Apatyt
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
Ca5[(F,Cl,OH)(PO4)3][1]:
|
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
5 |
| Przełam |
nierówny, muszlowy |
| Łupliwość |
wyraźna |
| Układ krystalograficzny | |
| Gęstość minerału |
3,16–3,23 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | |
| Rysa |
biała |
Apatyt (gr. apato = „oszukiwać, zwodzić, łudzić”, gdyż często bywa mylony z innymi minerałami) – minerał z gromady fosforanów. Należy do minerałów szeroko rozpowszechnionych występujących we wszystkich typach skał.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Tworzy kryształy sześcioboczne, o pokroju słupkowym, igiełkowym lub tabliczkowym. Często występuje w formie skupień zbitych, ziarnistych, nerkowatych. Jest kruchy, przezroczysty, wykazuje fluorescencję o bardzo różnych barwach. Jest izostrukturalny z mimetezytem, piromorfitem, wanadynitem.
Stosunkowo twardy, daje się zarysować szkłem, stalą zwykłą oraz stalą narzędziową.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Krystaliczny apatyt występuje prawie we wszystkich skałach magmowych. Duże koncentracje apatytu znajdują się w pewnych partiach rud magnetytowych. Apatyt jest częstym składnikiem pegmatytów. Najładniejsze okazy spotykane są w druzach jako szczotki krystaliczne oraz w pustkach skał wulkanicznych. Szczególnie duże okazy występują w Kanadzie (do 70 cm długości) i USA (do 25 cm). Największy oszlifowany apatyt ma masę 147 kg (pochodzi z Kenii, jest żółtozielony).
Miejsca występowania:
- Na świecie: Niemcy, Szwajcaria, Meksyk, Kanada, Brazylia, Birma, Sri Lanka, Boliwia, Algieria, Kenia, Tanzania, Republika Południowej Afryki, Hiszpania, Finlandia, Portugalia, Rosja (Półwysep Kolski).
- W Polsce: Góry Sowie (w hornblendytach), okolice Bielska-Białej i Żywca.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- źródło otrzymywania fosforu (do produkcji nawozów sztucznych, zapałek, produkcji kwasu fosforowego)[1]
- czyste i ładnie zabarwione kryształy stosowane są w jubilerstwie (nadaje się im szlif fasetkowy i kaboszonowy)
- główny nieorganiczny składnik tkanek zębowych (szkliwa, zębiny i cementu) oraz kości.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 39, ISBN 83-7183-240-0.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.