BAE Systems Phoenix
| ||
| ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Wielka Brytania
| |
| Producent | BAE Systems | |
| Typ | UAV | |
| Konstrukcja | kevlar, włókna szklane, kompozyty | |
| Załoga | 0 | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 1986 | |
| Wycofanie ze służby | 31 marca 2008 | |
| Dane techniczne | ||
| Napęd | 1 x silnik dwusuwowy Weslake Aero Engines WAE 342 | |
| Moc | 19 kW | |
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 5,6 m | |
| Masa | ||
| Własna | 175 kg | |
| Użyteczna | 50 kg | |
| Osiągi | ||
| Prędkość maks. | 155 km/h | |
| Pułap | 2800 m | |
| Promień działania | 50 km | |
| Długotrwałość lotu | 5 h | |
| Dane operacyjne | ||
| Użytkownicy | ||
| Wielka Brytania | ||
BAE Systems Phoenix – taktyczny, bezzałogowy aparat latający (UAV – Unmanned Aerial Vehicle), przeznaczony do rozpoznawania celów dla artylerii, opracowany przez angielską firmę GEC Marconi (obecnie BAE Systems) na zlecenie brytyjskiego ministerstwa obrony na początku lat 80. XX wieku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Doświadczenia Brytyjskiej Armii w używaniu bezzałogowych aparatów latających (nie wliczając w to bezzałogowych celów latających) sięgają roku 1964, kiedy to wprowadzono do służby w jednostce 94 Locating Regiment Royal Artillery amerykański aparat MQM-57 Falconer. W 1971 roku na wyposażenie brytyjskiej armii trafił Canadair CL-89. Aparat używany był podczas I wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku gdzie był na wyposażeniu brytyjskiego 32. regimentu artylerii ciężkiej. System nie pozwalał na przekazywanie zebranych danych w czasie rzeczywistym, co na dynamicznym polu walku stanowiło wadę. Zebrany materiał mógł dość szybko ulec dezaktualizacji czyniąc go bezwartościowym. Zdając sobie sprawę z sytuacji, na początku lat 80. XX wieku armia brytyjska ogłosiła zapotrzebowanie na bezzałogowy aparat latający będący elementem systemu BATES (Battlefield Artillery Targeting Engagement System) – nowego systemu lokalizacji i identyfikacji celów dla własnych jednostek artyleryjskich. Nowy system miał być zdolny do prowadzenia rozpoznania w dzień i w nocy oraz przekazywania zabranego materiału na żywo do systemu BATES. Głównym odbiorcą pozyskanych w ten sposób danych miały być jednostki wyposażone w wyrzutnie M270 MLRS, które miały się pojawić w brytyjskiej armii w połowie lat 80.. Szczegółowe wymagania techniczne, opublikowane pod sygnaturą GSR 3486, zakładały dodatkowo przekazywanie obrazu na żywo do stacji kontroli oraz zmiany celu misji w trakcie jej trwania. Odpowiedzią firmy GEC Marconi był bezpilotowy samolot Phoenix. Oblot prototypu miał miejsce w 1986 roku, jednak system został przyjęty na uzbrojenie armii brytyjskiej dopiero na wiosnę 1999 roku. Tak długi okres, jaki upłynął od pierwszego startu aż do wejścia na uzbrojenie, związany był z dużymi problemami technicznymi projektu, który nie spełniał oczekiwanych wymagań[1].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Phoenix to dwubelkowy samolot z centralnie położonym kadłubem. Aparat zbudowany jest z kompozytów, kevlaru oraz włókien szklanych. Dwusuwowy silnik umieszczony jest w przedniej części kadłuba, napędzając drewniane, dwułopatowe śmigło ciągnące o stałym skoku. Pod kadłubem montowana jest gondola z aparaturą rozpoznawczą, w skład której wchodziła standardowa, stabilizowana dwuosiowo, głowica elektrooptyczna. BAE Systems TICM II (Thermal Imaging Common Module) kamera operująca w podczerwieni oraz kamera działająca w świetle dziennym. Phoenix startował z pneumatycznej lub hydraulicznej wyrzutni umieszczonej na samochodzie ciężarowym, lot wykonywany jest autonomicznie według wcześniej zaprogramowanej trasy z użyciem odbiornika GPS lub aparat może być sterowany ręcznie ze stanowiska kontroli umieszczonego na ziemi. Lądowanie następuje w wyznaczonej strefie przy użyciu spadochronu.
Służba[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą i jedyną jednostką, która wyposażona była w Phoenixy, był 32nd Regiment Royal Artillery. Aparat brał udział w operacjach prowadzonych w Kosowie w ramach międzynarodowych sił KFOR w 1999 roku gdzie odbył się jego debiut operacyjny oraz w operacji Iraqi Freedom podczas II wojny w Zatoce Perskiej. Podczas działań w Iraku utracono 23 Phoenixy a w trakcie misji w Kosowie - 13 z 27 wysłanych. Łącznie wyprodukowano 198 aparatów. Z powodu dużej zawodności, problemów występujących podczas eksploatacji, problemów logistycznych (wyrzutnia nie może być transportowana samolotami C-130 ani podwieszana pod śmigłowce Chinook, z powodu swoich rozmiarów i ciężaru), rozpoczęto starania o pozyskanie nowego aparatu bezpilotowego w ramach programu Watchkeeper, następcą Phoenixa został Watchkeeper WK450, będący przerobionym według brytyjskich wymagań bezzałogowym samolotem Elbit Hermes 450[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Abraszek. Watchkeeper-BSL dla wojsk lądowych Wielkiej Brytanii. „Nowa Technika Wojskowa”. 2, s. 70-72, 2009. ISSN 1230-1655.
- Igor Witkowski. Zachodnie bezzałogowe statki powietrzne cz. II. „Nowa Technika Wojskowa”. 6, s. 16-19, 1993. ISSN 1230-1655.
| ||||||||||||||||