Andrzej Pisera

Andrzej Pisera
Państwo działania	Polska
	Profesor doktor habilitowany nauk o Ziemi
	Specjalność: paleontologia
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1986 ; Instytut Paleobiologii PAN
Habilitacja	1998 ; Instytut Paleobiologii PAN
Profesura	2015
	Praca zawodowa
Instytut	Instytut Paleobiologii im. Romana Kozłowskiego Polskiej Akademii Nauk
Okres zatrudn.	1981–2020
	Strona internetowa

Andrzej Pisera – polski paleontolog, aktywny od lat 70. XX wieku do chwili obecnej (2024), paleoekolog, badacz krasnorostów, szkarłupni oraz gąbek kopalnych i współczesnych.

Życiorys

Studiował na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1974 uzyskał tytuł zawodowy magistra. Od 1981 jego kariera zawodowa jest związana z Instytutem Paleobiologii PAN, gdzie w 1986 uzyskał doktorat, a w 1998 – habilitację^[1]. W latach 1993–1994 był stypendystą Fundacji Fulbrighta^[2]. W 2015 uzyskał tytuł profesora nauk o Ziemi^[1]^[3]. Jest jednym z redaktorów World Porifera Database (podprojektu World Register of Marine Species)^[4].

Osiągnięcia naukowe

Znaczenie w historii nauki

Wśród osiągnięć Andrzeja Pisery należy wymienić przede wszystkim współautorstwo dzieła Systema Porifera, które jest autorytatywną^[5] rewizją taksonomiczną wszystkich (ok. 680) rodzajów współczesnych gąbek^[6], a także autorstwo rewizji gąbek górnojurajskich Jury Szwabskiej (124 gatunki). Andrzej Pisera i współautorzy zaproponowali też nowy model tworzenia się olbrzymiej (dochodzącej do 3 m długości) igły (spikuli) u gąbki Monorhaphis(inne języki)^[7].

Andrzej Pisera opisał liczne nowe taksony:

rodzaje gąbek dewońskich: m.in. Jazwicella Rigby & Pisera, 2001, Polonospongia Rigby & Pisera, 2001, Astyloscyphia Rigby & Pisera, 2001;
rodzaje gąbek współczesnych: m.in. Neoschrammeniella Pisera & Lévi, 2002^[6], Isabella Schlacher-Hoenlinger, Pisera & Hooper, 2005^[8] i Levispongia Schuster, Pisera, Ekins & Debitus 2021^[9];
liczne gatunki.

Wybrane publikacje

Rafowe utwory miocenu z Roztocza zachodniego (1978)^[10]
Tithonian crinoids from Rogoźnik (A. Pisera & J. Dzik, 1979)^[11]
Występowanie, diageneza i oznaczanie kalcytu magnezowego (I. Iwasińska, M. Narkiewicz & A. Pisera, 1981)^[12]
Miocene reefs of the Paratethys (1996)^[13]
Upper Jurassic siliceous sponges from the Swabian Alb (1997)^[14]
Upper Devonian sponges from the Holy Cross Mountains (współautor, 2001)^[15]
Systema Porifera (współautor, 2002)^[6]
Palaeontology of sponges – A review (2006)^[16]
Insights into the structure and morphogenesis of the giant basal spicule of the glass sponge Monorhaphis chuni (A. Pisera et al., 2021)^[7]

Upamiętnienie

Na jego cześć nazwano trzy gatunki zwierząt, kopalnego (jurajskiego) ślimaka Buvignieria piserai Kaim, 2004^[17], kopalną (kredową) gąbkę Laocetis piserai Vodrážka & Crame, 2011^[18] oraz współczesną gąbkę Neoschrammeniella piserai Carvalho, Cárdenas, Ríos, Cristobo, Rapp & Xavier, 2020^[19].

