowej oraz Instrukcja o ochronie przeciwpożarowej w resorcie obrony narodowej.

Zadania

Wojskowe straże pożarne funkcjonują w strukturach Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej na podstawie art. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r, o Państwowej Straży Pożarnej i realizują zadania określone w Instrukcji o ochronie przeciwpożarowej w resorcie obrony narodowej, do których m.in. należą:

• organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych, likwidacji miejscowych zagrożeń w rejonach własnych i pomocy wzajemnej,
• udział w akcjach ratowniczych organizowanych i prowadzonych przez jednostki organizacyjne PSP w rejonach pomocy wzajemnej,
• zabezpieczanie procesów technologicznych (np.: zabezpieczanie operacji na lotnisku, strzelań i ćwiczeń na poligonach, przyjmowania i wydawania środków bojowych oraz materiałów pędnych i smarów) prowadzonych w jednostce wojskowej,
• utrzymanie gotowości operacyjnej do prowadzenia działań ratowniczych,
• współdziałanie z innymi podmiotami i służbami ratowniczymi w zakresie prowadzenia działań ratowniczych,
• prowadzenie działań ratowniczych zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie procedurami,
• organizowanie i prowadzenie ciągłego procesu szkolenia i doskonalenia zawodowego stanów osobowych WSP w celu utrzymania wymaganego poziomu wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych.

Działalność

W Siłach Zbrojnych RP funkcjonuje 91 wojskowych straży pożarnych.

Stan osobowy

W wojskowych strażach pożarnych mogą pełnić służbę żołnierze, funkcjonariusze PSP oraz mogą być zatrudnieni pracownicy resortu obrony narodowej. Liczba strażaków pełniących służbę i zatrudnionych w wojskowych strażach pożarnych wynosi ok. 2500.

Żołnierze, funkcjonariusze PSP i pracownicy pełniący służbę lub zatrudnieni w wsp posiadają status „strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej” w myśl art. 16a ustawy o ochronie przeciwpożarowej, zatem podlegają szczególnym obowiązkom wynikającym z charakteru służby (pracy), a także muszą posiadać odpowiednie wykształcenie, stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe zawarte w rozporządzeniu w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej.

Funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej mogą zostać wyznaczeni do służby w strukturach Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej za ich zgodą przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej. Na stanowiska w wojskowej straży pożarnej mianuje właściwy terytorialnie szef delegatury WOP, po uzgodnieniu z dowódcą jednostki wojskowej, w strukturach której dana wsp funkcjonuje. Ponadto, mianowanie to może nastąpić po uprzednim wystąpieniu Szefa WOP do Komendanta Głównego PSP o wyrażenie zgody na pełnienie służby danego strażaka w strukturach WOP.

Rejony działań

Zawody pożarnicze wojskowych straży pożarnych na szczeblu Sił Zbrojnych RP (2022 r.) - ćwiczenie bojowe

Wojskowe straże pożarne działają:

• w rejonach własnych tj. na terenach jednostek wojskowych, w których zostały utworzone,
• na terenach jednostek i instytucji wojskowych garnizonu,
• w rejonach pomocy wzajemnej tj. poza terenami jednostek wojskowych, w których zostały utworzone,
• w rejonach działania określonych dla wojskowych straży pożarnych funkcjonujących w KSRG.

Granice rejonu pomocy wzajemnej ustalają właściwi miejscowo szefowie delegatur WOP w porozumieniu z dowódcami jednostek wojskowych, w których funkcjonują wsp oraz komendantami powiatowymi (miejskimi) PSP. Zgodnie z przepisami, rejonów pomocy wzajemnej nie ustala się dla wsp utworzonych w składach amunicji, materiałów wybuchowych i paliw płynnych oraz w jednostkach rakietowych, jednakże straże te mają obowiązek przystąpienia do działań ratowniczych poza własnym rejonem działania na wezwanie PSP lub samodzielnie.

Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy

Wojskowe straże pożarne mogą być włączane do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego decyzją Komendanta Głównego PSP, której podstawą jest trójstronne porozumienie zawarte pomiędzy dowódcą jednostki wojskowej, w której funkcjonuje straż, właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej oraz szefem delegatury Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej.

Obecnie, w systemie działają 23 wojskowe straże pożarne, tj.:

Lp.	Jednostka wojskowa	Data włączenia	województwo	powiat
1.	18. batalion powietrznodesantowy Bielsko-Biała	19.10.2015 r.	śląskie	m. Bielsko-Biała
2.	Komenda Portu Wojennego Świnoujście	19.10.2015 r.	zachodniopomorskie	m. Świnoujście
3.	7. Brygada Obrony Wybrzeża Słupsk - Trzebiatów	19.10.2015 r.	zachodniopomorskie	gryficki
4.	104. batalion logistyczny Wałcz	19.10.2015 r.	zachodniopomorskie	wałecki
5.	Centrum Szkolenia Łączności i Informatyki Zegrze	19.10.2015 r.	mazowieckie	legionowski
6.	4. pułk przeciwlotniczy Czerwieńsk	19.10.2015 r.	lubuskie	zielonogórski
7.	20. Brygada Zmechanizowana Morąg	04.05.2016 r.	warmińsko-mazurskie	ostródzki
8.	20. Brygada Zmechanizowana Bartoszyce	04.05.2016 r.	warmińsko-mazurskie	bartoszycki
9.	15. Brygada Zmechanizowana Orzysz	01.12.2016 r.	warmińsko-mazurskie	piski
10.	15. Brygada Zmechanizowana Giżycko	01.12.2016 r.	warmińsko-mazurskie	giżycki
11.	9. Brygada Kawalerii Pancernej Braniewo	01.05.2017 r.	warmińsko-mazurskie	braniewski
12.	11. pułk artylerii Węgorzewo	01.05.2017 r.	warmińsko-mazurskie	węgorzewski
13.	6. Wojskowy Oddział Gospodarczy Ustka - Grupa Zabezpieczenia Czarne	15.12.2017 r.	pomorskie	człuchowski
14.	Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Ustce	15.12.2017 r.	pomorskie	słupski
15.	12. Brygada Zmechanizowana Szczecin	01.05.2018 r.	zachodniopomorskie	stargardzki
16.	Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Specjalnych Strzepcz	14.12.2018 r.	pomorskie	wejherowski
17.	15. pułk przeciwlotniczy Gołdap	27.06.2019 r.	warmińsko-mazurskie	gołdapski
18.	10. Brygada Kawalerii Pancernej Świętoszów	27.06.2019 r.	dolnośląskie	bolesławiecki
19.	Jednostka Wojskowa Komandosów	23.12.2019 r.	śląskie	lubliniecki
20.	17. Brygada Zmechanizowana Międzyrzecz	11.11.2020 r.	lubuskie	międzyrzecki
21.	Batalion Ochrony Bazy w Redzikowie	01.05.2021 r.	pomorskie	słupski
22.	2. Brygada Zmechanizowana w Złocieńcu	06.12.2021 r.	zachodniopomorskie	drawski
23.	16. batalion powietrznodesantowy w Krakowie	01.05.2023 r.	małopolskie	m. Kraków

Wyposażenie straży

Wyposażenie wojskowych straży pożarnych jest zbliżone do wyposażenia podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, a określa je Decyzja nr 442/MON Ministra Obrony Narodowej w sprawie funkcjonowania wojskowych straży pożarnych oraz dodatkowego wyposażenia specjalistycznego jednostek organizacyjnych Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej. Zasadniczymi elementami wyposażenia wsp są:

• pojazdy pożarnicze,
• pompy pożarnicze,
• przyczepy wężowe,
• środki ochrony indywidualnej,
• ubrania i wyposażenie ochronne,
• podręczny sprzęt gaśniczy i środki gaśnicze,
• armatura i osprzęt pożarniczy,
• sprzęt ratowniczy,
• sprzęt sanitarno-reanimacyjny,
• sprzęt oświetleniowy, sygnalizacyjny i łączności radiowej,
• sprzęt do usuwania skutków katastrof ekologicznych,
• pozostały sprzęt.

