Artur Wiśniewski

Artur Wiśniewski
	podpułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia	14 grudnia 1889 ; Lwów
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 ; Katyń
	Przebieg służby
Lata służby	1918–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Jednostki	16 Pułk Piechoty; Wojskowy Sąd Rejonowy Siedlce; Dowództwo Floty; Wojskowy Sąd Okręgowy Nr V; Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 8
Stanowiska	kierownik sądu; doradca prawny; sędzia orzekający; wojskowy prokurator okręgowy; szef wydziału
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Artur Saturnin Adam Wiśniewski (ur. 14 grudnia 1889 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – doktor praw, podpułkownik audytor Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się jako syn Antoniego i Józefy z d. Pierackiej. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Uzyskał tytuł doktora praw.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i został przydzielony do służby sprawiedliwości. W 1920 został asystentem w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie. Został awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów sądowych^[1]^[2]. Od 1921 pełnił służbę na stanowisku kierownika Wojskowego Sądu Rejonowego w Siedlcach^[3]^[4]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 4. lokatą w korpusie oficerów sądowych^[5]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do Dowództwa Floty w Gdyni na stanowisko doradcy prawnego^[6]^[7]^[8]. 21 czerwca 1933 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł go do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr V w Krakowie na stanowisko sędziego orzekajacego^[9]. 31 sierpnia 1935 Prezydent RP zwolnił go ze stanowiska sędziego orzekającego przy wojskowych sądach okręgowych i mianował prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł go do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VIII w Grudziądzu na stanowisko prokuratora^[10]^[11]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 w korpusie oficerów sądowych. Od 1937 pracował w Departamencie Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie^[12]. Do września 1939 był szefem Wydziału Spraw Karnych i Nadzoru Prokuratorskiego we wspomnianym departamencie^[13].

Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku^[14]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia (nr listy wywozowej nr 017/2 z IV 1940) i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-3-8,9)^[15].

Jego żoną była Maria z Małowieskich h. Gozdawa (1896–1933), z którą mieli syna Józefa.

Upamiętnienie

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika^[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[17].

W 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Artura Wiśniewskiego przy Szkole Podstawowej w Żernikach Wrocławskich^[18].

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[19]
Krzyż za Obronę Śląska Cieszyńskiego II kl. (2 października 1919)^[20]
Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1092.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 987.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1088.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 983.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 49.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 161.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 694.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 309, 895.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 125, 137.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 93, 94, 100.
↑ Szurlej 1939 ↓, s. 4.
↑ Arkadiusz Bereza, Witold Okniński: Sądownictwo siedleckie. Tradycje i współczesność, s. 158–159.
↑ Szurlej 1939 ↓, s. 1.
↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 254. ISBN 83-7001-294-9.
↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW RYX, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24] .
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
↑ Pamiątkowy dąb. sp-zerniki-wr.pl. [dostęp 2015-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa wojskowego”.
↑ Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143. [dostęp 2020-05-07].

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 691. [dostęp 2015-01-13].
Stanisław Szurlej: Pismo l.dz. 42/tjn./39/Sąd. szefa Sądownictwa Wojskowego MSWojsk. do szefa Biura Rejestracyjnego MSWojsk. w sprawie obsady personalnej wszystkich szczebli kierownictwa od początku roku 1935 do września 1939 r. z wyjątkiem sądów polowych, których obsada była dokonywana przez Biuro Personalne MSWojsk.. [w:] B.I. 12j [on-line]. IPMS, 1939-12-13. [dostęp 2018-09-08].

[CITEREFRocznik_Oficerski19231092-1] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1092.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924987-2] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 987.

[CITEREFRocznik_Oficerski19231088-3] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1088.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924983-4] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 983.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_5_z_21_lutego_1928_roku,_s._49-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 49.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_26_kwietnia_1928_roku,_s._161-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 161.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928694-7] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 694.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932309,_895-8] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 309, 895.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_28_czerwca_1933_roku,_s._125,_137-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 125, 137.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_31_sierpnia_1935_roku,_s._93,_94,_100-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 93, 94, 100.

[CITEREFSzurlej19394-11] Szurlej 1939 ↓, s. 4.

[12] Arkadiusz Bereza, Witold Okniński: Sądownictwo siedleckie. Tradycje i współczesność, s. 158–159.

[CITEREFSzurlej19391-13] Szurlej 1939 ↓, s. 1.

[14] Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 254. ISBN 83-7001-294-9.

[15] Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW RYX, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24] .

[16] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[17] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].

[18] Pamiątkowy dąb. sp-zerniki-wr.pl. [dostęp 2015-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].

[19] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa wojskowego”.

[20] Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143. [dostęp 2020-05-07].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]