Przypisy

↑ ^a ^b Ludzie Nauki: Andrzej Pisera, prof. dr hab. [online], ludzie.nauka.gov.pl [dostęp 2024-04-15] .
↑ Andrzej Pisera | Fulbright Scholar Program [online], fulbrightscholars.org [dostęp 2024-04-15] .
↑ Prezydent wręczył nominacje profesorskie 57 osobom [online], www.prezydent.pl, 23 kwietnia 2015 .
↑ World Porifera Database [online], www.marinespecies.org [dostęp 2024-04-22] .
↑ John N.A.J.N.A. Hooper John N.A.J.N.A., Rob W.M. VanR.W.M.V. Soest Rob W.M. VanR.W.M.V., Systema Porifera. A Guide To The Classification Of Sponges …. The End Of A Beginning, „Boll. Mus. Ist. Biol. Univ. Genova”, 68, 2004, s. 19–38 .
↑ ^a ^b ^c Systema Porifera, DOI: 10.1007/978-1-4615-0747-5 [dostęp 2024-04-17] (ang.).
↑ ^a ^b AndrzejA. Pisera AndrzejA. i inni, Insights into the structure and morphogenesis of the giant basal spicule of the glass sponge Monorhaphis chuni, „Frontiers in Zoology”, 18 (1), 2021, s. 58, DOI: 10.1186/s12983-021-00440-x, ISSN 1742-9994, PMID: 34749755, PMCID: PMC8576975 .
↑ Schlacher-Hoenlinger.S.H. M.A. Schlacher-Hoenlinger.S.H., A.A. Pisera A.A., J.N.A.J.N.A. Hooper J.N.A.J.N.A., Deep-sea “lithistid” assemblages from the Norfolk Ridge (New Caledonia), with description of seven new species and a new genus (Porifera, Demospongiae)., „Zoosystema”, 27 (4), 2005, s. 649–698 .
↑ A.A. Schuster A.A. i inni, New genus and species of lithistid demosponges from submarine caves in Nuku Hiva (Marquesas Islands) and Tahiti Iti (Society Islands), French Polynesia, „The European Zoological Journal”, 88 (1), 2021, s. 749–770, DOI: 10.1080/24750263.2021.1939450, ISSN 2475-0263 [dostęp 2024-04-17] (ang.).
↑ AndrzejA. Pisera AndrzejA., Rafowe utwory miocenu z Roztocza zachodniego, „Przegląd Geologiczny”, 26 (3), 1978, s. 159–163, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-04-17] (pol.).
↑ AndrzejA. Pisera AndrzejA., JerzyJ. Dzik JerzyJ., Tithonian crinoids from Rogoźnik (Pieniny Klippen Belt, Poland) and their evolutionary relationships, „Eclogae Geologae Helvetiae”, 72 (3), 1979, s. 805–849 .
↑ IrenaI. Iwasińska IrenaI., MarekM. Narkiewicz MarekM., AndrzejA. Pisera AndrzejA., Występowanie, diageneza i oznaczanie kalcytu magnezowego, „Przegląd Geologiczny”, 29 (3), 1981, s. 113–118 .
↑ AndrzejA. Pisera AndrzejA., Miocene reefs of the Paratethys: a review, [w:] E.E. Franzen i inni red., Models for carbonate stratigraphy from Miocene reef complexes of Mediterranean regions, SEPM, Concepts in Sedimentology and Paleontology, Volume 5, 1996, s. 97–104, DOI: 10.2110/csp.96.05, ISBN 1-56576-033-6 .
↑ AndrzejA. Pisera AndrzejA., Upper Jurassic siliceous sponges from the Swabian Alb: taxonomy and paleoecology, „Palaeontologia Polonica”, 57, 1997, s. 1–216 .
↑ J. KeithJ.K. Rigby J. KeithJ.K. i inni, Upper Devonian Sponges from the Holy Cross Mountains, Central Poland, „Palaeontology”, 44 (3), 2001, s. 447–488, DOI: 10.1111/1475-4983.00187, ISSN 0031-0239 [dostęp 2024-04-17] (ang.).
↑ AA. Pisera AA., Palaeontology of sponges — a review, „Canadian Journal of Zoology”, 84 (2), 2006, s. 242–261, DOI: 10.1139/z05-169, ISSN 0008-4301 [dostęp 2024-04-17] (ang.).
↑ AndrzejA. Kaim AndrzejA., The evolution of conch ontogeny in Mesozoic open sea gastropods, „Palaeontologia Polonica”, 62, 2004, s. 1–183 .
↑ RadekR. Vodrážka RadekR., J. AlistairJ.A. Crame J. AlistairJ.A., First fossil sponge from Antarctica and its paleobiogeographical significance, „Journal of Paleontology”, 85 (1), 2011, s. 48–57, DOI: 10.2307/23019497, JSTOR: 23019497 .
↑ Francisca C.F.C. Carvalho Francisca C.F.C. i inni, Rock sponges (lithistid Demospongiae) of the Northeast Atlantic seamounts, with description of ten new species, „PeerJ”, 8, 2020, e8703, DOI: 10.7717/peerj.8703, ISSN 2167-8359 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

Linki zewnętrzne

Strona domowa na serwerze Instytutu Paleobiologii PAN (www. paleo.pan.pl)

[:0-1] Ludzie Nauki: Andrzej Pisera, prof. dr hab. [online], ludzie.nauka.gov.pl [dostęp 2024-04-15] .

[2] Andrzej Pisera | Fulbright Scholar Program [online], fulbrightscholars.org [dostęp 2024-04-15] .

