Wyrostki pyloryczne
_(14777170862).jpg)
Wyrostki pyloryczne[1], wyrostki odźwiernikowe[2] (łac. appendices pyloricae, ang. pyloric caeca) – narząd położony przy połączeniu jelita środkowego, które rozpoczyna zwieracz odźwiernikowy, z żołądkiem ryby. Są to ślepo zakończone uwypuklenia rurkowatego, cewkowatego kształtu. Ich liczba, długość i kształt jest różna u poszczególnych gatunków[1], dlatego też stanowią ważną cechę merystyczną (cechę przeliczalną budowy anatomicznej ryb, biorącą udział przy określaniu taksonów na poziomie gatunku lub wewnątrz niego)[3].
Fizjologiczna rola tych wyrostków nie została dokładnie poznana. Wiadomo, że wydzielają enzymy ułatwiające trawienie i prawdopodobnie mogą wchłaniać strawiony pokarm[1][2], dzięki czemu zwiększa się powierzchnia chłonna jelita[4]. To z kolei sprzyja lepszemu przedostawaniu się składników odżywczych do układu krwionośnego. Wyrostki te są narządem charakterystycznym tylko dla ryb, nie są obecne u żadnych innych kręgowców[4].
Ich występowanie nie jest jednak u ryb powszechne. Wyrostków pylorycznych nie mają ryby pozbawione żołądka. Również nie u wszystkich ryb, które żołądek mają, te wyrostki są obecne (np. u szczupaka pospolitego Esox lucius). Ich liczba jest charakterystyczna dla poszczególnych gatunków i może wynosić od jednego (np. u żabnicy Lophius piscatorius czy tobiasza Ammodytes tobianus) do kilkuset (np. u witlinka Merlangius merlangus – 900)[2].
Wyrostki pyloryczne mogą być niezależnymi, osobnymi wypustkami, a mogą również łączyć się. U ryb jesiotrowatych wypustki te zrastają się ze sobą, uchodząc do jelita wspólnym, szerokim kanałem[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Zygmunt Grodziński: Anatomia i embriologia ryb. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981.
- ↑ a b c d Wincenty Kilarski: Anatomia ryb. Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2012. ISBN 978-83-09-01080-7.
- ↑ Maria Brylińska (red.): Ryby słodkowodne Polski. Warszawa: PWN, 1986. ISBN 83-01-03239-1.
- ↑ a b Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994. ISBN 83-7079-317-7.