Nadzór nad działalnością

W celu dokonania oceny stopnia wyszkolenia strażaków oraz przygotowania wojskowej straży pożarnej do podejmowania i prowadzenia czynności ratowniczych, delegatury WOP przeprowadzają kontrole gotowości operacyjnej. Każda wsp poddawana jest kontroli co najmniej raz w roku. Sprawdziany te mają charakter niezapowiedziany, a mogą być przeprowadzane wyłącznie przez osoby posiadające aktualne upoważnienie do przeprowadzania czynności kontrolno-rozpoznawczych wydane przez Szefa WOP. Zakres tematyczny kontroli obejmuje następujące działy:

1. Alarmowanie.
2. Gotowość ratowników.
3. Przygotowanie zawodowe strażaków wsp (część teoretyczna i praktyczna).
4. Gotowość działania urządzeń i systemów łączności.
5. Miejsce pełnienia służby wsp.
6. Gotowość pojazdów i sprzętu silnikowego.
7. Prawidłowość prowadzenia dokumentacji szkolenia.
8. Dokumentacja i wyposażenie punktu alarmowania wsp.
9. System Informatyczny Wspomagania Decyzji WOP.

Zawody pożarnicze

Raz w roku, w celu indywidualnego i zespołowego sprawdzenia wyszkolenia strażaków wsp, organizuje się zawody pożarnicze. Udział w zawodach pożarniczych jest obowiązkiem każdej wsp.

Zawody przeprowadza się w każdym roku kalendarzowym na dwóch poziomach w miesiącach:

• poziom I (kwiecień-lipiec) - na szczeblu delegatury WOP - dla wszystkich wsp z rejonu działania delegatury WOP,

• poziom II (wrzesień) - na szczeblu Sił Zbrojnych RP - dla wsp, które uzyskały najlepszy wynik oraz dla strażaków, którzy uzyskali najlepsze wyniki w ćwiczeniu indywidualnym podczas zawodów poziomu I z rejonów poszczególnych delegatur WOP.

Zawody II poziomu przeprowadzane są na bazie Szkoły Specjalistów Pożarnictwa w Centrum Szkolenia Logistyki.

W zawodach biorą udział zastępy pożarnicze składające się z: dowódcy zastępu, mechanika, przodownika i pomocnika roty I, przodownika i pomocnika roty II oraz opcjonalnie rezerwowego. Biorą one udział w następujących konkurencjach:

• egzamin teoretyczny (cały zastęp włącznie z zawodnikiem rezerwowym),
• ćwiczenie zespołowe (dowódca zastępu z rotą I i II),
• ćwiczenie indywidualne (dwóch wybranych strażaków),
• ćwiczenie bojowe (dowódca zastępu, mechanik oraz rota I i II).

Wynikiem zawodów jest suma punktów karnych zdobytych podczas wszystkich konkurencji oraz czasów wykonania ćwiczenia indywidualnego i bojowego. Niższa ilość punktów oznacza lepszy rezultat i wyższe miejsce w klasyfikacji zawodów.

Egzamin teoretyczny

Egzamin przeprowadza się w formie pisemnej (testu) dla wszystkich członków zastępu, a oceniany jest na podstawie odpowiedzi na pytania podane w zestawie. Test składa się z 18 pytań. Za każdą odpowiedź błędną lub za brak odpowiedzi strażak otrzymuje 5 punktów karnych. Suma punktów karnych poszczególnych strażaków stanowi wynik zastępu z egzaminu teoretycznego.