[3] Prezydent wręczył nominacje profesorskie 57 osobom [online], www.prezydent.pl, 23 kwietnia 2015 .

[4] World Porifera Database [online], www.marinespecies.org [dostęp 2024-04-22] .

[5] John N.A.J.N.A. Hooper John N.A.J.N.A., Rob W.M. VanR.W.M.V. Soest Rob W.M. VanR.W.M.V., Systema Porifera. A Guide To The Classification Of Sponges …. The End Of A Beginning, „Boll. Mus. Ist. Biol. Univ. Genova”, 68, 2004, s. 19–38 .

[:1-6] Systema Porifera, DOI: 10.1007/978-1-4615-0747-5 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

[:2-7] AndrzejA. Pisera AndrzejA. i inni, Insights into the structure and morphogenesis of the giant basal spicule of the glass sponge Monorhaphis chuni, „Frontiers in Zoology”, 18 (1), 2021, s. 58, DOI: 10.1186/s12983-021-00440-x, ISSN 1742-9994, PMID: 34749755, PMCID: PMC8576975 .

[8] Schlacher-Hoenlinger.S.H. M.A. Schlacher-Hoenlinger.S.H., A.A. Pisera A.A., J.N.A.J.N.A. Hooper J.N.A.J.N.A., Deep-sea “lithistid” assemblages from the Norfolk Ridge (New Caledonia), with description of seven new species and a new genus (Porifera, Demospongiae)., „Zoosystema”, 27 (4), 2005, s. 649–698 .

[9] A.A. Schuster A.A. i inni, New genus and species of lithistid demosponges from submarine caves in Nuku Hiva (Marquesas Islands) and Tahiti Iti (Society Islands), French Polynesia, „The European Zoological Journal”, 88 (1), 2021, s. 749–770, DOI: 10.1080/24750263.2021.1939450, ISSN 2475-0263 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

[10] AndrzejA. Pisera AndrzejA., Rafowe utwory miocenu z Roztocza zachodniego, „Przegląd Geologiczny”, 26 (3), 1978, s. 159–163, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-04-17] (pol.).

[11] AndrzejA. Pisera AndrzejA., JerzyJ. Dzik JerzyJ., Tithonian crinoids from Rogoźnik (Pieniny Klippen Belt, Poland) and their evolutionary relationships, „Eclogae Geologae Helvetiae”, 72 (3), 1979, s. 805–849 .

[12] IrenaI. Iwasińska IrenaI., MarekM. Narkiewicz MarekM., AndrzejA. Pisera AndrzejA., Występowanie, diageneza i oznaczanie kalcytu magnezowego, „Przegląd Geologiczny”, 29 (3), 1981, s. 113–118 .

[13] AndrzejA. Pisera AndrzejA., Miocene reefs of the Paratethys: a review, [w:] E.E. Franzen i inni red., Models for carbonate stratigraphy from Miocene reef complexes of Mediterranean regions, SEPM, Concepts in Sedimentology and Paleontology, Volume 5, 1996, s. 97–104, DOI: 10.2110/csp.96.05, ISBN 1-56576-033-6 .

[14] AndrzejA. Pisera AndrzejA., Upper Jurassic siliceous sponges from the Swabian Alb: taxonomy and paleoecology, „Palaeontologia Polonica”, 57, 1997, s. 1–216 .

[15] J. KeithJ.K. Rigby J. KeithJ.K. i inni, Upper Devonian Sponges from the Holy Cross Mountains, Central Poland, „Palaeontology”, 44 (3), 2001, s. 447–488, DOI: 10.1111/1475-4983.00187, ISSN 0031-0239 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

[16] AA. Pisera AA., Palaeontology of sponges — a review, „Canadian Journal of Zoology”, 84 (2), 2006, s. 242–261, DOI: 10.1139/z05-169, ISSN 0008-4301 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

[17] AndrzejA. Kaim AndrzejA., The evolution of conch ontogeny in Mesozoic open sea gastropods, „Palaeontologia Polonica”, 62, 2004, s. 1–183 .

[18] RadekR. Vodrážka RadekR., J. AlistairJ.A. Crame J. AlistairJ.A., First fossil sponge from Antarctica and its paleobiogeographical significance, „Journal of Paleontology”, 85 (1), 2011, s. 48–57, DOI: 10.2307/23019497, JSTOR: 23019497 .

[19] Francisca C.F.C. Carvalho Francisca C.F.C. i inni, Rock sponges (lithistid Demospongiae) of the Northeast Atlantic seamounts, with description of ten new species, „PeerJ”, 8, 2020, e8703, DOI: 10.7717/peerj.8703, ISSN 2167-8359 [dostęp 2024-04-17] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]