Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2019/06

Aktualnie na stronie głównej

Szarcz – jezioro położone na Pojezierzu Lubuskim w Bruździe Zbąszyńskiej, w województwie lubuskim, na północno-zachodnim krańcu wsi Pszczew. Otoczenie jeziora stanowią głównie tereny rolnicze, lasy znajdują się wyłącznie w pobliżu południowego brzegu, za skarpą linii kolejowej Międzyrzecz-Międzychód. Dno akwenu jest twarde i piaszczyste, ale jednocześnie bardzo zróżnicowane. Najgłębsze miejsca jeziora sąsiadują ze znacznymi wypłyceniami, porośniętymi roślinnością wynurzoną. Nadmiar wód odprowadzany jest niewielkim ciekiem na północ poprzez jeziora Białe, Czarne oraz Lubikowskie, aż do Warty. Jezioro zostało zagospodarowane na potrzeby turystyki i rekreacji. Liczna zabudowa rekreacyjna zlokalizowana jest na krańcu południowo-wschodnim i zachodnim. Jezioro w całości znajduje się na obszarze Pszczewskiego Parku Krajobrazowego oraz na obszarach chronionych w ramach programu Natura 2000. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

1 czerwca[edytuj kod]

Lot czarowników – obraz hiszpańskiego malarza Francisca Goi znajdujący się w kolekcji Muzeum Prado w Madrycie. Obraz został namalowany najprawdopodobniej w latach 1797–1798. Istnieją liczne tematyczne i kompozycyjne podobieństwa do serii rycin Kaprysy, nad którą Goya pracował w tym samym czasie. Należy do cyklu sześciu obrazów gabinetowych o wymiarach ok. 43 × 30 cm, których tematem są czary. Cała seria była własnością książąt Osuny i zdobiła ich letnią rezydencję Alameda de Osuna. Oprócz Lotu czarowników do serii należą: Sabat czarownic, Lampa diabła, Urok, Kuchnia czarownic oraz Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość. José Gudiol datował cykl Czary na lata 1794–1795 przypadające na okres rekonwalescencji malarza po ciężkiej chorobie przebytej na przełomie 1792 i 1793 roku, w wyniku której kompletnie stracił słuch. Powoli wracając do pracy, Goya skupił się na malowaniu obrazów o niewielkim rozmiarze, wymagających mniej fizycznego wysiłku. Obecnie cztery obrazy z cyklu znajdują się w różnych kolekcjach publicznych, jeden w kolekcji prywatnej, a ostatni jest uznawany za zaginiony.

2 czerwca[edytuj kod]

Chusty z Pawłowskiego Posadu – duże kwadratowe wełniane chusty z wydrukowanym kolorowym symetrycznym wzorem, wykończone na brzegach długimi frędzlami z jedwabiu lub wełny, wyprodukowane w zakładach przemysłu włókienniczego Pawłowskoposadzka Fabryka Chust, w Pawłowskim Posadzie. Wełniane chusty z Pawłowskiego Posadu, tak zwane chusty babuszki, są wizytówką tego przedsiębiorstwa i stanowią reprezentacyjny wyrób rosyjskiego przemysłu włókienniczego. Są to bardzo duże chusty, największe mają rozmiar 148 × 148 cm i są zrobione z tkaniny wełnianej o gramaturze 131 g/m² i splocie diagonalnym. Chusty są lekkie i miękkie, zdobią je charakterystyczne drukowane wzory. Mogą to być ornamenty, głównie kwiatowe, ale także wzory tureckie, słowiańskie, orientalne czy zgeometryzowane formy roślinne. Wzory kwiatowe na chustach i preferencje kolorystyczne zmieniały się na przestrzeni lat. Chusty są zrobione z czystej wełny, pochodzącej z pleców i kłębu białych owiec merynosów, głównie australijskich i nowozelandzkich.

3 czerwca[edytuj kod]

I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – najstarsze państwowe liceum w Poznaniu, nazywane również Marcinkiem. Zajmuje neogotycki budynek przy ul. Bukowskiej 16, wzniesiony w latach 1901–1903 dla niemieckiego Królewskiego Gimnazjum im. Augusty Wiktorii, którego powołanie miało służyć germanizacji terenów Wielkopolski. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 maja 1919 roku przemianowano je na polskie Państwowe Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego. W czasie II wojny światowej budynek zajmowały szpitale wojskowe, kolejno: niemiecki i radziecki. Z tego względu szkoła odzyskała swój gmach dopiero z końcem 1945 roku, choć lekcje wznowiono w innych budynkach jeszcze przed wyzwoleniem miasta. W latach 60. szkołę stowarzyszono w UNESCO i rozpoczęto w niej rozszerzone nauczanie języka francuskiego, od 1991 roku prowadzone przez sekcję dwujęzyczną. Od początku istnienia polskiej instytucji funkcjonuje przy niej szczep harcerski „Błękitna Czternastka”, a od 1989 roku również, pełniące funkcję pomocniczą Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego.

