Andotukan niebieski

Andotukan niebieski
	Andigena hypoglauca
	(Gould, 1833)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzięciołowe
Podrząd	dzięciołowce
Rodzina	tukanowate
Podrodzina	tukany
Rodzaj	Andigena
Gatunek	andotukan niebieski
Synonimy
	Pteroglossus hypoglaucus Gould, 1833;
	Pteroglossus hypoglaucus Gould, 1833;
Podgatunki
	A. h. hypoglauca (Gould, 1833); A. h. lateralis Chapman, 1923;
	A. h. hypoglauca (Gould, 1833); A. h. lateralis Chapman, 1923;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andotukan niebieski^[5] (Andigena hypoglauca) – gatunek średniego ptaka z rodziny tukanowatych (Ramphastidae). Zasiedla Amerykę Południową. Gatunek nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania i środowisko[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się 2 podgatunki, zasiedlają następujące tereny^[2]^[5]^[3]:

andotukan niebieski (A. h. hypoglauca) (Gould, 1833) – od gór centralnej i południowej Kolumbii do wschodniego Ekwadoru
andotukan jasnooki (A. h. lateralis) Chapman, 1923 – Andy we wschodnim Ekwadorze i Peru

Środowiskiem życia andotukanów niebieskich są wilgotne górskie lasy o umiarkowanej temperaturze, także niskie zadrzewienia na obrzeżach oraz zadrzewione wąwozy. Prowadzą nadrzewny tryb życia. Zazwyczaj są spotykane na wysokości 2200–3650 m n.p.m. Pomimo że na podobnej wysokości występuje andotukan czarnodzioby (Andigena nigrirostris), gatunki te nie spotykają się^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

długość ciała: 46–48 cm
masa ciała: 244–370 g

Podane niżej wymiary dotyczą samców:

długość skrzydła: 17–17,8 cm
dł. dzioba: 8,5–10,2 cm
dł. ogona: 15,7–17,5 cm

Nie występuje dymorfizm płciowy, ale samice mają krótsze dzioby. Gatunek ten posiada czarną czapeczkę i kark. Grzbiet jest brązowy, ale ma lekko zielonkawe zabarwienie; natomiast skrzydła mają barwę ciemnozieloną. Dużych rozmiarów dziób, żółty do zielonkawożółtego, na górze jest zabarwiony na czerwono. Pióra na górnej części nóg kasztanowe, a ogon zielony z czerwoną końcówką. Pokrywy nadogonowe są żółte^[6].

Pożywienie[edytuj | edytuj kod]

Pożywienie A. hypoglauca stanowią głównie owoce, w tym jeżyny oraz rośliny z rodzaju Cecropia. Możliwe, że młode nie jedzą tylko pokarmu roślinnego. Szukają pożywienia przy ziemi, parami, pojedynczo albo grupami do 6 osobników; robią to cicho. Mogą zwisać do góry nogami. Czasami włączają się w stada tanagier (Thraupidae), ptaków z rodziny drozdowatych oraz kacykowatych^[6].

Zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Pieśń godową andotukan niebieski wykonuje najdłużej ze wszystkich dzięciołowych – trwa ona 1,75 do 2 sekund. Jest to głośny, powolny, wznoszący się dźwięk, przypominający miauczenie. Powtarza się 24–36 razy w ciągu minuty. Odgłos ostrzegający lub w zachowania agresywnych to ostre 'wek'. Czasem ostrzega także przez kłapanie dziobem.

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Lęgi trwają w Kolumbii od grudnia do lutego, a w Ekwadorze i Peru od czerwca do listopada. Liczba jaj, czas wysiadywania i inne szczegółowe informacje nie są znane. Pisklętami opiekują się oboje rodzice^[6].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2023 roku uznaje andotukana niebieskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Wcześniej, od 1988 był uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Liczebność populacji została oszacowana na 25000-77000. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na utratę siedlisk^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Andigena hypoglauca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Short, L.L. & Kirwan, G.M.: Grey-breasted Mountain-toucan (Andigena hypoglauca). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-11].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Jacamars, puffbirds, toucans, barbets, honeyguides. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-14]. (ang.).
↑ ^a ^b Andigena hypoglauca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ramphastinae Vigors, 1825 - tukany (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-14].
↑ ^a ^b ^c ^d Lisa Naymick: Andigena hypoglauca. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2008. [dostęp 2021-07-14]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Andigena hypoglauca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Short, L.L. & Kirwan, G.M.: Grey-breasted Mountain-toucan (Andigena hypoglauca). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-11].

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Jacamars, puffbirds, toucans, barbets, honeyguides. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-14]. (ang.).

[iucn-4] Andigena hypoglauca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ramphastinae Vigors, 1825 - tukany (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-14].

[adw-6] Lisa Naymick: Andigena hypoglauca. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2008. [dostęp 2021-07-14]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]