Wojskowy Sąd Okręgowy Nr II
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1922 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr II – jednostka organizacyjna służby sprawiedliwości Wojska Polskiego II RP z siedzibą w Lublinie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
U kresu I wojny światowej i w czasie odzyskania przez Polskę niepodległości pod koniec 1918 obecny w Lublinie gen. Edward Śmigły-Rydz celem powołania polskiego sądu wojskowego tamże wydał rozkazy por. Ludwikowi Harasiewiczowi, który po utworzeniu Sądu Wojskowego Polskiego w Lublinie został szefem tegoż, po czym został zastąpiony przez płk. Aleksandra Bartika[1]. Po przemianowaniu, od 1920 istniał Wojskowy Sąd Okręgu Generalnego w Lublinie[2]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w sierpniu 1920 sąd został ewakuowany do Radomia, po czym przywrócony w Lublinie jako Sąd Doraźny[2]. Od września 1920 funkcjonował Sąd Polowy w Lublinie[2]. W związku z wprowadzeniem organizacji służby sprawiedliwości na czas pokoju pod koniec 1921 został przekształcony w Wojskowy Sąd Okręgowy Nr II w Lublinie[2].
W strukturze niższej istniały początkowo sądy pułkowe, następnie wojskowe sądy załogowe w Lublinie, Kowlu, Równem i Chełmie (organizatorem dwóch ostatnich był mjr Aleksander Deryng), które finalnie zostały przekształcone w wojskowe sądy rejonowe (Zamościu – przeniesiony z Lublina, Kowlu i Równem)[2].
Wojskowy sąd okręgowy obejmował swoim obszarem działania cały Okręg Korpusu Nr II. Sąd wykonywał czynności zasadniczo na swoim obszarze działania. Poza swoim obszarem działania sąd mógł wykonywać czynności tylko, gdy wymagało tego dobro wymiaru sprawiedliwości, ewentualnie gdy znacznie oszczędzono by koszty[3].
Obsada[edytuj | edytuj kod]
- Szefowie sądu
- płk KS dr Kazimierz Erazm Habura[a] (do 15 XII 1923 → Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK V[5])
- ppłk KS dr Feliks Godowski (p.o. 15 XII 1923[5] – 1 XI 1924 → sędzia orzekający w WSO Nr VI)
- płk KS Edmund Kaczkowski (1 XI 1924 – 21 VI 1927 → sędzia NSW)
- ppłk / płk KS Franciszek Ksawery Jankowski (21 VI 1927[6] – 31 III 1929 → stan spoczynku)
- ppłk / płk KS Stanisław Zygmunt Eustachiewicz (27 VI 1929[7] – 21 VI 1933 → sędzia NSW[8])
- ppłk KS / płk aud. Tadeusz Ludwik Jaskólski (21 VI 1933[8] – 18 IX 1939[9])
- Obsada personalna w 1939 roku
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[10][b]:
- szef sądu – płk Tadeusz Ludwik Jaskólski
- sędzia orzekający – mjr mgr Marian Michał Weryński
- sędzia orzekający – mjr Julian Witold Zagórski
- sędzia śledczy – mjr Józef Klemens Ćwiertnia
- sędzia śledczy – kpt. dr Józef Stanisław Szymaszkiewicz[c]
Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 2[edytuj | edytuj kod]
Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z 10 marca 1919 została powołana Prokuratura przy WSO Nr II z dniem 14 kwietnia 1919[2].