4 czerwca[edytuj kod]

ORP Generał Sikorski – polski rzeczny statek sztabowy i okręt obrony przeciwlotniczej, dawny rosyjski parowiec Pieriewał. Służył w Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej od marca 1920 roku do września 1939 roku. Nazwę otrzymał na cześć ówczesnego pułkownika Władysława Sikorskiego, dowódcy 9. Dywizji Piechoty, której działania w marcu 1920 roku doprowadziły do przejęcia Pieriewała i innych jednostek pływających Dnieprzańskiej Flotylli Wojennej. W ciągu swojej służby pod polską banderą był dwukrotnie samozatapiany: w lipcu 1920 roku i we wrześniu 1939 roku. Wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą Bug. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju. Liczebność załogi jednostki była zmienna: najczęściej składała się z 19 oficerów, podoficerów i marynarzy.

5 czerwca[edytuj kod]

Ulica Edwarda Abramowskiego w Łodzi – ulica w południowo-zachodniej części Śródmieścia Łodzi w obszarze SIM Centrum, o długości około 0,5 km, biegnąca prawie równoleżnikowo od skrzyżowania z ul. Henryka Sienkiewicza do ul. Jana Kilińskiego. Ulica została wytyczona na początku ostatniej dekady XIX wieku. Na całej jej długości obowiązuje od października 1974 roku ruch jednokierunkowy – od ul. Jana Kilińskiego w kierunku ul. Henryka Sienkiewicza, czyli odwrotnym do kierunku numeracji posesji. Stanowi początkowy odcinek drogi powiatowej nr 1100E, prowadzącej dalej ulicami Brzeźną, Henryka Sienkiewicza i Radwańską do skrzyżowania z ulicami Inżynierską i Parkową. Patronem ulicy jest lewicowy psycholog i socjolog Edward Abramowski. Ulica w całości znajduje się w obrębie działalności duszpasterskiej rzymskokatolickiej parafii Archikatedralnej Świętego Stanisława Kostki.

6 czerwca[edytuj kod]

Wełnianka wąskolistna – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Rośnie na różnego rodzaju mokradłach w strefie arktycznej i umiarkowanej półkuli północnej. Roślina opisywana była jako dość pospolita na terenie Polski, ale w ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się spadek liczby stanowisk i wyraźny ubytek liczebności osobników na stanowiskach. Roślina wymaga wysokiej wilgotności i zanika z powodu odwodnień mokradeł. Efektowny i charakterystyczny puch na owocach ułatwia ich rozsiewanie. Roślina ma ograniczone znaczenie użytkowe – spożywana jest jako jadalna w Arktyce, lokalnie bywała wykorzystywana w ziołolecznictwie. Puch stosowano m.in. do wyrobu knotów do świec i napełniania poduszek – jest jednak zbyt kruchy by roślina mogła być wykorzystana jako włóknodajna. Gatunek w skali globalnej nie jest uznawany za zagrożony – ze względu na rozległy zasięg i znaczne zasoby na Czerwonej liście IUCN ma status gatunku najmniejszej troski.

7 czerwca[edytuj kod]

Północ, północny zachód – amerykański sensacyjny dreszczowiec szpiegowski z 1959 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Ernesta Lehmana. Inspiracją dla fabuły filmu była autentyczna historia z okresu II wojny światowej. W rolach głównych wystąpili Cary Grant, Eva Marie Saint i James Mason. Akcja filmu koncentruje się na Rogerze O. Thornhillu, niewinnie ściganym przez grupę szpiegów kierowniku agencji reklamowej, którzy omyłkowo biorą go za osobę z kręgu agencji rządowej. Po zaniechaniu pomysłu ekranizacji powieści Tajemnica „Mary Deare”, Hitchcock zgodził się wyreżyserować nowy film dla studia Metro-Goldwyn-Mayer, którego kierownictwu spodobał się pomysł na fabułę. Reżyser podpisał kontrakt, uzyskując pełną niezależność w działaniu. Po premierze film otrzymał w większości pozytywne recenzje ze strony krytyków, którzy podkreślali, że po ryzykownych eksperymentach w Zawrocie głowy Hitchcock powrócił do sprawdzonej konwencji napięcia, humoru i romansu. Północ, północny zachód nominowany był w trzech kategoriach do nagrody Akademii Filmowej i odniósł sukces komercyjny, przynosząc w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochód w wysokości ponad 13 milionów dolarów.

