Wybory parlamentarne na Łotwie w 1990 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wybory parlamentarne na Łotwie w 1990 roku odbyły się 18 marca 1990. Objęły terytorium Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i miały na celu wybór 201 deputowanych do jej Rady Najwyższej.

Były to pierwsze w sowieckiej Łotwie wybory, a nie głosowanie, ponieważ analogicznie do wyborów do Rady Najwyższej ZSRR w 1989 oraz innych rad republikańskich władze ZSRR dopuściły możliwość ubiegania się o mandat w okręgu kilku kandydatów. O 201 miejsc w Radzie Najwyższej konkurowały ze sobą opowiadający się za niepodległością kraju Łotewski Front Ludowy, prosowiecki Interfront (łot. Latvijas PSR Internacionālā Darbaļaužu fronte, Interfronte; ros. Интернациональный фронт трудящихся Латвийской ССР, Intiernacionalnyj front trudiaszczychsia Łatwijskoj SRR), a także mniejsze ugrupowania: Partia Zielonych, Łotewski Narodowy Ruch Niepodległości (LNNK) oraz Centrum Inicjatywy Demokratycznej.

Wybory[edytuj | edytuj kod]

W pierwszej turze wyborów w dniu 18 marca 1990 wzięło udział 1,59 mln uprawnionych do głosowania, co dało frekwencję na poziomie 81,25%. Wybory uzupełniające przeprowadzono 25 marca oraz 1 i 29 kwietnia 1990. Większość miejsc w Radzie Najwyższej objęli przedstawiciele Frontu Ludowego (131), drugą co do wielkości grupą byli interfontowcy (55), którzy przekształcili się w klub poselski "Równouprawnienie" (łot. Līdztiesība; ros. Равноправие, Rawnoprawije). Przewodniczącym Rady Najwyższej został wybrany ponownie komunista Anatolijs Gorbunovs, a premierem kraju – Ivars Godmanis. Obaj opowiadali się za niezależnością kraju od ZSRR. W okresie funkcjonowania Rady (1990–1993) doszło do odzyskania niepodległości przez państwo łotewskie oraz przywrócenia konstytucji przedwojennego państwa. 4 maja 1990 Rada wydała deklarację o odnowieniu niepodległości Republiki Łotewskiej[1], a 21 sierpnia 1991 ustawę konstytucyjną "o statusie państwowym Republiki Łotewskiej"[2] która otwierała drogę do faktycznego uzyskania przez Łotwę niepodległości.

  • Szczegółowe wyniki wyborów:
Partia polityczna Liczba głosów % Liczba mandatów
Front Ludowy 68,2% 131
Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego 21,5% 55
Niezależni 10,3% 15
Razem 100% 201

Frekwencja wyborcza wyniosła 81,3%

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

16 marca 2010 prezydent Valdis Zatlers zaprosił na uroczystości w Sali Herbowej Pałacu Prezydenckiego 146 posłów do Rady Najwyższej Łotewskiej SRR oraz tych łotewskich deputowanych ludowych Rady Najwyższej ZSRR, którzy w 1990 opowiedzieli się za niepodległością kraju, w tym przewodniczącego frakcji parlamentarnej Ludowego Frontu Łotwy Jānisa Dinevičsa[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gunārs Kurlovič, Andris Tomašūns, Latvijas vēsture: pamatskolai: mācību grāmatas, 3. labotais un papildinātais izdevums, Zvaigzne ABC, Rigā 2000, s. 280
  2. Tamże, s. 282
  3. Atis Rozentāls, Valsts prezidents svinīgi pieņems 146 personas, ievadot 20 gadu tālu notikumu atceri, diena.lv z 16 marca 2010 (łot.)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]