Ahmad-i Chani

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ahmad-i Chani
Ilustracja
Data urodzenia

1650

Data śmierci

1707

Narodowość

kurdyjska

Język

kurdyjski

Epoka

Renesans

Ważne dzieła

Mem û Zîn

Ahmad-i Chani, kurd. ئه‌حمه‌د خانی', Ehmedê Xanî (ur. 1650, zm. 1707) – kurdyjski prozaik, poeta, astronom oraz filozof. Nauczał języka kurdyjskiego, przy czym płynnie mówił również po arabsku i persku. W swoich dziełach często opisywał Kurdystan z XVI wieku[1].

Jest autorem arabsko-kurdyjskiego słownika dla dzieci zatytułowanego Nûbihara Biçûkan, który został wydany w 1683 roku. Był to pierwszy w historii słownik języka kurdyjskiego. Jego innym, a jednocześnie najważniejszym, dziełem jest epopeja narodowa zatytułowana Mem û Zîn, napisana na podstawie wielu ustnych przekazów kurdyjskiej literatury oralnej. Owo dzieło opowiada romantyczną historię dziewczyny (Zin) i chłopaka (Mem), którzy nie mogą być razem, pomimo miłości jaką siebie darzą nawzajem[2]. Historia jest niekiedy przyrównywana do Romeo i Julii[3][4].

Chani jest również autorem książki Eqîdeya Îmanê, która jest połączeniem poematu oraz prozy i stanowi próbę wyjaśnienia pięciu filarów islamu[5].

Twórczość[6][edytuj | edytuj kod]

  • Nûbihara Biçûkan
  • Mem û Zîn
  • Eqîdeya Îslamê
  • Erdê Xweda (praca dotycząca astronomii)[4]
  • Dîwana Helbestan
  • Fî Beyanî Erkanî Îslam

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ahmad Khani (1651 - 1707) | Kurdish Academy of Language [online], 1 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01].
  2. MEM-Ê ALAN – Encyclopaedia Iranica [online], 1 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01].
  3. Lokman I. Meho, The Kurds and Kurdistan: A Selective and Annotated Bibliography, Greenwood Press, 1997, s. 296, ISBN 978-0313303975.
  4. a b ŞEMSKİ, AŞİRETİ , ŞEMSKANLILARIN SOY AĞACI VE BÜTÜN AŞİRETLERİN TARİHİ [online], 1 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01].
  5. Ehmedê Xanî ( of ممو زين) [online], 1 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01].
  6. İslam alimi Hâni Kürt açılımına köprü oldu - Timeturk: Haber, Timeturk Haber, HABER, Günün haberleri, yorum, spor, ekonomi, politika, sanat, sinema [online], 1 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-01].