8 czerwca[edytuj kod]

Teodor Peterek (ur. 7 listopada 1910 w Świętochłowicach, zm. 12 stycznia 1969 w Słupcu) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1931–1938. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936 roku. Dwukrotny król strzelców rozgrywek I ligi. Z dorobkiem 157 bramek członek Klubu 100. Karierę piłkarską rozpoczynał w 1925 roku w juniorach Śląsku Świętochłowice, skąd po dwóch latach przeniósł się do młodzieżowej drużyny Ruchu Chorzów. W 1928 roku został włączony do seniorów Ruchu, w którym występował do wybuchu II wojny światowej i zdobył z nim w tym czasie pięciokrotnie mistrzostwo Polski. W latach 1939–1941 grał w powołanym przez władze okupacyjne Bismarckhütter Sport Vereinigung. W czasie wojny został wcielony do Wehrmachtu, a następnie trafił do Polskich Sił Zbrojnych. Po wojnie był zawodnikiem francuskiego klubu St. Avon i do 1948 roku ponownie Ruchu Chorzów. Po zakończeniu kariery piłkarskiej był trenerem Zagłębia Dąbrowa Górnicza, Górnika Radlin, Ruchu Chorzów, Calisii Kalisz, Stilonu Gorzów Wielkopolski, MKS–u Orzesze oraz Górnika Słupiec.

9 czerwca[edytuj kod]

Beyond Good & Evil – komputerowa przygodowa gra akcji z 2003 roku, wyprodukowana i opublikowana przez Ubisoft na konsole PlayStation 2, Xbox, GameCube oraz komputery osobiste. Jej fabuła koncentruje się na przygodach Jade, biegłej w sztukach walki dziennikarki śledczej, która współpracuje z ruchem oporu, by odkryć sięgający całej planety spisek Obcych. Gracz kontroluje Jade oraz jej sojuszników, rozwiązując zagadki, walcząc z wrogami oraz zbierając dowody w postaci zdjęć fotograficznych. Michel Ancel, twórca serii Rayman, planował, iż Beyond Good & Evil będzie pierwszą częścią trylogii. Gra została wyprodukowana przez 30 pracowników Ubisoft Pictures pod kryptonimem Project BG&E, a jej proces produkcji trwał ponad trzy lata. Podczas targów Electronic Entertainment Expo w 2002 roku gra została przyjęta negatywnie, co sprowokowało deweloperów, aby zmienić część mechaniki gry, w tym projekt postaci Jade. Ancel próbował także dostosować proces produkcji tak, aby gra była atrakcyjna dla potencjalnych konsumentów. Beyond Good & Evil spotkała się z powszechnym uznaniem. Krytycy gry chwalili jakość animacji, świat przedstawiony, fabułę oraz design, lecz krytykowali występujące w dziele Ancela problemy techniczne i system walki.

10 czerwca[edytuj kod]

I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – najstarsze państwowe liceum w Poznaniu, nazywane również Marcinkiem. Zajmuje neogotycki budynek przy ul. Bukowskiej 16, wzniesiony w latach 1901–1903 dla niemieckiego Królewskiego Gimnazjum im. Augusty Wiktorii, którego powołanie miało służyć germanizacji terenów Wielkopolski. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 maja 1919 roku przemianowano je na polskie Państwowe Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego. W czasie II wojny światowej budynek zajmowały szpitale wojskowe, kolejno: niemiecki i radziecki. Z tego względu szkoła odzyskała swój gmach dopiero z końcem 1945 roku, choć lekcje wznowiono w innych budynkach jeszcze przed wyzwoleniem miasta. W latach 60. szkołę stowarzyszono w UNESCO i rozpoczęto w niej rozszerzone nauczanie języka francuskiego, od 1991 roku prowadzone przez sekcję dwujęzyczną. Od początku istnienia polskiej instytucji funkcjonuje przy niej szczep harcerski „Błękitna Czternastka”, a od 1989 roku również, pełniące funkcję pomocniczą Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego.

11 czerwca[edytuj kod]

ORP Generał Sikorski – polski rzeczny statek sztabowy i okręt obrony przeciwlotniczej, dawny rosyjski parowiec Pieriewał. Służył w Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej od marca 1920 roku do września 1939 roku. Nazwę otrzymał na cześć ówczesnego pułkownika Władysława Sikorskiego, dowódcy 9. Dywizji Piechoty, której działania w marcu 1920 roku doprowadziły do przejęcia Pieriewała i innych jednostek pływających Dnieprzańskiej Flotylli Wojennej. W ciągu swojej służby pod polską banderą był dwukrotnie samozatapiany: w lipcu 1920 roku i we wrześniu 1939 roku. Wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą Bug. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju. Liczebność załogi jednostki była zmienna: najczęściej składała się z 19 oficerów, podoficerów i marynarzy.

