Jelito ślepe

Jelito ślepe, kątnica (łac. cecum, caecum) – część przewodu pokarmowego niektórych kręgowców^[1].

Płazy i gady

Niewielkie jelito ślepe występuje u niektórych płazów i gadów. Zlokalizowane jest ono u nich na pograniczu jelita cienkiego i jelita grubego. Może być parzyste^[1].

Ptaki

U ptaków jelito to jest podwójne i symetryczne. Zarówno jelito ślepe prawe (cecum dextrum) jak i jelito ślepe lewe (cecum sinsitrum) zbudowane są z wierzchołka (apex ceci), trzonu (corpus ceci) i podstawy (basis ceci). Oba jelita uchodzą osobno na pograniczu jelita biodrowego i grubego przez ostium ceci, a u strusi wspólnym ujściem. U kur i ptaków pływających w miejscu ujścia jelit ślepych tworzą się zastawki biodrowo-odbytnicze. Błona śluzowa tych jelit zawiera skupiska tkanki limfoidalnej^[2].

Jelita ślepe nie występują u papug, a u gołębi są bardzo krótkie (2 do 7 mm)^[2].

Ssaki

Jelito ślepe występuje również u ssaków, u których stanowi jednak część jelita grubego^[1].

U człowieka jest to pierwszy odcinek jelita grubego. Jelito ślepe leży w prawej okolicy biodrowej. Jest ono od jelita cienkiego oddzielone zastawką krętniczo-kątniczą. Od jelita ślepego odchodzi wyrostek robaczkowy. Jelito ślepe przechodzi w okrężnicę wstępującą, która pod wątrobą zagina się i biegnie mniej więcej poziomo w stronę lewą (na ilustracji w prawo) jako okrężnica poprzeczna; ta z kolei w lewym podżebrzu, pod śledzioną, znowu się zagina i biegnie w dół jako okrężnica zstępująca. Wreszcie przechodzi w okrężnicę esowatą. Jest unaczynione przez tętnicę krętniczo-okrężniczą odchodzącą od tętnicy krezkowej górnej.

Nazwą "ślepa kiszka" określa się potocznie (i błędnie) także wyrostek robaczkowy lub zapalenie wyrostka robaczkowego. Wynika to z faktu, iż w przeszłości sądzono, że proces chorobowy obejmował kątnicę i stan ten nazywano zapaleniem "ślepej kiszki".

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Henryk Szarski: Przewód pokarmowy. W: H. Szarski: Anatomia porównawcza kręgowców. Warszawa: PWN, 1976, s. 549.
↑ ^a ^b Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt, t. 3 Gruczoły dokrewne, układ nerwowy, narządy zmysłów, powłoka wspólna i anatomia ptaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 376-378.

Bibliografia

Youngson R., Collins; Słownik Encyklopedyczny; Medycyna, RTW, 1997 ISBN 83-86822-53-8

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[Szarski-1] Henryk Szarski: Przewód pokarmowy. W: H. Szarski: Anatomia porównawcza kręgowców. Warszawa: PWN, 1976, s. 549.

[Kobryn&Kobrynczuk-2] Henryk Kobryń, Franciszek Kobryńczuk: Anatomia zwierząt, t. 3 Gruczoły dokrewne, układ nerwowy, narządy zmysłów, powłoka wspólna i anatomia ptaków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 376-378.

[1]

[2]

Przewód pokarmowy	jama ustna gardło przełyk żołądek wpust odźwiernik jelito cienkie dwunastnica jelito czcze jelito kręte jelito grube wyrostek robaczkowy jelito ślepe okrężnica wstępująca poprzeczna zstępująca esowata odbytnica odbyt
Gruczoły trawienne, narządy towarzyszące	ślinianki wątroba trzustka drogi żółciowe pęcherzyk żółciowy