Aerotec T-23 Uirapuru
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Aerotec SA Industria Aeronáutica w São José dos Campos |
| Konstruktor |
Jose Carlos de Souza Kris i Carlos Conealves. |
| Typ |
samolot szkolny |
| Konstrukcja |
dolnopłat o konstrukcji metalowej |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
2 czerwca 1965 (26 lutego 1981)[a]. |
| Lata produkcji |
1968 – 1978 (1979 – 1986)[a] |
| Liczba egz. |
155 (7)[a] |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik rzędowy, 4-cylindrowy Lycoming O-320-B2B |
| Moc |
160 KM (118 kW) przy 2700 obr./min. |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
8,50 m (9,0 m)[a] |
| Długość |
6,60 m (7,085 m)[a] |
| Wysokość |
2,70 m |
| Powierzchnia nośna |
13,50 m2 (13,77 m2)[a] |
| Masa | |
| Własna |
540 kg (560 kg)[a] |
| Startowa |
840 kg (860 kg)[a] |
| Zapas paliwa |
140 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
227 km/h (238 km/h)[a] |
| Prędkość przelotowa |
185 km/h (195 km/h)[a] |
| Prędkość minimalna |
72 km/h |
| Prędkość ekonomiczna |
164 km/h (174 km/h)[a] |
| Prędkość wznoszenia |
4,25 m/s (4,60 m/s)[a] |
| Pułap |
4500 m |
| Zasięg |
800 km |
| Długotrwałość lotu |
4,5 godz. |
| Rozbieg |
200 m |
| Dobieg |
180 m (160 m)[a] |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
 Brazylia,  Boliwia,  Paragwaj
| |
Aerotec T-23 Uirapuru (oznaczenie wojskowe); Aerotec Uirapuru A122 (oznaczenie fabryczne) – brazylijski samolot szkolno-treningowy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W połowie lat sześćdziesiątych brazylijska wytwórnia lotnicza Aerotec SA Industria Aeronáutica z São José dos Campos z własnej inicjatywy opracowała samolot szkolny przeznaczony do wstępnego szkolenia pilotów. Pierwszy prototyp oznaczono jako Aerotec Uirapuru A122, w którym zastosowano silnik o mocy 147 KM (108 kW) został oblatany 2 czerwca 1965 roku. Następnie wyprodukowano kolejne drugi prototyp w którym zastosowano silnik o mocy 152 KM (112 kW), a następnie na jego podstawie zbudowano dwa samoloty przedseryjne, które zaprezentowano lotnictwu wojskowemu.
Ostatecznie lotnictwo brazylijskie zamówiło początkowo 30 samolotów tego typu, choć z mocniejszym silnikiem o mocy 160 KM (118 kW), a potem jeszcze 70 kolejnych. W lotnictwie wojskowym zostały one oznaczone jako T-23 „Uirapuru”. Oprócz wojskowego lotnictwa brazylijskiego, samoloty tego typu zakupiło także lotnictwo wojskowe Boliwii – 18 sztuk i Paragwaju – 8 sztuk. Samolot budowany był także dla aeroklubów, różnił się od wersji wojskowej tylko brakiem możliwości zamontowania w nim karabinów maszynowych. Samoloty przeznaczone dla lotnictwa wojskowego miało oznaczenie A122A, a dla lotnictwa cywilnego A122B.
Produkcja samolotu odbywała się w latach 1968 – 1978 i łącznie wyprodukowano 155 samolotów tej wersji.
Zakończenie produkcji wiązało się z opracowaniem kolejnego wersji tego samolotu. Nowa wersja opracowana w 1979 roku i otrzymała początkowo oznaczenie jako Aerotec „Uirapuru II” A132 (T-132), a później Aerotec Tangará A132. Wersja ta miała dłuższe skrzydła oraz długość kadłuba, polepszoną awionikę w kabinie oraz wzmocnioną konstrukcję kadłubu. Oblot prototypu tej wersji nastąpił 26 lutego 1981 roku i pomimo lepszych osiągów niż wcześniejsza wersja oraz możliwość wykonywanie akrobacji lotniczej brazylijskie lotnictwo wojskowe nie było nim zainteresowanie, wyprodukowano jednie 6 samolotów tej wersji, które sprzedano do Boliwii. Natomiast prototyp został przekazany do aeroklubu w São José dos Campos.
Użycie w lotnictwie[edytuj | edytuj kod]
Samoloty Aerotec T-32 „Uirapuru” zostały wprowadzone do brazylijskiego lotnictwa wojskowego w latach 1968 – 1973. Były one użytkowane w brazylijskiej Akademii Sił Powietrznych do początkowego szkolenia pilotów.
Samoloty tego typu zakupiły również lotnictwo Boliwii w ilości 18 sztuk w roku 1974 oraz lotnictwo Paragwaju w ilości 8 sztuk w 1975 roku. Chęć zakupu 10 sztuk samolotów wraziło lotnictwo Gwatemalii, lecz do ostatecznego zakupu nie doszło. Ponadto lotnictwo boliwijskie zakupiło sześć samolotów w wersji Aerotec Tangará A132 w 1986 roku.
Samoloty w wersji cywilnej zostały wyprodukowane dla aeroklubów w Brazylii, w ilości 25 sztuk. Także część samolotów wojskowych po ich wycofaniu z użytkowania trafiły do brazylijskich aeroklubów.
Opis techniczny[edytuj | edytuj kod]
Samolot szkolny Aerotec T-32 „Uirapuru” oraz jego ulepszona wersja Aerotec Tangará A132 był dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej. Kadłub mieścił zakrytą kabinę, z dwoma miejscami obok siebie dla pilota i instruktora, za siedzeniami umieszczono bagażnik o pojemności 30 kg.
Napęd stanowił silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy chłodzony powietrzem.
Podwozie trójpodporowe, stałe.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Królikiewicz: Współczesne samoloty szkolne. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982, s. 61-62. ISBN 83-206-0254-8.
- Jane’s All the World’s Aircraft 1975-76. London: Jane’s Yearbooks, 1976, s. 12-13. ISBN 0-354-00521-9. (ang.).
- Jane’s All the World’s Aircraft 1982-83. London: Jane’s Yearbooks, 1982, s. 11. ISBN 0-7106-0748-2. (ang.).