1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany
| |||
| Dane podstawowe | |||
| Emitent | |||
|---|---|---|---|
| Nominał |
1 złoty | ||
| Rocznik |
1928 | ||
| Emisja | |||
| Mennica |
Mennica Państwowa | ||
| Nakład | |||
| Projektant | |||
| Opis fizyczny | |||
| Masa | |||
| Średnica |
25 mm | ||
| Materiał | |||
| Rant |
gładki | ||
| Stempel | |||
| Uwagi |
moneta próbna kolekcjonerska | ||
1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany – moneta próbna okresu złotowego II Rzeczypospolitej wybita według projektu Józefa Aumillera z datą roczną 1928[1].
Moneta należy do serii czterech próbnych złotówek z 1928 r. zaprojektowanych przez Józefa Aumillera, z których żadna nie stała się wzorem dla wprowadzonej w 1929 r. monety niklowej o tym nominale[2][3].
Na monecie nie ma napisu „PRÓBA”, a znak mennicy umieszczony jest na rewersie[1].
Rys historyczny[edytuj | edytuj kod]
Jako element reformy walutowej Władysława Grabskiego rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 20 stycznia 1924 r., znowelizowanym w kwietniu tego samego roku, wprowadzono między innymi srebrną (próby 750) monetę jednozłotową, o masie 5 gramów i średnicy 23 mm, której wzór został ustalony rozporządzeniem Ministra Skarbu z 26 maja 1924 r. razem z wzorami pozostałych planowanych do wprowadzenia do obiegu nominałów monet od 1 grosza do 100 złotych[4].
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 5 listopada 1927 r. zmieniono system monetarny, zastępując między innymi srebrną monetę jednozłotową odpowiednikiem w niklu o parametrach: masa – 7 gramów, średnica – 25 mm[5].
Cztery projekty wzoru niklowej złotówki przygotował kierownik artystyczny Mennicy Państwowej – Józef Aumiller, który prowadził również dział medalierski. Monety te miały identyczny rysunek awersu z datą 1928, z rysunkiem godła zgodnym z zaprojektowanym przez Zygmunta Kamińskiego i wprowadzonym w grudniu 1927 r. (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980)[3][5].
Rewersy Aumillera miały tradycyjną kompozycję. W centralnej części umieszczony został nominał otoczony jednym z czterech wieńców[3]:
- zbożowym,
- dębowym,
- kwiatowym przewiązanym u dołu,
- kwiatowym nieprzewiązanym u dołu.
Projekty te nie znalazły uznania. W rozpisanym konkursie wybrano do realizacji projekt M.Kotarbińskiego, w którym nominał otoczony był ornamentem geometrycznym w stylu art déco[6].
Awers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie znajduje się godło – orzeł w koronie według wzoru z grudnia 1927 r., dookoła w otoku napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, na samym dole rok – 1928, po obydwu stronach którego umieszczono spłaszczone gwiazdy sześcioramienne[7][1].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
Rysunek rewersu to nominał „1" otoczony wieńcem z liści i owoców przewiązanym u dołu, poniżej otokowo napis „ZŁOTY”, za którym znajduje się herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie[7][1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Monetę wybito w Mennicy Państwowej, z rantem gładkim, na krążku o średnicy 25 mm w[1]:
Istnieje drugi projekt Józefa Aumillera rewersu z wieńcem złożonym z kwiatów i owoców – nieprzewiązanym u dołu[8].
Pod koniec drugiego dziesięciolecia XXI w. ze znanych monet II Rzeczypospolitej złotówka z wieńcem kwiatowym przewiązanym z 1928 r. jest[9]:
- jednym z czterech wzorów próbnych złotówek z wieńcami przygotowanych przez Józefa Aumillera w 1928 r.,
- jedną z dziewięciu złotówek, obok:
- obiegowej złotówki wzoru 1924 – projektu Tadeusza Breyera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec zbożowy – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec dębowy – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – również projektu Józefa Aumillera,
- próbnej 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – awers projektu M.Kotarbińskiego, rewers projektu Józefa Aumillera,
- obiegowej złotówki z 1929 – projektu M.Kotarbińskiego.
- wersji próbnej o średnicy 20 mm obiegowej złotówki 1929 z napisem „PRÓBA” – projektu M. Kotarbińskiego.
- próbnej 1 złoty 1932 Polonia – projektu Antoniego Madeyskiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- monety próbne II Rzeczypospolitej
- 1 złoty 1928 Wieniec zbożowy
- 1 złoty 1928 Wieniec dębowy
- 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
- 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
- 1 złoty 1929
- 1 złoty 1932 Polonia
- złotówki II Rzeczypospolitej
- 1 złoty
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 124–125, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 116–126, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ a b c Mennica Polska S.A., Blister: Złotówki okresu międzywojennego, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa, s. 5–6.
- ↑ Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 150, 230, ISBN 83-912223-4-9.
- ↑ a b Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 157, ISBN 83-912223-4-9.
- ↑ Mennica Polska S.A., Blister: Złotówki okresu międzywojennego, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa, s. 6.
- ↑ a b Czesław Kamiński, Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1975, wyd. IV poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 69–70.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 126–129, ISBN 978-83-87355-65-4.
- ↑ Janusz Parchimowicz, Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 16–60, 64–278, ISBN 978-83-87355-65-4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Parchimowicz Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, Nefryt, Szczecin, wydanie I, ISBN 978-83-87355-65-4