Ćwiczenie zespołowe

Ćwiczenie polega na sprawieniu drabiny do ściany ćwiczeń zgodnie z regulaminem. Oceniana jest dokładność wykonania ćwiczenia, a nie jego czas. Zastęp ma do wyboru jedną z dwóch drabin:

• dwuprzęsłową, wysuwaną za pomocą linki (D 10W),
• nasadkową z czterech przęseł (DN 2,7).

(zdjęcie)

Ćwiczenie indywidualne

Ćwiczenie wykonuje się w ubraniu specjalnym, na torze o długości 150 m i przebiega ono w następujący sposób:

• strażak ustawia się na linii startu i czeka na sygnał "START" wyznaczonego członka komisji,
• po przebiegnięciu 5 m podnosi i ubiera środki ochrony indywidualnej (hełm strażacki i rękawice specjalne),
• po przebiegnięciu kolejnych 15 m podnosi dwa odcinki węży ssawnych, które przenosi na ramionach lub pod pachami na odległość 40 m i kładzie je za wyznaczoną linią, po czym podpalana jest wanna z benzyną,
• strażak opuszcza przyłbicę hełmu i biegnie kolejne 15 m w stronę gaśnicy, chwyta ją i po przebiegnięciu następnych 20 m gasi wannę z płonącą benzyną,
• po ugaszeniu wanny, gaśnicę pozostawia przy wannie i biegnie 25 m do rozdzielacza,
• ze sprzętu ułożonego przy rozdzielaczu sprawia linię gaśniczą z dwóch odcinków węży pożarniczych W-52 oraz prądownicy w kierunku linii METY (30 m).

Czas wykonania ćwiczenia mierzy się w sekundach od komendy "START" do przekroczenia przez zawodnika linii METY.

Ćwiczenie bojowe

Ćwiczenie wykonuje cały zastęp w ubraniach specjalnych a przebiega ono następująco:

• członkowie zastępu ustawiają się na linii startu, frontem w kierunku pożaru (dowódca występuje w hełmie strażackim),
• dowódca wydaje rozkaz w brzmieniu "Zastęp. Pożar na wprost. Punkt czerpania wody - zbiornik przenośny. Rozdzielacz na wysokości 3 odcinków. Rota pierwsza prądem piany ugasić płonącą benzynę w wannie, linia gaśnicza z dwóch odcinków. Rota druga prądem wody obrócić tarczę, linia gaśnicza z dwóch odcinków. WYKONAĆ",
• na komendę WYKONAĆ zawodnicy biegną 10 m do środków ochrony indywidualnej (hełmy strażackie oraz jedna para rękawic specjalnych dla przodownika I roty) i ubierają je,
• następnie, zastęp biegnie kolejne 10 m do miejsca składowania sprzętu, gdzie każdy bierze odpowiedni dla siebie sprzęt,
• mechanik z pomocnikiem II roty budują linię ssawną z trzech odcinków.
• w momencie zanurzenia smoka ssawnego w zbiorniku, podpala się wannę z benzyną, a po sprawieniu linii ssawnej mechanik uruchamia motopompę i podaje wodę, a pomocnik II roty buduje swoją linię gaśniczą,
• dowódca buduje linię główną, ustawia rozdzielacz na wysokości trzech odcinków węży W-75 oraz obsługuje go,
• przodownik II roty buduje linię główną a następnie swoją linię gaśniczą,
• I rota buduje swoją linię gaśniczą,
• strażacy I i II roty opuszczają przyłbice i kolejno - I rota gasi płonącą wannę, a II rota obraca tarczę prądem wody,
• po wykonaniu zadań przez obie roty dowódca melduje o zakończeniu zadania - "GOTOWE".

Czas wykonania ćwiczenia mierzy się w sekundach od komendy "WYKONAĆ" do komendy "GOTOWE".

Zobacz też

• Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa
• Szkoła Specjalistów Pożarnictwa
• Szef Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej
• straż pożarna
• Państwowa Straż Pożarna
• Ochotnicza Straż Pożarna
• krajowy system ratowniczo-gaśniczy
• Siły Zbrojne RP

Linki Zewnętrzne

• Inspektorat Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej