Barbad
| |
| Miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód |
muzyk, poeta |
Barbad (pers. بربد, Bārbad) – perski muzyk i poeta, nadworny muzyk władcy Iranu z dynastii Sasanidów Chosroua II Parwiza (591–628).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Barbad pochodził z Dżahromu lub z Antiochii Margiańskiej[1]. Historia wejścia Barbada na dwór królewski przedstawiona jest w legendzie spisanej przez Ferdousiego[1][2]. Starania Barbada o posadę nadwornego minstrela Chosroua II Parwiza były torpedowane przez głównego minstrela Sargisa zazdrośnie strzegącego własnej pozycji na dworze. By zaprezentować się przed królem, Barbad zakradł się na ucztę władcy i schowany w krzakach w ogrodzie królewskim zaśpiewał trzy utwory akompaniując sobie na lutni barbat. Król, oczarowany występem Barbada, uczynił go swym głównym minstrelem[1].
Według innych legend Barbad poprzez swoją muzykę i poezję miał mieć szczególny wpływ na króla, przekazując mu w ten sposób niewygodne prawdy i interweniując w sprawach dworzan i poddanych[1]. Kiedy padł ulubiony koń króla, Szabdiz (uchodzący za najszybszego konia na świecie[3]), nikt nie śmiał przekazać władcy tej wiadomości w obawie o własne życie ponieważ król zapowiedział wcześniej zabić każdego posłańca przynoszącego taką wieść. To Barbad zaśpiewał królowi pieśń, po wysłuchaniu której władca miał sam oznajmić, że jego koń padł[4]. Według innej legendy, Szirin, ulubiona żona króla, miała otrzymać za sprawą Barbada obiecany przez króla pałac, o którym władca zapomniał[1]. W zamian za tę przysługę, królowa podarowała Barbadowi posiadłość koło Isfahanu[1].
Barbad pisał panegiryki i elegie, które wykonywał przy własnym akompaniamencie[1]. Występował publicznie z okazji festiwali i świąt, m.in. podczas nouruzu i mehraganu[1]. Talent muzyczny Barbada miał być równie wielki co jego zdolności poetyckie[1]. Według przekazów islamskich, talentu Barbada pozazdrościł jeden z nadwornych muzyków, który korzystając z krótkiej nieobecności mistrza, rozstroił mu instrument tuż przed występem. Król nie tolerował strojenia instrumentów w swojej obecności. Nieświadomy Barbad rozpoczął występ a zorientowawszy się, grał dalej w taki sposób, by nie słychać było, że instrument nie stroi[1].
Barbad stworzył system muzyczny oparty na siedmiu skalach tzw. chosrawani, trzydziestu lahn i 360 melodii dastan na każdy dzień roku wykonywanych na przyjęciach królewskich[5]. W systemie tym upatrywane są początki perskiego radifu[6].
Śmierć Barbada owiana jest również legendą. Po śmierci Chosroua Barbad miał przybyć na uroczystości pogrzebowe, zaśpiewać elegie a następnie uciąć sobie cztery palce i spalić instrumenty, po czym słuch o nim zaginął[1]. Według innej legendy Barbad miał być otruty przez rywalizującego minstrela[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l A. Tafażżolī: BĀRBAD. Encyclopædia Iranica, online edition, 2003. [dostęp 2014-10-26]. (ang.).
- ↑ Arthur George Warner, Edmond Warner: The Shahnama of Firdausi, Volume 8. Routledge, 2013, s. 397. ISBN 978-1-136-39701-1. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ John Renard: Islam and the Heroic Image: Themes in Literature and the Visual Arts. Mercer University Press, 1999, s. 208. ISBN 978-0-86554-640-0. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Lloyd Miller: Music and Song in Persia (RLE Iran B): The Art of Avaz. Routledge, 2012, s. 6. ISBN 978-1-136-81487-7. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Jean During, Zia Mirabdolbaghi, Dariush Safvat, Manuchehr Anvar: The Art of Persian Music. Mage Publishers, 1991, s. 39. ISBN 0-934211-22-1. [dostęp 2014-10-26]. (ang.).
- ↑ Garland Encyclopedia of World Music: The Concise Garland Encyclopedia of World Music. Routledge, 2013, s. 881. ISBN 978-1-136-09602-0. [dostęp 2014-10-26]. (ang.).