12 czerwca[edytuj kod]

Ulica Edwarda Abramowskiego w Łodzi – ulica w południowo-zachodniej części Śródmieścia Łodzi w obszarze SIM Centrum, o długości około 0,5 km, biegnąca prawie równoleżnikowo od skrzyżowania z ul. Henryka Sienkiewicza do ul. Jana Kilińskiego. Ulica została wytyczona na początku ostatniej dekady XIX wieku. Na całej jej długości obowiązuje od października 1974 roku ruch jednokierunkowy – od ul. Jana Kilińskiego w kierunku ul. Henryka Sienkiewicza, czyli odwrotnym do kierunku numeracji posesji. Stanowi początkowy odcinek drogi powiatowej nr 1100E, prowadzącej dalej ulicami Brzeźną, Henryka Sienkiewicza i Radwańską do skrzyżowania z ulicami Inżynierską i Parkową. Patronem ulicy jest lewicowy psycholog i socjolog Edward Abramowski. Ulica w całości znajduje się w obrębie działalności duszpasterskiej rzymskokatolickiej parafii Archikatedralnej Świętego Stanisława Kostki.

13 czerwca[edytuj kod]

Wełnianka wąskolistna – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Rośnie na różnego rodzaju mokradłach w strefie arktycznej i umiarkowanej półkuli północnej. Roślina opisywana była jako dość pospolita na terenie Polski, ale w ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się spadek liczby stanowisk i wyraźny ubytek liczebności osobników na stanowiskach. Roślina wymaga wysokiej wilgotności i zanika z powodu odwodnień mokradeł. Efektowny i charakterystyczny puch na owocach ułatwia ich rozsiewanie. Roślina ma ograniczone znaczenie użytkowe – spożywana jest jako jadalna w Arktyce, lokalnie bywała wykorzystywana w ziołolecznictwie. Puch stosowano m.in. do wyrobu knotów do świec i napełniania poduszek – jest jednak zbyt kruchy by roślina mogła być wykorzystana jako włóknodajna. Gatunek w skali globalnej nie jest uznawany za zagrożony – ze względu na rozległy zasięg i znaczne zasoby na Czerwonej liście IUCN ma status gatunku najmniejszej troski.

14 czerwca[edytuj kod]

Północ, północny zachód – amerykański sensacyjny dreszczowiec szpiegowski z 1959 roku w reżyserii Alfreda Hitchcocka i według scenariusza Ernesta Lehmana. Inspiracją dla fabuły filmu była autentyczna historia z okresu II wojny światowej. W rolach głównych wystąpili Cary Grant, Eva Marie Saint i James Mason. Akcja filmu koncentruje się na Rogerze O. Thornhillu, niewinnie ściganym przez grupę szpiegów kierowniku agencji reklamowej, którzy omyłkowo biorą go za osobę z kręgu agencji rządowej. Po zaniechaniu pomysłu ekranizacji powieści Tajemnica „Mary Deare”, Hitchcock zgodził się wyreżyserować nowy film dla studia Metro-Goldwyn-Mayer, którego kierownictwu spodobał się pomysł na fabułę. Reżyser podpisał kontrakt, uzyskując pełną niezależność w działaniu. Po premierze film otrzymał w większości pozytywne recenzje ze strony krytyków, którzy podkreślali, że po ryzykownych eksperymentach w Zawrocie głowy Hitchcock powrócił do sprawdzonej konwencji napięcia, humoru i romansu. Północ, północny zachód nominowany był w trzech kategoriach do nagrody Akademii Filmowej i odniósł sukces komercyjny, przynosząc w samych tylko Stanach Zjednoczonych dochód w wysokości ponad 13 milionów dolarów.