- Wojskowi prokuratorzy okręgowi
- płk KS Artur Alfred Ganczarski (1923 – 1 XI 1924 → p.o. szefa WSO Nr IV[14])
- ppłk KS dr Tadeusz Jakubowski (1 XI 1924 – 21 VI 1927 → podprokurator Prokuratury przy NSW)
- ppłk KS Konrad Józef Zieliński (od 21 VI 1927[15][16] – 27 II 1928 → prokurator Prokuratury przy WSO Nr I)
- ppłk KS Stanisław Zygmunt Eustachiewicz (24 IV 1928[17][2] – 27 VI 1929 → szef WSO Nr II[7])
- mjr / ppłk KS Karol Müller (27 VI 1929[18] – 26 II 1931 → szef wydziału w Dep. Sprawiedl. MSWojsk.[19])
- mjr KS Józef Lax (26 II[20] – 30 XI 1931 → stan spoczynku)
- mjr / ppłk KS dr Stanisław Roliński (11 XII 1931 – 31 VIII 1935)
- mjr KS / ppłk aud. dr Leopold Augustyn Sanicki-Hliniak (31 VIII 1935[21] – 1937[22])
- ppłk aud. dr Stanisław Albert (do 18 IX 1939[22])
Obsada personalna w marcu 1939 roku[10]:
- prokurator – ppłk dr Stanisław Albert
- wiceprokurator – mjr dr Jan Kazimierz Wilk
- podprokurator – kpt. mgr Stanisław Czarnota
- asystent – kpt. mgr Władysław Hermanowski
- asystent – kpt. mgr Jan Kowalski
- asystent – por. mgr Stanisław Kazimierz Groele
- asystent – por. mgr Tadeusz Marian Kubicki
- asystent – por. mgr Tadeusz Adam Orlewicz
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Płk KS dr Kazimierz Erazm Habura ur. 4 sierpnia 1871, zm. 23 maja 1935 w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[4].
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[11].
- ↑ Kpt. aud. dr Józef Stanisław Szymaszkiewicz ur. 23 lutego 1896 roku w Winnikach, w rodzinie Scholastyka i Józefy. W lipcu 1927 roku został przeniesiony z PKU Kraków Powiat do PKU Miechów na stanowisko kierownika II referatu poborowego. We wrześniu 1930 roku został przeniesiony do Wojskowego Sądu Okręgowego nr II w Lublinie, w celu odbycia praktyki sądowej. W październiku 1931 roku, po zakończeniu praktyki, został przeniesiony do korpusu oficerów sądowych, w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą, i przydzielony do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym nr II w Lublinie na stanowisko asystenta[12]. W czerwcu 1934 roku został mianowany sędzią śledczym w wojskowych sądach z równoczesnym przeniesieniem z Prokuratury przy WSO II do Wojskowego Sądu Okręgowym nr 2 w Lublinie na stanowisko sędziego śledczego[13]. Na tym stanowisku pozostał do 1939 roku[10]. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był szefem sądu polowego nr 11. Od września 1945 roku do 18 października 1946 roku, w stopniu majora, pełnił służbę w Wojskowym Sądzie Rejonowym w Katowicach na stanowisku sędziego. Zmarł 22 grudnia 1973 roku w Katowicach.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 57.
- ↑ a b c d e f g Organa 1928 ↓, s. 58.
- ↑ Dz.U. z 1936 r. nr 76, poz. 536.
- ↑ Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 143, s. 4, 1935-05-23. Warszawa..
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 80 z 23 grudnia 1923 roku, s. 745.
- ↑ Organa 1928 ↓, s. 58, tu podano datę objęcia stanowiska 11 sierpnmia 1927 roku.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 176, 203.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 125, 137.
- ↑ Szurlej 1939 ↓, s. 2.
- ↑ a b c Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 869.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 325.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 148.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 31 października 1924 roku, s. 648.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25 czerwca 1927 roku, s. 181.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 lipca 1927 roku, s. 203.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 118, 161.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 203.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 108.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 119.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 94, 100.
- ↑ a b Szurlej 1939 ↓, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Organa wymiaru sprawiedliwości w W. P.. „Wojskowy Przegląd Prawniczy”. Nr 8-10, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Stanisław Szurlej: Pismo l.dz. 42/tjn./39/Sąd. szefa Sądownictwa Wojskowego MSWojsk. do szefa Biura Rejestracyjnego MSWojsk. w sprawie obsady personalnej wszystkich szczebli kierownictwa od początku roku 1935 do września 1939 r. z wyjątkiem sądów polowych, których obsada była dokonywana przez Biuro Personalne MSWojsk.. [w:] B.I. 12j [on-line]. IPMS, 1939-12-13. [dostęp 2018-09-08].