Babka odeska

Babka odeska
	Ponticola syrman
	(Nordmann, 1840)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	nowopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Nadrząd	kolcopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	babkowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	Ponticola
Gatunek	babka odeska
Synonimy
	Gobius eurystomus (Kessler, 1877); Gobius hybridus (Iljin, 1956); Gobius syrman (Nordmann, 1840); Gobius trautvetteri (Kessler, 1859); Neogobius syrman (Nordmann, 1840); Neogobius syrman eurystomus (Kessler, 1877);
	Gobius eurystomus (Kessler, 1877); Gobius hybridus (Iljin, 1956); Gobius syrman (Nordmann, 1840); Gobius trautvetteri (Kessler, 1859); Neogobius syrman (Nordmann, 1840); Neogobius syrman eurystomus (Kessler, 1877);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Babka odeska^[3], babka Syrmana^[4] (Ponticola syrman) – gatunek ryby z rodziny babkowatych (Gobiidae)^[5].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Żyje w zlewni Morza Czarnego, Morza Azowskiego i Morza Kaspijskiego^[2]^[5]. W Morzu Czarnym widywana jedynie u północnego wybrzeża^[3]. W Morzu Azowskim liczna^[2], obecna na całym jego obszarze^[3]. W Morzu Kaspijskim w strefie przybrzeżnej od ujścia rzeki Ural po Baku^[3]. Często wpływa do ujść i dolnych odcinków rzek. Występuje m.in. w ujściu Dunaju, w limanie Dniepru, w dolnym biegu Bohu, w Donie po Rostów nad Donem. W Morzu Kaspijskim nie wpływa do rzek^[5]. Odnotowana także w jeziorze Razim w Rumunii^[3]^[4].

Bytuje zazwyczaj w wodach przybrzeżnych, płytkich, przy twardym dnie pokrytym muszlami, zwłaszcza sercówkowatych^[3]^[4], także przy dnie piaszczystym, piaszczysto-mulistym, mulistym^[5]. Obecna również w ujściowych i limanowych wodach słonawych, oraz w wodach słodkich dolnych odcinków rzek^[3]^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Osiąga 24,5 cm długości^[5], zazwyczaj jest to 18–22 cm^[3]. Ciało szarobrązowe, żółtobrązowe lub brązowożółte z licznymi, dużymi, nieregularnymi w kształcie plamami, niskie – wysokość stanowi piątą część całkowitej długości. W rzędzie po długości występuje 56–78 łusek, zazwyczaj jest ich mniej, bo w przedziale od 58 do 71. Głowa długa, trochę szersza niż wyższa, stanowiąca czwartą część całkowitej długości ciała, z nagą potylicą i ciemieniem. Otwór gębowy jest szeroki, zwrócony skośnie do góry, z żuchwą lekko wysuniętą w stosunku do szczęki górnej^[3]^[4]. Rozstaw położonych na czubku głowy oczu jest mniejszy od ich średnicy^[3]^[4] lub jej równy^[5]. Między oczami a górną wargą biegną ciemniejsze pasy. ⅔ powierzchni pokryw skrzelowych, podobnie jak wierzchołek i tył głowy, bez łusek. Ma dwie, niepołączone ze sobą płetwy grzbietowe: pierwsza z 6 promieniami twardymi, z trzema jasnymi i dwoma ciemnymi smugami, druga z jednym twardym i 15–19 (zazwyczaj 16–18) miękkimi. Jedna płetwa odbytowa rozpostarta na jednym kolcu i 10–15 (często 12–14) promieniach miękkich. Płetwy brzuszne zaokrąglone. Trzon ogonowy półtora raza dłuższy niż szerszy^[3]^[4].

Odżywianie i rozród[edytuj | edytuj kod]

Żywi się małymi organizmami bezkręgowymi, zwłaszcza skorupiakami: lasonogami i obunogami, niewielkimi rybami (innymi babkowatymi), małżami, wieloszczetami i larwami ochotkowatych. Dojrzewa płciowo w wieku 1–2 lat^[5]. Trze się od marca (kwietnia^[3]) do czerwca^[5]. Samice składają kleiste jaja zazwyczaj pod kamieniami, między kamieniami, w muszlach i w gęstej roślinności. Samiec opiekuje się gniazdem aż do wylęgu. Samice przystępują do tarła co najmniej dwukrotnie w sezonie. Maksymalny odnotowany wiek babki odeskiej wynosił 4 lata^[5].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje ją za gatunek najmniejszej troski (LC) od 2008. Trend populacji nieznany. Nie zidentyfikowano poważniejszych zagrożeń, mających negatywny wpływ na liczebność gatunku^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ponticola syrman, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d J.J. Freyhof J.J., M.M. Kottelat M.M., Ponticola syrman, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2008, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T188116A8643348.en [dostęp 2018-07-08] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 196, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-441-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach: Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Warszawa: Muza, 1994, s. 174–175. ISBN 83-7079-317-7.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ponticola syrman (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp: 2018-07-08]

[itis-1] Ponticola syrman, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] J.J. Freyhof J.J., M.M. Kottelat M.M., Ponticola syrman, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2008, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T188116A8643348.en [dostęp 2018-07-08] (ang.).

[Terofal-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 196, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-441-7.

[Reichholf-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach: Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Warszawa: Muza, 1994, s. 174–175. ISBN 83-7079-317-7.

[fishbase-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ponticola syrman (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp: 2018-07-08]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]