15 czerwca[edytuj kod]

Teodor Peterek (ur. 7 listopada 1910 w Świętochłowicach, zm. 12 stycznia 1969 w Słupcu) – polski piłkarz, reprezentant Polski w latach 1931–1938. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936 roku. Dwukrotny król strzelców rozgrywek I ligi. Z dorobkiem 157 bramek członek Klubu 100. Karierę piłkarską rozpoczynał w 1925 roku w juniorach Śląsku Świętochłowice, skąd po dwóch latach przeniósł się do młodzieżowej drużyny Ruchu Chorzów. W 1928 roku został włączony do seniorów Ruchu, w którym występował do wybuchu II wojny światowej i zdobył z nim w tym czasie pięciokrotnie mistrzostwo Polski. W latach 1939–1941 grał w powołanym przez władze okupacyjne Bismarckhütter Sport Vereinigung. W czasie wojny został wcielony do Wehrmachtu, a następnie trafił do Polskich Sił Zbrojnych. Po wojnie był zawodnikiem francuskiego klubu St. Avon i do 1948 roku ponownie Ruchu Chorzów. Po zakończeniu kariery piłkarskiej był trenerem Zagłębia Dąbrowa Górnicza, Górnika Radlin, Ruchu Chorzów, Calisii Kalisz, Stilonu Gorzów Wielkopolski, MKS–u Orzesze oraz Górnika Słupiec.

16 czerwca[edytuj kod]

Beyond Good & Evil – komputerowa przygodowa gra akcji z 2003 roku, wyprodukowana i opublikowana przez Ubisoft na konsole PlayStation 2, Xbox, GameCube oraz komputery osobiste. Jej fabuła koncentruje się na przygodach Jade, biegłej w sztukach walki dziennikarki śledczej, która współpracuje z ruchem oporu, by odkryć sięgający całej planety spisek Obcych. Gracz kontroluje Jade oraz jej sojuszników, rozwiązując zagadki, walcząc z wrogami oraz zbierając dowody w postaci zdjęć fotograficznych. Michel Ancel, twórca serii Rayman, planował, iż Beyond Good & Evil będzie pierwszą częścią trylogii. Gra została wyprodukowana przez 30 pracowników Ubisoft Pictures pod kryptonimem Project BG&E, a jej proces produkcji trwał ponad trzy lata. Podczas targów Electronic Entertainment Expo w 2002 roku gra została przyjęta negatywnie, co sprowokowało deweloperów, aby zmienić część mechaniki gry, w tym projekt postaci Jade. Ancel próbował także dostosować proces produkcji tak, aby gra była atrakcyjna dla potencjalnych konsumentów. Beyond Good & Evil spotkała się z powszechnym uznaniem. Krytycy gry chwalili jakość animacji, świat przedstawiony, fabułę oraz design, lecz krytykowali występujące w dziele Ancela problemy techniczne i system walki.

17 czerwca[edytuj kod]

I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – najstarsze państwowe liceum w Poznaniu, nazywane również Marcinkiem. Zajmuje neogotycki budynek przy ul. Bukowskiej 16, wzniesiony w latach 1901–1903 dla niemieckiego Królewskiego Gimnazjum im. Augusty Wiktorii, którego powołanie miało służyć germanizacji terenów Wielkopolski. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 maja 1919 roku przemianowano je na polskie Państwowe Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego. W czasie II wojny światowej budynek zajmowały szpitale wojskowe, kolejno: niemiecki i radziecki. Z tego względu szkoła odzyskała swój gmach dopiero z końcem 1945 roku, choć lekcje wznowiono w innych budynkach jeszcze przed wyzwoleniem miasta. W latach 60. szkołę stowarzyszono w UNESCO i rozpoczęto w niej rozszerzone nauczanie języka francuskiego, od 1991 roku prowadzone przez sekcję dwujęzyczną. Od początku istnienia polskiej instytucji funkcjonuje przy niej szczep harcerski „Błękitna Czternastka”, a od 1989 roku również, pełniące funkcję pomocniczą Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego.

18 czerwca[edytuj kod]

ORP Generał Sikorski – polski rzeczny statek sztabowy i okręt obrony przeciwlotniczej, dawny rosyjski parowiec Pieriewał. Służył w Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej od marca 1920 roku do września 1939 roku. Nazwę otrzymał na cześć ówczesnego pułkownika Władysława Sikorskiego, dowódcy 9. Dywizji Piechoty, której działania w marcu 1920 roku doprowadziły do przejęcia Pieriewała i innych jednostek pływających Dnieprzańskiej Flotylli Wojennej. W ciągu swojej służby pod polską banderą był dwukrotnie samozatapiany: w lipcu 1920 roku i we wrześniu 1939 roku. Wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą Bug. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju. Liczebność załogi jednostki była zmienna: najczęściej składała się z 19 oficerów, podoficerów i marynarzy.

