Aleksy Ćwiakowski
Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 sierpnia 1953 |
Poseł I kadencji Sejmu (II RP) | |
Okres |
od 5 listopada 1922 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Aleksy Ćwiakowski[a] ps. „Zawieja” (ur. 5 kwietnia 1895 w Sygontce, zm. 4 sierpnia 1953 w Londynie) − polski działacz niepodległościowy, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, porucznik piechoty Wojska Polskiego, polityk ludowy i monarchistyczny, prawnik, poseł na Sejm RP I kadencji.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 5 kwietnia 1895 we wsi Sygontka pod Janowem w rodzinie chłopskiej jako syn Andrzeja (kandydata do Senatu w 1928) i Katarzyny z domu Ogozy, miał dwoje rodzeństwa. W latach 1905−1914 uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie. Studiował potem prawo na Uniwersytecie Warszawskim, ukończył ten kierunek na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1927−1930 odbył aplikacje sądową i adwokacką[2].
Działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[3], do której wstąpił w 1915 roku[4]. W grudniu 1918 roku wstąpił do wojska, brał udział w walkach w obronie Lwowa i kresów południowo-wschodnich. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Kraków”, a jego oddziałem macierzystym był 5 Pułk Piechoty Legionów[5]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 5201. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[6][7]. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 5 pp Leg. w Wilnie[8], od 1923 do 27 Pułku Piechoty w Częstochowie[9][10], a w 1934 do 22 Pułku Piechoty w Siedlcach[11].
Po demobilizacji został nauczycielem w szkole w Kusiętach i zaangażował się w działalność w chłopskim, radykalnie socjalistycznym PSL „Wyzwolenie”. W 1922 roku został z listy swojej partii wybrany na posła w okręgu częstochowskim[3] (okręg nr 17). W latach 1922−1923 oraz w 1925 roku zasiadał w Zarządzie Głównym ugrupowania, a w 1925 roku był sekretarzem prezydium klubu parlamentarnego PSL „Wyzwolenie” i Jedności Ludowej. Był także prezesem Stowarzyszenia Rolniczo-Handlowego w Częstochowie[4].
Jako poseł długo nie wyróżniał się swoją aktywnością[3]. 31 grudnia 1925 opuścił PSL „Wyzwolenie”[4] i w styczniu 1926 roku założył Monarchistyczną Organizację Włościańską oraz zaczął wydawanie tygodnika „Głos Monarchisty”. Wśród innych organizacji monarchistycznych projekt Ćwiakowskiego został przyjęty pozytywnie, już w lipcu tego samego roku w częstochowskim w lokalu poselskim Aleksego Ćwiakowskiego odbyło się spotkanie przedstawicieli różnych organizacji monarchistycznych, a 8 września zorganizowano na Jasnej Górze zjazd monarchistów z całej Polski, w którym wzięło udział ponad 600 uczestników z całego kraju. Efektem zjazdu było zjednoczenie większości środowisk monarchistów w Monarchistycznej Organizacji Wszechstanowej, której dawano duże szanse w wyborach parlamentarnych. Kosztem szerokiego zjednoczenia było jednak rozmycie propozycji programowych. Nowa organizacja była szykanowana przez autorytarne władze państwowe, jednak nawet bez tego cieszyła się nikłym poparciem i w wyborach zdobyła jedynie 0,5% głosów. Sam Aleksy Ćwiakowski nie wystartował w wyborach, gdyż władze w ramach represji uniemożliwiły mu start, unieważniając listę MOW w okręgu częstochowskim[3].
Po przegranych wyborach wrócił do pracy w szkole oraz skończył studia prawnicze[3]. Po II wojnie światowej wyemigrował do Wielkiej Brytanii[3][4], gdzie zmarł 4 sierpnia 1953 roku[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 13 września 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[12]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie (1922)[2] (po raz pierwszy za działalność w POW[13])
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-09-26]..
- ↑ a b Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2018-12-14].
- ↑ a b c d e f g Jarosław Kapsa: Historie Jarosława Kapsy. Opowieść 39. 2013-07-09. [dostęp 2018-12-14].
- ↑ a b c d Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Jacek Majchrowski (red.). Warszawa: Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, 1994, s. 260. ISBN 83-7066-569-1.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, 586, jako por. Aleksander Aleksy Ćwiakowski ur. 8 kwietnia 1895.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 535.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 474.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 41, jako por. Aleksander Ćwiakowski ur. 8 kwietnia 1895.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 204.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 190.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 25, 454, jako Aleksander Ćwiakowski ur. 8 kwietnia 1895.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238, jako dr Cwiakowski Aleksy Aleksander.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 8 lipca 1922, s. 487, jako por. Cwiekowski Aleksander.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie 22 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 27 Pułku Piechoty (II RP)
- Politycy PSL „Wyzwolenie”
- Polscy monarchiści
- Polscy prawnicy
- Polska emigracja polityczna w Wielkiej Brytanii 1939–1989
- Porucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Posłowie na Sejm I kadencji (1922–1927)
- Posłowie z okręgu Częstochowa (II RP)
- Urodzeni w 1895
- Zmarli w 1953