19 czerwca[edytuj kod]

Wesele – polski dramat filmowy z 1972 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, będący ekranizacją dramatu Stanisława Wyspiańskiego pod tym samym tytułem. Bohaterami Wesela są przedstawiciele inteligencji i chłopstwa, którzy przybywają do bronowickiej chałupy, by świętować z okazji ślubu inteligenta Pana Młodego oraz chłopki Panny Młodej. Tytułowe wesele zakłócają przybywające na uroczystość zjawy, których obecność staje się okazją do refleksji nad historią polskiego społeczeństwa i jego perspektywami na przyszłość. Wajda, ekranizując Wesele, skondensował akcję utworu do wnętrza chałupy, w której dynamiczne sekwencje tańca nakręcił Witold Sobociński. Jakkolwiek adaptacja dramatu Wyspiańskiego posługiwała się kostiumem historycznym, jej przesłanie zostało poddane aktualizacji; przykładowo, postać Wernyhory została ucharakteryzowana na Józefa Piłsudskiego. Filmowe Wesele, spotkawszy się w kraju ze skrajnie zróżnicowanymi recenzjami, zostało ciepło przyjęte za granicą, zdobywając Srebrną Muszlę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián.

20 czerwca[edytuj kod]

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (łac. Sollemnitas Sanctissimi Corporis et Sanguinis Christi) – w Kościele katolickim uroczystość liturgiczna dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, obchodzona jest w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego, a we Włoszech w niedzielę po uroczystości Trójcy Świętej. Jest świętem nakazanym. Po raz pierwszy uroczystość obchodzona była w Leodium (Liège) w 1246 roku, a w 1317 roku ustanowiona jako święto dla całego Kościoła zachodniego. W Polsce zostało wprowadzone przez biskupa Nankiera na synodzie w Krakowie w 1320 roku. W Kościele unickim święto zostało wprowadzone na synodzie zamojskim w 1720 roku. Zewnętrzną formę święta stanowią procesje prowadzone do czterech ołtarzy. Procesyjnie przenoszona jest monstrancja z Najświętszym Sakramentem, którą na zakończenie udzielane jest uroczyste błogosławieństwo.

21 czerwca[edytuj kod]

Carcharhinus leiodon – gatunek dużej drapieżnej ryby chrzęstoszkieletowej z rodziny żarłaczowatych. Występuje w północno-zachodnich wodach Morza Arabskiego, w Zatoce Perskiej oraz Zatoce Adeńskiej. Preferuje płytkie wody przybrzeżne o głębokości nie przekraczającej 30-40 metrów. Posiada dobrze zbudowany wrzecionowaty korpus oraz wydłużoną stosunkowo szeroką głowę o tępo zakończonym pysku z małym U-kształtnym otworem gębowym. Podobnie jak sympatryczny C. amblyrhynchoides posiada charakterystyczne ciemniejsze końcówki każdej z płetw. Zaobserwowano u tego gatunku nienaturalne deformacje płetw, których przyczyną może być chów wsobny lub zanieczyszczenie środowiska. Dorosłe samice mogą osiągać 1,65 m długości. Podobnie jak inne żarłaczowate, jest żyworodny. Kopulacja odbywa się za pomocną pterygopodium, narządu płciowego samca. Samica rodzi od 4 do 6 młodych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała w 2005 roku, że C. leiodon jest gatunkiem narażonym na wyginięcie, choć część późniejszych autorów wskazuje, że dane te są nieaktualne i wymagają dokładniejszych badań.

22 czerwca[edytuj kod]

Pesa 218M – rodzina dwuczłonowych normalnotorowych spalinowych zespołów trakcyjnych produkowanych przez zakłady Pesa w latach 2005–2015. Budowanie dwuczłonowych i trójczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych Pesa planowała już w 2001 roku, kiedy w jej zakładach powstał pierwszy jednoczłonowy pojazd spalinowy – Pesa 214M. W wersji dwuwagonowej dodatkowy człon miał być doczepnym, bądź silnikowym. Każdy człon miał poruszać się na dwóch własnych dwuosiowych wózkach. Planowany dwuczłonowiec miał mieć oznaczenie 217M. Ostatecznie Pesa zdecydowała się na nieco inną konstrukcję i w 2005 roku rozpoczęła produkcję rodziny 218M. Powstał tylko jeden, jednosilnikowy egzemplarz właściwego 218M, a pozostałe, dwusilnikowe, zostały oznaczone jako podtypy 218Ma-218Md. Wyprodukowano w sumie 76 sztuk, które eksploatowane są przez Arrivę (6 sztuk), Koleje Dolnośląskie (9 sztuk), Koleje Wielkopolskie (13 sztuk), Przewozy Regionalne (45 sztuk) i PKP Szybką Kolej Miejską w Trójmieście (3 sztuki).

23 czerwca[edytuj kod]

Kodeks 0171 – wczesny grecki rękopis Nowego Testamentu, spisany w formie kodeksu na pergaminie. Paleograficznie datowany jest na III lub IV wiek. Kodeks powstał w czasach, gdy pergamin był rzadko stosowany jako materiał piśmienny, dominował papirus. Na ogół uważa się, że powstał w Egipcie. Zachowały się trzy niewielkie fragmenty Ewangelii Mateusza i Ewangelii Łukasza. Pomimo iż przetrwały niewielkie partie kodeksu, brakuje w nich trzech wierszy ewangelicznych. Tekst rękopisu ma charakter parafrazy, jest cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Grecki tekst rękopisu jest zgodny z zachodnią tradycją tekstualną. Kurt Aland określił go jako „parafrazowany”, uznał go za prekursora Kodeksu Bezy i zaklasyfikował do kategorii IV. Zachowane fragmenty rękopisu przechowywane są w Biblioteka Laurenziana we Florencji, oraz w Staatliche Museen zu Berlin w Berlinie.

24 czerwca[edytuj kod]

I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu – najstarsze państwowe liceum w Poznaniu, nazywane również Marcinkiem. Zajmuje neogotycki budynek przy ul. Bukowskiej 16, wzniesiony w latach 1901–1903 dla niemieckiego Królewskiego Gimnazjum im. Augusty Wiktorii, którego powołanie miało służyć germanizacji terenów Wielkopolski. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 1 maja 1919 roku przemianowano je na polskie Państwowe Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego. W czasie II wojny światowej budynek zajmowały szpitale wojskowe, kolejno: niemiecki i radziecki. Z tego względu szkoła odzyskała swój gmach dopiero z końcem 1945 roku, choć lekcje wznowiono w innych budynkach jeszcze przed wyzwoleniem miasta. W latach 60. szkołę stowarzyszono w UNESCO i rozpoczęto w niej rozszerzone nauczanie języka francuskiego, od 1991 roku prowadzone przez sekcję dwujęzyczną. Od początku istnienia polskiej instytucji funkcjonuje przy niej szczep harcerski „Błękitna Czternastka”, a od 1989 roku również, pełniące funkcję pomocniczą Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego.

25 czerwca[edytuj kod]

ORP Generał Sikorski – polski rzeczny statek sztabowy i okręt obrony przeciwlotniczej, dawny rosyjski parowiec Pieriewał. Służył w Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej od marca 1920 roku do września 1939 roku. Nazwę otrzymał na cześć ówczesnego pułkownika Władysława Sikorskiego, dowódcy 9. Dywizji Piechoty, której działania w marcu 1920 roku doprowadziły do przejęcia Pieriewała i innych jednostek pływających Dnieprzańskiej Flotylli Wojennej. W ciągu swojej służby pod polską banderą był dwukrotnie samozatapiany: w lipcu 1920 roku i we wrześniu 1939 roku. Wydobyty przez Rosjan, został wcielony do Flotylli Dnieprzańskiej pod nazwą Bug. Jednostka została zatopiona w lipcu 1941 roku na Dunaju. Liczebność załogi jednostki była zmienna: najczęściej składała się z 19 oficerów, podoficerów i marynarzy.

26 czerwca[edytuj kod]

Wesele – polski dramat filmowy z 1972 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, będący ekranizacją dramatu Stanisława Wyspiańskiego pod tym samym tytułem. Bohaterami Wesela są przedstawiciele inteligencji i chłopstwa, którzy przybywają do bronowickiej chałupy, by świętować z okazji ślubu inteligenta Pana Młodego oraz chłopki Panny Młodej. Tytułowe wesele zakłócają przybywające na uroczystość zjawy, których obecność staje się okazją do refleksji nad historią polskiego społeczeństwa i jego perspektywami na przyszłość. Wajda, ekranizując Wesele, skondensował akcję utworu do wnętrza chałupy, w której dynamiczne sekwencje tańca nakręcił Witold Sobociński. Jakkolwiek adaptacja dramatu Wyspiańskiego posługiwała się kostiumem historycznym, jej przesłanie zostało poddane aktualizacji; przykładowo, postać Wernyhory została ucharakteryzowana na Józefa Piłsudskiego. Filmowe Wesele, spotkawszy się w kraju ze skrajnie zróżnicowanymi recenzjami, zostało ciepło przyjęte za granicą, zdobywając Srebrną Muszlę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián.

27 czerwca[edytuj kod]

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (łac. Sollemnitas Sanctissimi Corporis et Sanguinis Christi) – w Kościele katolickim uroczystość liturgiczna dla uczczenia Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, obchodzona jest w czwartek po oktawie Zesłania Ducha Świętego, a we Włoszech w niedzielę po uroczystości Trójcy Świętej. Jest świętem nakazanym. Po raz pierwszy uroczystość obchodzona była w Leodium (Liège) w 1246 roku, a w 1317 roku ustanowiona jako święto dla całego Kościoła zachodniego. W Polsce zostało wprowadzone przez biskupa Nankiera na synodzie w Krakowie w 1320 roku. W Kościele unickim święto zostało wprowadzone na synodzie zamojskim w 1720 roku. Zewnętrzną formę święta stanowią procesje prowadzone do czterech ołtarzy. Procesyjnie przenoszona jest monstrancja z Najświętszym Sakramentem, którą na zakończenie udzielane jest uroczyste błogosławieństwo.

28 czerwca[edytuj kod]

Carcharhinus leiodon – gatunek dużej drapieżnej ryby chrzęstoszkieletowej z rodziny żarłaczowatych. Występuje w północno-zachodnich wodach Morza Arabskiego, w Zatoce Perskiej oraz Zatoce Adeńskiej. Preferuje płytkie wody przybrzeżne o głębokości nie przekraczającej 30-40 metrów. Posiada dobrze zbudowany wrzecionowaty korpus oraz wydłużoną stosunkowo szeroką głowę o tępo zakończonym pysku z małym U-kształtnym otworem gębowym. Podobnie jak sympatryczny C. amblyrhynchoides posiada charakterystyczne ciemniejsze końcówki każdej z płetw. Zaobserwowano u tego gatunku nienaturalne deformacje płetw, których przyczyną może być chów wsobny lub zanieczyszczenie środowiska. Dorosłe samice mogą osiągać 1,65 m długości. Podobnie jak inne żarłaczowate, jest żyworodny. Kopulacja odbywa się za pomocną pterygopodium, narządu płciowego samca. Samica rodzi od 4 do 6 młodych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznała w 2005 roku, że C. leiodon jest gatunkiem narażonym na wyginięcie, choć część późniejszych autorów wskazuje, że dane te są nieaktualne i wymagają dokładniejszych badań.

29 czerwca[edytuj kod]

Pesa 218M – rodzina dwuczłonowych normalnotorowych spalinowych zespołów trakcyjnych produkowanych przez zakłady Pesa w latach 2005–2015. Budowanie dwuczłonowych i trójczłonowych spalinowych zespołów trakcyjnych Pesa planowała już w 2001 roku, kiedy w jej zakładach powstał pierwszy jednoczłonowy pojazd spalinowy – Pesa 214M. W wersji dwuwagonowej dodatkowy człon miał być doczepnym, bądź silnikowym. Każdy człon miał poruszać się na dwóch własnych dwuosiowych wózkach. Planowany dwuczłonowiec miał mieć oznaczenie 217M. Ostatecznie Pesa zdecydowała się na nieco inną konstrukcję i w 2005 roku rozpoczęła produkcję rodziny 218M. Powstał tylko jeden, jednosilnikowy egzemplarz właściwego 218M, a pozostałe, dwusilnikowe, zostały oznaczone jako podtypy 218Ma-218Md. Wyprodukowano w sumie 76 sztuk, które eksploatowane są przez Arrivę (6 sztuk), Koleje Dolnośląskie (9 sztuk), Koleje Wielkopolskie (13 sztuk), Przewozy Regionalne (45 sztuk) i PKP Szybką Kolej Miejską w Trójmieście (3 sztuki).

30 czerwca[edytuj kod]

Kodeks 0171 – wczesny grecki rękopis Nowego Testamentu, spisany w formie kodeksu na pergaminie. Paleograficznie datowany jest na III lub IV wiek. Kodeks powstał w czasach, gdy pergamin był rzadko stosowany jako materiał piśmienny, dominował papirus. Na ogół uważa się, że powstał w Egipcie. Zachowały się trzy niewielkie fragmenty Ewangelii Mateusza i Ewangelii Łukasza. Pomimo iż przetrwały niewielkie partie kodeksu, brakuje w nich trzech wierszy ewangelicznych. Tekst rękopisu ma charakter parafrazy, jest cytowany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu. Grecki tekst rękopisu jest zgodny z zachodnią tradycją tekstualną. Kurt Aland określił go jako „parafrazowany”, uznał go za prekursora Kodeksu Bezy i zaklasyfikował do kategorii IV. Zachowane fragmenty rękopisu przechowywane są w Biblioteka Laurenziana we Florencji, oraz w Staatliche Museen zu Berlin w Berlinie.